- 347
Sa atubangan sang gulowaan nagkinutingkoting ang orkcsta nga nagbagay sang ila mga lalantunon; sa likod sini amo ang duog nga ginsambit sang tinugyanan nga manunolat sa iya sulat. Ang mga gung-an sa banwa, ang mga katsila kag ang mga manggaranon nga dumalay-o nagpulungkb sa pinakubay nga mga siya. Ang banwa, ang mga tawo nga wala sing mga titulo kag wala makiiala, yara ila sa iban nga bahin sang plasa; ang iban nagpalas-an sing mga bangku sa kabudlay, indi sa tuyb nga makapungkb kundi agud malalangan ang ila kanubb: ini pumautwas sang mabaskog nga mga pamatok sa bahin sang mga wala sing bangku, sila nanaog gilayon, apang bumalik man gilayon sa pagtungtong subong sang wala man sing nahanabo.
Nagginuwa, nagsinulod, nagsininggit, nagkakunyag, nagtinalangkaw; isa ka muloman-og nga palalukpon, isa ka rebentador nagpadugang sang ginahod. Diri nabali ang till sang isa ka bang ku kag napukan sa duta, sa tinalangkaw sang kadam-an, mga tawo nga naghalalin gikan sa malayb sa pagtan-aw, kag karon sila ang talan-awon; didto nagkinamog kag nagbinaisay sila tungod sa duog; sa malayblayb mabatian ang linungkagay sang mga kopa kag mga botelya nga nagkabuong: si Andeng nga nagdala sing mga inogpabugnaw kag mga ilimnon; sa iya duha ka kamot ginhalungan niya sa pagdala ang malapad nga bandeha, apang nasugata niya ang iya nobyo nga maluyag maghimulds sang kahigayunan...
Ang tenyente mayor, nga si Don Filipo, amo ang nangulo sang hampang, sanglit ang gobernadorsilyo maluyagon sang monte. Si D. Filipo naghambal sa kay tigulang Tasio:
—Ano ang akon mahimo? — Siling niya. — Ang Alkalde indi magbaton sang akon paghalin. “Wala ka bala nagabatyag sing mga kusog sa pagtuman sang imo mga katungdanan?” — Pamangkot niya sa akon.
—Kag ano man ang imo ginsabat sa iya?
—Gg. Alkalde! — Sabat ko sa iya, — ang mga kusog sang isa ka tenyente mayor bisan daw ano ka kubos, kaangay sang ila sang tanan nga punban: ina nagahalin sa mga mataas. Ang Hari na gid nagabaton sang iya kaugalingon nga kusog gikan sa banwa, kag ang banwa gikan sa Diwa. Amo ina ang nakulang sa akon, Gg. Alkalde! — Apang ang Alkalde indi buot magpamati sa akon
