Jump to content

Page:Noli-Me-tangere-Hiligaynon-IV-Ni-Jose-Rizal-1963.pdf/307

From Wikisource
This page has been proofread.


291
HILWAY NGA PANGHUNAHONA


abuton, ginahimò nila inâ sa saliagúm nga paagi kag ginagamit nila ang kusóg sang ibán nga mga tawo sa pagtuman sang ila mga pamatbat, nga pagligad sang tanán mangín-sayóp ukón mga tiků. Apang ako sa pagbutáng sang kriminal sa amó man nga katalagman nga iya gin-aman sa ibán, nagabuylog sa amó man nga mga katalagman. Walâ ko siá pagpatya, ginpabay-an ko nga ang kamót sang Diwa amó ang magpatay sa iya.

—Wala ka nagapati sa ginatawag nga hitabu?

—Ang magpati sa hitabu katulad sang magpati sa mga milagro: ang duhá ka butang nagapahangóp nga ang Diwa walâ makasayod sang palaabuton. Anó ang hitabů? Ang isa ka butáng nga mahanabò nga walâ gid sing nakasayod. Anó ang milagro? Isá ka taligmatô, isá nga baliskad sa mga pagbulot-an sang kinaugali. Kakulang sing paghangóp sang palaabuton kag taligmatô sa Isip nga nagadumala sang makina sang kalibutan nga nagakahulogan sang duhá ka dalagkò nga indì himpit.

—Sin-o ka?— Pamangkot liwát ni Ibarra nga may pat-od nga kahangawa. —Nakatuón ka?

—Kinahanglan nga magtùo akó sing daků sa Diwa kay nadulà na ang akon pagpati sa mga tawo, —sabát sang timoníl nga ginlikawán niya ang pagsabát sa pamangkot.

Si Ibarra naghunâhonà nga nahangpan niya ang pamatan-on nga ginahingabót: walâ pagpati sa hustisya nga tawhanon, wala pagkilala sang kinamatarong sang tawo sa paghukóm sang iya mga kasubong, nagpanumbungon batok sa kusóg kag pagpakalakás sang gahúm sang ibán nga gubán sang mga tawo sa ibán.

—Apang kinahanglan nga magkilala ka sang hustisya nga tawhanon maskin daw anó ka masinalaypon, — sabát niya. —Ang Diwa, wala'y sapayán sang kadamùón sang iya mga parì sa dutà, indì ang buót isilíng, indì makahambal sing maathag sang iya panghukóm sa paghusay sang minilyon nga pagsinumponganay nga nagahalín sa aton mga balatyagon. Kinahanglan gid, matarong nga ang tawo maghukóm kon kis-a sa ila mga kasubong!

—Hùo, sa paghimò sang maayo, indi sang malain, sa pagsabdong kag sa pagpatin-ad, indì sa paglaglag, kay kon magsayop ang ila paghukóm, walâ siá sing gahúm sa pagbadlong sang malain nga iya nahimò. Apang,— siling niya nga iya ginbayluhán ang iya paningog, iní nga baisáy walâ sa akon kagamhanan, kag ginalingaw ko ikaw nián nga ginahulát ka nila. Indi ka malipát sang