— Daku gid ang luyag nila sa pagkaon! — Hunahona niya, — ang dalan malawig kag ang mga tiyan nga gutom wala sing tagipusuon.2
Nahanda sa pagpanilag makita naton sia nga nagpamati sa labing’ mahinay nga tikang: mga mabaskog kag maathag. kay Basilio; mga mahinay kag di-alangay, kay Crispin, ang hunahona niya.
Ang pispis nga Kalaw3 naghum sa talunan sing makaduha ukdn makatlo na, kutob sang paghulaw sang ulan, kag wala’y sapayan ang iya mga anak wala pa makaabot.
Binutang niya ang mga tabagak sa sulod sang kulon agud indi magtugnaw kag pumalapit sia sa ganhaan sang payag sa paglantaw sa dalan. Sa paglingaw sa iya kaugalingon umamba sia sing mahinay. May matahum sia nga tingog, kag kon mabatian sia sang iya kabataan nga mag-amba sang kundiman,4 mahibi sila nga indi nila mahibal-an kon tungod sa an6. Apang sadto nga gab-i ang iya tingog nagkurog kag ang mga tunog naggulowa nga pinilit.
Dinulogan niya ang iya pag-amba kag pinaanod niya ang iya panulok sa kadudolman. Wala sing nag-abot gikan sa banwa, Iwas sang hangin nga nagpataktak sang mga tinulo gikan sa malapad nga mga dahon sang mga saging.
Sa hinali nakita niya ang isa ka maitum nga idu nga pumakita sa iya atubangan; ang sapat daw may ginguyod sa alagyan. Hinadlukan si Sisa, kumoha sia sing bato kag hinabdy niya. Dumalagan ang idu nga tumiyangak sing masulub-on.
Si Sisa indi mapinatihon sang mga impakto, apang madamb ang iya nabatian nahanungod sang mga tiliman-an kag itum nga mga idu nga inabot sia sing kahadlok. Tinakpan niya gilayon ang ganhaan, kag pamungkb sa luyo sang suga. Ang gab-i nangin-anyo sa iya mga ginpatihan kag ang iya handurawan kag sulod sang balay napun-an sang mga kalahadlukan.
(2) Ang mga tiyan nga gutom wala sing tagipusuon — May isa ka hurubaton sa kinatsila nga nagasiling sing am6 ini: “Sa maayo nga gutom wala sing matig-a nga tinapay”; isa pa: “Ang lakas nga kagutom nagapatam-is sang langgaw”.
(3) Kalaw — Daku nga pispis nga ang tuktok daku kag malaba; ang iya tingog tuman ka makatilingala nga daw ima sang tinday nga baka. Tatlo ka sari ang kalaw: Panaynon nga kalaw nga ginatawag nga “Taligti,g” nga nagapuyo sa pulo sang Panay sa Kabisay-an; Lusonanon nga kalaw nga ginatawag nga “Kalaw nga Pilipinhon”; kag ang “Manilan-on nga kalaw.”
(4) Kundiman — Lapnag kaayo nga ambahanon sa katagalugan.. Ginasaysay nga ini nga taga naghalin sa mga tinaga sa tinagalog nga “kung hindi man" nga sang ulihe pinalip-ot nga "kundiman" kon sa aton pa, kon indi man.
