Jump to content

Page:Noli-Me-tangere-Hiligaynon-IV-Ni-Jose-Rizal-1963.pdf/34

From Wikisource
This page has been validated.


18
NOLI MI TANGERE

— Tugoti ninyo ako,— siling niya, — nga likawan ko ang tunay nga mga pagsulondan sang himpit nga pagpangatahuran. Mga pito na ka tuig nga nakapahilayo ako sa akon pungsod, kag sa pagbalik ko diri indi mahimo nga indi ako makapangamusta sa iya labing’ malahalon nga mga puni, ang iya kababaen-an.

Sanglit wala sing isa nga nangahas sa pagsabat, ang pama tan-on napilitan sa pagpahilayo. Pumaamulya sia sa isa ka guban sang mga ulitawo, nga sang makita nila sia nga nagpalapit, kumipot sila nga daw aliling.

— Mga ginuo,— siling niya, — may isa ka pamatasan sa Alema­ nia nga kon ang isa nga wala makilal-i makasimpon sa isa ka badu kag wala sing isa nga makapakilala sa iya sa iban; sia na lamang ang nagasugid sang iya ngalan kag magpakilala, nga sa sini nagabalos man ang iban sa pagpangilala sa iya sing subong. Tugoti ninyo ako nga ini gamiton ko, indi kay sa pag-ilog sang mga pamatasan nga ila sang dumoluong sanglit ang aton mga pama­ tasan tuman man katahum, kundi tungod nga napilitan lamang ako sa paghimo sina. Nakayaob na ako sa kalangitan kag sa ka­ babaen-an sang akon pungsod: karon maluyag ako nga magyaob na man sa mga banwahanon. sa akon mga kasimanwa. Mga ginuo, ang akon ngalan amo si Juan Crisostomo Ibarra y Magsalin!

Ang iban naghatag sa iya sang ila mga ngalan nga daw indi maathagan, nga daw wala makilal-i.

— Ako ginatawag kay A-a!—siling sang isa ka pamatan-on nga daw pasapayan kag haluson nagyaob.

— Isa ko ayhan ka dungog ang maghambal nahanungod sang isa ka mamalaybay nga ang iya mga sinulatan nagpadayon sang akon kaluyag sa akon pungsod? Ginsugid nila sa akon nga wala na ikaw nagasulat, apang wala man sila makasayod kon tungod sa ano....

— Kon tungod sa ano? Tungod wala ako pagpadabdab sang akon balatyagon sa pagbutang sa akon sa malain kag sa pagbutig. Ang isa ginhimban nila sing panumbong nga sinulat niya sa binalaybay ang isa ka kamatuoran sang Pero Grullo? Gintawag nila ako nga mamalaybay, apang indi nila ako matawag nga buang.

— Kag sarang naton masayran kon ano yadto nga kamatuo­ ran?


(1) Isa ka kamatuoran sang pero grullo — Kamatuoran nga nasayran na kaayo nga binuang lamang kon isugid pa, subong sang magsiling nga, “ang nakuom nga kamot ginatawag nga inumol.”