Jump to content

Page:Noli-Me-tangere-Hiligaynon-IV-Ni-Jose-Rizal-1963.pdf/284

From Wikisource
This page has been proofread.


268
NOLI ME TÁNGERE


minum4 sunô sa ginsilíng ni Ciceron, ang may baba nagasala5 suno sa hurubaton sa akon pungsod, ang matùod nga madamò ang madalum nga kamatùoran nga wala ginahambal sa Maragtas. Iní nga mga kamatùoran, Labing' Halangdon nga Ginuo, ginhambal sang Espiritu nga langitnon sa iya labing' mataas nga kinaalam nga halos mahangpan sang panumdoman nga tawhanon kutob sang mga panahón ni Séneca kag Aristóteles, yadto'ng mga maalam sa pagtulùohan sang una, tubtob sa aton makasasalà nga mga adlaw, kag ini nga kamatùoran amó nga indì dalayon nga ang mga butang ila nga magagmay mga magagmay, kundi nga dalagkò, indi sa luyó sang mga batang' babáe kundi sa luyó sang mga labíng' dalagkò sa dutà kag sa langit kag sa hangin kag sa kapanganuran kag sa mga tubig kag sa taliwalà kag sa kabuhì kag sa kamatayon!"

—Amen! — Sabát sang manunudlò sang V.O.T. kag nangurós. Sa sini nga sarì sang panghambal, nga tinun-an niya sa isá ka dalagangan nga mangwawali sa Manila, luyag ni P. Dámaso kibutón ang iya tumalambong, kag ang nahanabò, ang iya esiritu santo6, nga nalingaw sa madamò nga kamatùoran, nagbatyag nga kinahanglan kuhiton siá sang iya tiil sa pagpahanumdom sa iya sang iya tulumanón.

Patente (Masanag) iní sa inyo mga matá!— Siling sang kalág gikan sa idalum.

—Patente (Masanag) sa inyo mga matá ang bus-og kag indi malalis nga saksi sining' wala'y katapusan nga kamatùoran sang pilosopiya! Masanag inâ nga adlaw sang pagkamatarong, kag ginasiling ko ang adlaw kag indi ang bulan, kay walâ sing dakû nga kinasahî nga ang bulan magdilag kon gab-i; sa dutà sang mga bulág ang pihák sing matá amó ang hari7, sa gab-i saráng makadilag ang isa ka kasanag, isá ka diutay nga bitùon: ang labing daku nga kinasahi amó ang pagsilak bisán sa adlaw katulad


______________________

(4) Erzare est hominum—Pagsaylusayło sang mga tinaga kag sa pagbalay sang gramátika sang kinilala nga hurubaton sa linatin. Errate humana est (To err is human), kon sa aton pa, ang pagsayóp tawhanon, nagapakilala sang diutay nga tinun-an ukón linealain sang tagpamulungpulong. (5) Ang may baba nagasala— Nagakahanabo nga wala sing butang nga labing mahapós, sa nagahambal, kundi ang magbatás sang isá ka pagsayóp tungod sa kapigawan nga tawhanon. - (6) Espiritu santo —Sinulát sa magagmay nga mga tinaga, amó ang lagdikta nga sa mahinay nga tingog nagamitlang sang mga tinaga agud nga suliton sang tagpamulongpulong sa mga nagapalamati. (7) Sa duta sang mga bulág ang pihak sing matá amó ang hari — Ang buót singganón nga, ang tawo nga diutay sing nahibal-an tuman na nga makapangibabaw sa tunga sang mga pakok.