tuig, nga magapatigulang sa iya kag kinahanglan nga indì siá
mag-isip sing binuang kundi sang iya palaabuton; isá ka diutay
nga otel sa Madrid, isá ka diutay nga balay sa umá kag isa ka
maayo nga hinakay agúd mabuhì siá sing maayo sa Korte,4 kag
amó iní ang iya pangitàon sa Filipinas. Walâ kitá pagpangayò
sang mga milagro, walâ kitá pagpangayò nga magbalaka siá sa
kaayuhan sang pungsod diín siá nag-abót nga dumalay-o sa paghimò sang iya manggad kag maghalín sa ulihe. Anó ang pulós niya
sang pagpasalamat ukón sang pagtamay sa iya sang isa ka banwa
nga wala niya makilal-i, diín walâ siá sing mga handumanan, diín
walâ siá sang iya mga hinigugma? Ang kahimayàan agúd mangín matahúm, kinahanglan nga magtumóg sa mga palamatin-an
sang mga ginahigugma naton; sa sulód sang aton puloy-an ukón
sang pungsod nga magatipig sang aton mga abú; luyag naton nga
ang kahimayaan mahamtang sa ibabaw sang aton lubnganan agúd
mapaalabaab sang iya mga silak ang kayamî sang kamatayon,
agúd indì kitá mawalà sing bug-os, kundi nga may mabilin pa
nga diutay sang aton kaugalingon. Walâ sini nga sarang naton
matug-an sa makarí sa pagtipig sang aton mga kapalaran. Kag
ang malain sini nga tanan kay mahalín silá kon magsugod silá
sa paghangóp sang ila katungdanan. Apang nagapalayô kitá sa
aton ginahambalán.
—Indì, sa wala pa kitá magbalik sa aton ginahambalán, kinahanglan ko nga paathagán ang pilá ka butáng,— tublag sang pamatan-on nga may kakisáy.— Saráng akó makapasugót nga ang Pangulohán indi makakilala sang banwa, apang nagapati akó nga ang banwa diutay sing nahibal-an sang Pangulohán. May mga mangangako nga wala'y pulós, mga malain, kon luyag nimo, apang may mga maayo man kag kon iní walâ sing may mahimò, tungód kay nakasalapò sang isá ka banwa nga maluyò: ang banwa nga halos nagahilabót sa mga butáng nga natungód sa iya. Apang walâ akó magkarí sa pagpakigbais sa imo nahanungód sinâ nga butang: nagkari akó sa pagpangayò sa imo sing isá ka pagtudlò kag ikaw nagasilíng sa akon nga ginadukô ko ang akon ulo sa atubangan sang makahalam-ot nga mga ídolo
—Hùo, kag ginasulit ko inâ, kay dirí dapat nga magdukô ka ukón indi gani mahulog inâ.
__________________
(4) Ang korte — Amó ang poblasyon diin nagapuyo ang Manggagahum (ukón Madrid, sa sini nga bagay) kag ang mga tawo nga katapo sang iya panimaláy, hubón kag mga alagad. Indi ini dapat hangpon nga Cortes, nga amó ang pagtingób sang duhá ka kalawasán: ang Senado kag ang Kámara sang mga Diputado.
