Kining tanan gihinay pagsulti sa dalaga, pinaubus ang tingog, malinawon ang buot ug walay luha ang mga mata.
—Apan, buang! Dili ba si Linares labing maayo kay kang... —Sa buhi pa siya, ako makahimo unta pagminyo... mokalagiw unta ako inigkahuman... kay mao da may gitinguha sa akong amahan nga ang akong pamanhonon mahimong pariyente niya! Apan karon nga patay na siya, wala nay laing tawo nga makangalan kanakong asawa... Sa buhi pa siya mahimo nga ak6 magalunang sa kaulawan ug kawad-an sa dungog: ikalipay ko lamang ang pagkasayud nga siya buhi ug dagway wala rnalimot kanako; karon nga patay na siya... alang kanako ang kombinto kun ang lubnganan. Ang sinultihan sa dalaga nagpaila sa kahugot sa iyang kabubut-on, ug si pari Damaso, sa pagkamatngon niini, nasubo ug mihinuktok.
—Kay ngano, gihigugma mo ba gayud siya kaayo?— nangutana sa tingog mahinay.
Si Maria Clara wala motubag. Si pari Damaso miduko ug mihilum.
—Anak ko!— matud niya sa tingog maluya;— pasayloa ako nga sa wala ko lamang palandunga gihimo ko ikawng alaut. Ako nagahunahuna sa imong kaugmaon, gipaningkamotan ko nga ikaw mabulahan unta. Unsaon ko pagtugot nga ikaw magaminyo sa usa ka tagadinhi aron unya sud-ungon ko ikaw nga mahimong asawang alaut ug inahan nga magaantus sa dili maisip nga kagul-anan? Dili ako makahimo paglangkat sa imong gugma diha sa imong kasingkasing, ug mao nga kutob sa akong naabut misupak ako ug tungud lamang kanimo gilapas ko ang tanan. Kon ikaw naminyo pa nianang tawhana, ugma-damlag magahilak ka unta tungud sa kahimtang sa imong bana, nga nagaungaw sa kasilag sa mga makagagahum ug wala siyay sarang mahimo aron pagpanalipod sa iyang kaugalingon; unya kon ikaw mahimo nang inahan, magahilak ka tungud sa dautang palad nga maangkon sa imong mga anak: kon patun-on mo sila, andaman mo ug dautang kaugmaon, mangahimo silang kaaway sa atong Tinuhoan ug makita mo nga sila pamitayon kun hinginlan dinhi; kon pasagdan mo nga sila dili makakat-on, palabilabihan ug amongamungan ang ilang dungog. Dili ako makatugot niana! Busagipangita ko ikaw ug usa ka bana nga makahimo kanimong ina-
