- 423
ginpamatian ko sing mahantop ang imo pinamulong kag wala’y
sapayan sina nga tanan, abyan ko, nagatuo ako nga magtan-aw kita
diutay sa mga mata nga may balatyagon; diri kubos sangsa iban
nga bahin ginatan-aw ko ang kinahanglan sang mga pagpanibag-o.
—Mahimo ayhan, ginuo? — Pamangkot ni Elias nga may kasubo nga gintanyag ang iya mga kamot: — Wala mo ginatuloka ang pagkinahanglan sang mga pagpanibag-o, ikaw nga ang mga kalautan sang imo panimalay ...
—A, ako nagakalimot sang akon kaugalingon kag nagakali mot sang akon kaugalingon nga mga kalainan sa atubangan sang kapag-unan sang Filipinas, sa atubangan sang mga kaayuhan sang Espana! — Maalikaya nga tablaw ni Ibarra. — Agud matipigan ang Filipinas. kinahanglan nga magpadayon subong sang mga prayle kag sa pagpakig-ugyon sa Espana yara ang kaayuhan sang aton pungsod.
Si Ibarra nakatapos na sa paghambal, kag si Elias nagpamati pa gihapon; ang iya nawong masubo, hadula ang kirab sa iya mga mata.
—Nadaog sang mga misyonero ang pungsod, ina matuod, — sabat niya. — Nagapati ka nga tungod sa mga prayle matipigan ang Filipinas?
—Huo, tungod lamang sa ila, amo ina ang pagtuo sang pila nga nakasulat nahanungod sa Filipinas.
—O! — Uyhaw ni Elias nga hinaboy niya ang bugsay sa sulod sang baroto. — Wala ako magpati nga may amo ikaw kakubos nga paghangop nahanungod sang pangulohan kag sang pungsod. Ngaa man nga indi mo tamayon ang isa kag isa? Ano ang isiling me sang isa nga nagapangabuhi lamang sa hidait sa paghilabot sang isa nga tagalwas? Ang isa ka pungsod nga nagatuman tungod kay ginalag-it, ang isa ka pangulohan nga nagagahum kay nagagamit sang pagpanglag-it, ang isa ka pangulohan nga indi makahibalo magpahigugma bisan magpataha sa iya kaugalingon! Pasayluha ako, ginuo, apang nagatuo ako nga ang inyo pangulohan kabuangan kag nagahikog sa kaugalingon kon sia magpangalipay sa iya ginatuohan! Ginapasalamatan ko ikaw sa imo kahamuot. Diin ang luyag mo nga idul-ong ko ikaw karon?
—Indi, — sabat ni Ibarra, — magabais kita, kinahanglan nga mahibal-an kon sin-o ang may katarungan sa butang nga may dakfl kaayo nga kahulogan.
