Jump to content

Page:Noli-Me-Tangere-Cebuano-Visayano-ni-Jose-Rizal-1962-N719c.pdf/218

From Wikisource
This page has been validated.


got lamang sa bisan unsa. Ang mga buhat nga hiwi dili matul-id sa usa ka sugong harianon samtang walay punoan nga magabantay aron ang maong sugo matuman, samtang ang lungsod dili hatagan ug kagawasan sa pagsulti batok sa mga palabilabi sa mga harihari: ahg mga maayong tinguha dili mahinayon, ang mga buhat nga baliko dilo matanus, apan ang ministro mahimuot na sa iyang buhat ug matulog na lamang. Labut pa, kon sa kapulihay ugaling adunay labawng punoan nga moanhi, magadalag dagku ug mga maayong tinguha hungiton dayon sa mga suiting dili mao samtang sa luyo libakon ug isipon nga buang:

“Talahurong Kapitan Heneral, ikaw wala makaila sa lungsod, ikaw wala makaila sa taras sa mga indio, busa, tungud nian& tingali baya hinuon mangadaut sila; ang maayong imong buhaton mao ang pagsunod sa mga tambag ni kuan ug ni kuan,” ug uban pang mga sulti nga sama niini, ug sanglit matuod man usab nga ang Kapitan Heneral wala makaila sa Pilipinas nga hangtud sa wala pa mahidunggb dinhi nagatuo siya nga atua mahamutang sa Amerika, ug, labut pa, aduna usab siyay mga apan ug mga kahilayan sama sa ubang tawo, mopatuo na lamang intawon. Nahanumdom pa usab siya nga und niya makabut ang maong katungdanan giagasan siya daghang singot ug giagian niya ang daghang mga pag-antus; nga makahuput lamang sa katungdanan sulod sa tulo ka tuig; nga siya nagkatigulang na ug kinahanglan dili na magapalandong nianang mga binuang, kon dili sa iya na lamang kaugmaon: usa ka maanindot nga puloy-anan sa Madrid, usa ka diyutayng balay sa gawas sa siyudad ug usa ka katigayonan nga maarang-arang aron makapuyo usa ka kinabuhi nga hamugaway didto sa kaulohan sa iyang nasud, mao kini ang tanan nga kinahanglan iyang pangitaon dinhi sa Pilipinas. Dili kita mangayog katingalahan, dili kita magapaabut nga maningkamot alang sa kaayohan sa atong lungsod ang usa ka langyaw nga mianhi dinhi aron pagpangitag katigayonan ug uny& mopaull sa ila kon madatb na. iUnsay sapayan alang kaniya ang mga pagtamud kun mga tungid sa usa lungsod nga wala niya hiilhi, diin wala siyay mga handumanan, diin wala siyay mga gugma? Ang maayong kadungganan, aron makalipay, kinahanglan molanog sa mga dalunggan niadtong mga binuhat nga atong gihigugma; sa sulod sa atong panimalay

kun sa atong yutang-natawhan nga mao unyay magatipig sa atong

— 211 —