Jump to content

Page:Noli-Me-tangere-Hiligaynon-IV-Ni-Jose-Rizal-1963.pdf/185

From Wikisource
This page has been proofread.


169
MARAGTAS SANG ISA KA ILOY

—Diin ninyo sia madakpan? Kag ang kwarta? Isa yadto ka babae nga wala sing tapis, dalag kag lunhaw ang iya saya kag ang iya kamisa asul; sarang sia makilal-an nga isa sia ka “babae” sang soldado.

Binatyag ni Sisa nga daw hinuyapan sia: daw hinublasan sia sang amo nga babae sa atubangan sang kadamban. Binatak niya sing makation ang iya mga mata sa pagpamati sang iya ginwakal kag sang iya pagtamay: gintulok niya nga ang mga tawo malayo, malayo kaayo sa iya, apang binatyag niya ang kayami sang ila mga panulok kag nabatian niya ang ila mga ginsulosugilanon. Ang kailo nga babae nagtikang nga wala pagbatyag sang duta.

—Hoy, diri agi! —Singgit sa iya sang isa ka gwardya.

Katulad sang isa ka makina nga ang iya kasudlan ball, maabtik nga lumisb sia sa iya mga likod, kag wala sia sing nakita, wala magpanumdom, dumalagan sia sa pagpanagb; nakita niya ang isa ka ganhaan nga may manogbantay, buot sia masulod sa amo nga ganhaan, apang ang isa ka tingog, nga labi pa gid ka gamhanan, pumalipas sa iya sa iya alagyan. Sa tikang nga may pangduhadoha pinangita niya ang ginpadulongan sang amo nga tingog, binatyag niya nga tinulod nila sia sa li­ kod, kinipot niya ang iya mga mata, tumikang sia duha ka ti­ kang kag daw nakuhaan sia sing kusog, napukan sia sa salog, nahauna lumuhod kag sang ulihe pumungkb. Isa ka nguyngoy nga wala sing luha, wala sing singgit, wala sing panghakroy, pumakurog sang bilog niya nga lawas.

Yadto amo ang kwartel. Didto may mga soldado, mga babae, mga baboy kag mga manok. Ang iban nga mga lalaki nagtahi sang ila mga bayu samtang ang mga babae naghigda sa bangkii, nga ginhimb nga ulonan ang mga paa sang lalaki, nga nagtabako kag nagtulok sa atop nga nagpalibog. Ang iban nga mga babae nagbulolig sa mga lalaki sa pagpaninlb sang mga bayu nga inogpanapot, sang mga ilulothang, kag iban pa, nga nag-amba sing mahinay sang mga ambahanon nga binastos.

—Ang mga pisu daw nakapalagyo! Wala kamo sing nadala kundi manok lamang! — Siling sang isa ka babae sa mga bag-o mag-abot: wala maathagi kon ang ginpahanungdan niya si Sisa uk6n ang munga nga manok nga nag-iyagak pa gihapon.