tsiplado, sang mga pamatan-on nga nagpaalam-alam, mga pulopilósopo, mga uloabogado, mga uloestudyante kag ibán pa. Nasayran ang batasan sang kadamòan kon luyag nila yagutaón ang ila mga kaaway: ginabutang nila ang hingapusán nga mga kunlà nga illo10 kay ayhan ang bagúl indi na makadumdom sing liwan pa kag sa sinâ malipay na sila.
Si Ibarra nakabati sang tanán kag nakahangóp sang mga paitin-itin. Nagpakità nga siá walâ matublag, pinangità sang iya mga matá ang Diwa kag ang mga punòan, apang didto walâ niya makità lwás lamang sang mga larawan sang mga santos, kag ang Alkalde nagtulog.
Sa karón ang luyag sang mangwawali sa paghambal nagdugang kaayo. Naghambal siá sang mga panahón nga nagliligad nga ang tanan nga pilipinhon, kon makasumalang sang isá ka pari, nagtukás sing kalù, nagluhód sa isá ka tuhod sa dutà, kag maghalók sa iya kamót. —"Apang, karón, — sugpon niya,—kuhàon lamang ninyo ang sadók ukón kalù nga kastorilyo, nga ginapatalingî ninyo sa inyo ulo agúd indì mabungkag ang inyo bu- klis! Tuman na nga isiling ninyo: bwenos diyas, among! Kag may bugalón nga mga ulo-estudyante nga may diutay nga linatín, nga tungod kay nakatuon sa Manila ukón sa Europa nagtuo silá nga may kinamatarong sa pagdawô lamang sang kamót sa baylo nga magbisá. . . A! Ang adlaw sa paghukóm maabót sing madalî, ang kalibután matapos, madamò nga santos sinâ ang nagtagnà, maulan sing kalayo, bató kag abú sa pagsilot sang inyo pagkamalalison!"
Kag iya ginhambalán ang banwa nga indi mag-ilóg sa sina nga mga salbahe, kundi dapat pahilayòán kag pakamalauton, kay sila masikway na sa simbahan.
—"Pamatii ang ginahambal sang mga santos nga manoglaygay!— Siling niya. — Kon ang isa ka indyo makasumalang sa dalan sang isá ka kura, madukô siá kag itanyag niya ang iya tangkugò agúd tum-okán sang among; kon ang kura kag ang indyo nagalakát nga lunsay nagasakay sa kabayo, hanti ang indyo madulog, tukasón niya ang iya sadók ukón kalù sing matinahuron; sa katapusan kon ang indyo nagasakay sa kabayo kag ang kura nagala-
______________________
(10) Ginabutang nila ang hingapusán nga mga kunla nga "illo" — Ang hambal ni Rizal: "Sacan para todo la terminación en 'illo', gani nga ang ginatamay nga bumolutho ginatawag nga estudiantillo, filosofillo ukón abogadillo.
