na mabatián ang ila mapintas nga mga paitin-itin. Daw lipóng,
wala'y pat-od nga panumdoman, ginabahuláy, gumwâ si P. Salví
sa iya ginpanagoán kag nagtulok palibot nga ang iya mga matá
nagtilik. Dumulog siá nga walâ makahulag, nagpangduhadoha;
tumikáng sing pilá ka tikáng nga daw apason niya ang mga lin-ay
nga pamatan-on, apang bumalik kag, umagi sa higad sang sapâ,
pinangità niya ang ibán nga mga katapò sang gubán.
Sa ulounhan kutob didto nakità niya sa tungâ sang sapa ang isá ka daw palaligòán nga nakudalán sing maayo, nga ang iya atóp ginhimò sa madabong nga kawayan: gikan dirâ naggwâ ang masadya nga tingog sang mga babáe. Napunihán iní sang mga lukáy, mga bulak kag mga lugway. Didto pa gid sa unhan nakità niya ang taytay nga kawayan kag sa malayo ang mga lalaki nga nagpalaligô, samtang ang isa ka gubán nga mga suloguón nga lalaki kag babae nagginahod palibot sa mga kalán, nga masakò nga nagpanghimulbol sang mga manók, nagkilís sang bugás, naglitson sang baboy kag ibán pa. Kag didto sa pihák nga higád sang sapâ, sa isá ka duóg nga hinawanan nila, nagtipon ang madamò nga babae kag lalaki sa idalum sang bubóng nga lona, nga ang bahin napakabit sa mga sangá sang mga gulang nga kahoy, kag ang ibán nga bahin sa mga usok nga bag-o lamang mapatindog. Yadto didto ang alpéres,4 ang koadhutor, ang gobernadorsilyo, ang tenyente mayor, ang manunudlò sa buluthòan kag madamò nga kapitán kag nagligad nga mga tenyente, lakip si kpn. Basilio, ang amay ni Sinang, nga dumàan nga kasumpong ni anhing D. Rafael sa madugay na nga kasabà. Si Ibarra naghambal sa iya: "Baison naton ang kinamatarong, kag sa pagbaisáy indi nagakahulogán nga kitá magkaaway." Kag ang bantog nga manogpamulongpulong sang mga konserbador nagbaton nga may kakunyag sa pangagda, nga nagpadala sing tatlo ka pabo kag tinanyag niya ang iya mga suloguón sa pagbulig sa pamatan-on.
Ang kura binaton nga may pagtahâ sa iya kag pagtalupangod sang tanán patí sang alpéres.
Apang diin ka maghalín, Reberensya? — Pamangkot sang alpéres sa iya sang makità ang iya nawóng nga napunô sing may mga labhag kag ang iya sotana napunô sang mga dahon kag mga tinipik sang mga sangá nga layóng. —Nahulog ka, Reberensya?
__________________
(4) Alperes Kabulig nga tenyente sa pangaduhang' tenyénté Kabulig nga opisyal sang Gwardya Sibil, nga ang iya ranggo madason sa ubós sang tenyente.
