ni pari Damaso, si Donya Pia nanamkon . . . apan jay!, sama
niadtong mananagat nga gihisgotan ni Shakespeare sa iyang dula nga gingalan Macbeth, nga mihunong pag-awit diha nga nakakaplag na ug bahandi, si Donya Pia nagmasulub-on sukad niadto ug wala na gayud magkukatawa. — jDinala kana! —matud sa
tanan, lakip si Kapitan Tiyago. —Sa pag-anak na ni Donya
Pia, usa ka hilanat nga gikan sa ginhawaan nakamatay kaniya
ug ang iyang anak nga babaye nailo intawon. Si pari Damaso
maoy mikugos sa pagbunyag niadtong bata; ug sanglit si San
Pascual mihikaw man sa batang lalaki nga gipangayb kaniya,
hikalimtan siya ug ang anak ni Donya Pia gibunyagan sa ngalan nga Maria Clara, agig pasidungog sa Birhen sa Salambaw
ug kang Santa Clara.
Ang bata nagatubo inamoma sa iyang iyaan nga si Isabel, kadtong babaye nga atong gihisgotan sa sinugdan nga daw misunod sa batasan ug mga lihok sa prayle. Hapit sa tibuok tuig ang bata adto magapuyo sa San’ Diego tungud sa kaayo sa ha ngin niadtong lungsora, ug didto pagahagwa-hagwaon siya ni pari Damaso. Ang mga mata ni Maria Clara dili magagmay sama sa iyang amahan, hinunoa miliwat sa iyang inahan: dagku, maitum, linandungan sa tag-as mga pilok, masayag ug malipayon kon siya magaduladul&, apan subo ug manghilawom kon siya magaligdong. Sa diyutay pa siya, ang iyang buhok nga makulong adunay pagkabulagaw; ang iyang ilong maayo kaayong pagkapikpik, dili kaayo taliwtiw ug dili usab pislat; ang iyang baba nga diyutay ug anindot, nakapahinumdom sa baba sa iyang inahan kinsa may mga kandiis sa aping; ang iyang panit mahamis sama sa panit sa sibuyas ug maputi sama sa gapas, matud pa sa iyang mga kadugb, nga nakakaplag ug di yutay nga kaagid-agid kang Kapitan Tiyago sa mga dalunggan nga gagmay ug maayong pagkatabas ni Maria Clara. Ang iyang iyaan nga si Isabel nagaingon nga ang nawong ni Maria Clara may pagka-katsilan-on kay gipanamkon man kang San Antonio, sanglit kadaghan siya makamatngon nga, sa nagsabak pa, si Donya Pia magahilak sa atubangan sa larawan niadtong santosa; laing ig-agaw nga babaye ni Kapitan Tiyago uyon usab niining hun&hunaa, ugaling kay, matud niya.
-47-
