kataw-anan, dili sinulat sa balak, gibahin ’sa lima ka hugna ug
binuhat sa usa ka tawo nga ania mitambong karon dinhi. Ang
ikaduha gibahin sa siyam ka hugna alang sa duha ka gabii;
many usa ka dula nga bisan dili hulad sa usa ka hitabong tinuod,
nagahubit sa pipila ka batasang salawayon, sinulat sa usa sa
labing maayong magbabalak niining lalawigan ug ginganlan
“Mariang Makiling.”
Sa pagtan-aw namb nga nadugay ang
pagsulosulti mahatungud sa mga hilikayon sa pangilin, tungud
sa among kahadlok nga tingali unyag wala nay panahon, gipakahiluman namb pagpangit^ ang mga tawo nga mangapil niining
dulaa ug amb nang gipasag-ulo kanila ang ilang mga papel.
Misalig kami nga sulod sa usa ka semana nga bansaybansay
igb na kaayong dili kita kaulawan. Mga ginoo, kining akong
gisugyot kaninyo, labut pa nga wala pa makita dinhi, mapuslanon
ug makatarunganon uyamut, dili usab kinahanglan gastohan dakung salapi, kay dili man ministil kita mamalit ug mga saput
nga lain, sanglit ang atong mga saput nga igauran-uran sa adlawng tanan magawi man niini.
—Ako maoy mogasto sa pagbuhat sa dulaan!—matud ni Kapitan Basilio nga nasibut.
—Kon nianang dulaa adunay mga kuwadrilyerong manghiapil, pahulaman ko ang akong mga sakop!—matud pa usab sa Kapitan sa mga kuwadrilyero.
—Ug ako... ako usab... kon magkinahanglan kamog ti gulang. .. andam ako!—matud sa usa nga mipatikig sa iyang lawas.
—Dawaton namo, dawaton namb kana!—naninggit ang kadaghanan. Ang teniente mayor naluspad sa labihang kahinuklog ug sa iyang mga mata milagok ang luha.
—Nagahilak sa kalagot!—matud pa sa tigulang gahiag ulo. ug unya misinggit:
—Dawaton, dawaton namo kana sa walay daghang sulti! Ug sanglit nahimuot siya nga nakapanimalus ug nalupok ang teniente mayor, gidalayeg niya pag-ayo ang gipahayag sa batanon. Kini mipadayon pagsulti:
—Usa ka ikalima ka bahin sa salapi nga atong matigum mahimo nga ipanghatag ta ug mga ganti; pananglitan, sa labing