tuman kadalum sa mga makalulùoy nga ang ila lamang nahangpan amó ang hambal sa tindahan'.13 hambal sa tindahan. Ang mga sumolunod ni Kapitán Tiago nakapanilag nga ang donya nagtulog sa tión sang sermon, apang ang mga sumolunod man iya siní nagsabát nga ang sermon nabayaran na niya, kag sa iya, kag sa ibabaw sang tanán ang pagbayad amó ang kinahanglan. Sa katapusan linutos sang balo ang kapitán sang magdulot siá sa simbahan sing tatlo ka karosa sa santos nga pilak nga pinulog sa bulawan, nga ang tagsa sini binayaran niya sing kapin sa tatlo ka libo ka pesos. Ginpaabót ni Kapitán Tiago nga mabugtò ang ginhawa sini nga tigulang isá ka maayo nga adlaw ukón maparót ang iya limá ukón anum man ka kasabà agúd mabug-os niya ang pag-alagad sa Dios; apang malaot nga palad nga ang nag-apin sang mga kasaba amó ang labing' maayo nga mga mananabang sang Real Audiencia,14 kag kon nabanungód sang iya lawas, walâ sing masudlan ang isá ka balatian: daw isá ka alambre nga asero, sa wala'y duhadoha sa pagpabakod sang mga kalág, kag nagpanghawid sa siní nga dutà luhàan nga nagkubot subong sang hubág sa panit. Ang iya mga sumolunod may pat-od nga pagsalig nga kon siá mapatay, mahimò siá nga isá ka santa kag nga si Kapitan Tiago mahimò pa nga maghangad sa iya sa mga aitar, nga ginbaton niya kag gintug-an lamang nga mapatay siá gilayón.
Amó iní si Kapitán Tiago sadto. Nahanungód sang nagliligad...
Bugtong siá nga anák sang isá ka manogpatubás-kalamay sa Malabon, manggaranon kaayo, apang tuman kainot nga indì siá buót maghinguyang sing isá ka sikapat sa pagpatuón sang iya anák, tungód sini nga kabangdanan ang bata nga si Santiago nangín-
(13) Hambal sa tindahan— Halos masugoran ang pagsalakay sang pung- sod (1565), nagbayluhanay ang mga tinaga sa mga ginsalakay kag mga nagsalakey. Ang mga katsila labi nga may kinahanglan sang mga tinaga nga pilipinhon sangsa mga pilipinhon sang mga tinaga nga kinatsila. Ang mga tumandok sarang mabuhi nga wala ang mga katsila, apang ang mga katsila indi mabuhi kon wala ang mga tumandok. Geni nga ang mga tinaga nga pilipinhon gin-inakop sang mga katsila sa ila hambal, subong sang mga masunod; Balangáy ginhimo nga Barangay; Haligi ginhimo nga Harigue; Molawin, nangin Molave; Naga, Narza; kag ibp.
(14) Real Audiencia— Nagpatig ayon sa pagtukod sa mga tumandak si mariskal Gabriel de Rivera, kag gintukod ini ni Dr. Vera sang 1584; ini nagdugay tubtob sang 1590. Gintakpan sa pangayo ni P. Alonso Sanchez, gintukod liwat sang 1598, sang paggahúm ni Tello, keg walá na pagtakpi uli. Tubtob sa hingapusan sang dag-on XIX ini nga Audiencia isa lamang sang ulihe gintukod ang duhá pa; ang isa sa Vigan kag ang isá sa Cebú. Amó ini bilang ang Mataaas nga Hukmanan sa Filipinas, hukmanan sa apelasyon kag hubón nga palamangkutan sang Gobernador Heneral sa mga butang nga labing' kinahanglanon.
