Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/652

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

मेळटा ताका पेंड म्हण्टात. ही पेंड गोरवांची खावड तशेंच झाडांखातीर सेंन्द्रीय सारें म्हूण वापरतात.

माडाचे पोंयेंचेर प्रक्रिया करून जो रोस (सुर) काजटात ताचेपसून सोरो (माडाफेणी) तयार करतात. एका माडापासून दिसाक सरासरी 1लिटर सूर मेळटा. तेभायर सुरीपसून गोड, व्हिनेगर सारके खावपाचे जिन्नस तयार करतात. नितळ सूर पिवपाकूय मेळटा. सूर काडल्यार माडाचें उत्पादन वाडटा. तेखातीर चार वर्सांनी एक फावट माडाची 6-8 म्हयने सूर काडप नाल्लाच्या उत्पन्नाचे नदरेन बर्याक पडटा.

नाल्लाच्या सोण्णांपसून दोरयो ( सूंभ), शेंदर्यो, जमखनां, पांयपुसणी, ब्रश, बॅगां सारकिल्ल्यो वस्तू तयार करतात. तशेंच कट्टेपसून बुतांव , चमचे, कांकणां, आयदनां , खेळणीं, आनी हेर सोबेच्यो वस्तू तयार करतात.

अशो वस्तू निर्माण करपी केरळ हें एक मुखेल राज्या आसा. दोरयो करपाचें सोडल्यार गोंयांत सोण्णांचो आनी कट्ट्यांचो वापर जळव म्हूण चड जाता. माडाचीं चुडटां घर शाकारपाखातीर आनी चुडटांचे व्हीर सान्नी करपाखातीर वापरतात. कांय कडेन खोंपिच्यो वण्टी चुडटांनी बांदतात. गांवांनी माडाचें खोड चिरून ताचे वांशे काडटात आनी घराच्या पांख्याक वापरतात. तेभायर खोडाचो वापर जळव म्हणूनय करतात. माडाच्या दर एका आंगाचो भौउद्देशी वापर जाता जाल्ल्यान माडाक कल्परुखाची उपमा दिवप जाता.

किडी आनी रोगः माडाक जायत्या तरेच्या किडींपसून उपद्रव जाता. तातुंतल्यो कांय अशोः

गोणो भुंगुल्लोः हो माडाची शिवडी खाता. ताका लागून शिवडेचें पानांत रुपांतर जातकच ताका कात्रे पडिल्लेवरी दिसतात. केन्नाय शिवडी मोडून पडटा. हेखातीर भुदुल्लो शिवडेंत आसल्यार तोंकाची सरी घवन ताका भायर काडून उपरांत बिएच् .सी.10% आनी एक किलो रेंव हांचें मिश्रण चुडटाचे खांचींत घलतात. हो भुंगुल्लो कंपोस्ट खड्ड्यांत तेचपरी गायरिनी तांतयां घालतात. ताका लागून दर तीन म्हयन्यांनी बी.एच.सी. 10 % हें वखद 0.01% तांकीचें करून ह्या वखदाचो फवारो मारचो.

सोणयो भुंगल्लो (Red Palm Weevil ): हो माडाच्या खोडांत घसून भितल्लो गोरोप खाता. ताका लागून मदलीं चुडटां सुकपाक लागतात. माडाच्या मुळांत हे किडीन पोखरून उडयल्लो भुसो दिसता. हाचेर उपाय केलो ना जाल्यार माड मरपाची शक्यताय आसता. तेखातीर खोडाचेर ज्या भागामेरेन किडीची लागण जाल्ली आसता त्या भागावयर 5-10 सेंमी. खोल पूण तिरकस बुराक मारून तातूंत , अर्द लिटर उदकांत 1 मिली. मोनोक्रोटोफोस वखद घलून मिश्रण तयार करचें आनी फुनेलान बुराकांत ओतचें . उपरांत हो बुराक डांबर वा कापूस हाणें पुरोवन घेवंचो.

काळे तकलेची कीडः ही कीड पानांचे सकयल्ले वटेन रावन आपले भोंवतणी एक तरेची जाळी तयार करता आनी चुडटाचो पाचवो भाग खाता. ताका लागून चुडटां सुकतात. हाचेर उपाय म्हूण चुडटां काडून उडोवचीं, उपरांत चुडटाचेर 20मिली. मोनोक्रोटोफोस हें वखद 10 लिटर उदकांत घलून फवारो मारचो.

हुंदीरः हुंदीर माडांच्या बोंड्यांची नासधूस करता. देखून झींक फोस्फायट , अन्टीकोयेगुलंट, मुशमुश ह्या सारक्या वखदांचो वापर करून हुंदरांचो नायनाट करचो.

वायटीः वायटीचो उपद्रव चड करून ल्हान कवाथ्याक जाता. ती कवाथ्याचीं मुळां आनी कोंब खाता. वायटेखातीर कवाथ्याच्या मुळांत 200 ग्रॅम बीएचं.सी. घालची.

माडाक जायते तरेचे रेग लागतात. तातूंतले कांय म्हत्वाचे रोग आनी तांचेवयले उपाय अशेः-

शिवडी कुसपः ह्या रोगाची लागण लागल्यार शिवडी कुसून एकेतरेची घण येता आनी शिवडी बागवता. तेखातीर शिवडी कापून माड निवळ करचो पडटा. उपरांत 1% बोर्डो मलम तयार करून कापिल्ल्या भागाचेर पातळावचें . उपरांत कापिल्लो भाग धांपून घेवचो पडटा. ह्या रोगाचेर उपाय करपाक चड वेळ लागल्यार माड मरपाची शक्यताय आसता. एका माडाक लागण जाल्यार ह्या रोगाचे जंतू वार्यान हेर माडांचेर वचूं येतात. तेखातीर हेर निरोगी माडाचेर 1% बोर्डो मिश्रणाचो फवारो मारचो.

माड व्हांवपः हो रोग कसो जाता ताचो अजून पत्तो लागूना. एके तरेचे बुरशेचो ह्या रोगाकडेन संबंद आसा अशें दिसून आसलां. ह्या रोगाची लागण जाल्यार खोडांतल्यान तांबशें उदक व्हांवपाक लागता . सुवातीक रोगाची लागवण खोडाच्या जमनीकडल्याभागाकडेन जाता. उपरांत सगळ्या खोडाचेर पातळटा. व्हांविल्ल्या उदकाचो रंग उपरांत काळो जाता. आनी उदक व्हांविल्लो भाग सुकता आनी कुसता. ह्या रोगाचेर उपाय म्हूण खोडाचो कुशिल्लो भाग तासून घेवन त्या भागार डांबर वा 1% बोर्डो मलम लावचें ह्या उपायान पुरायरोग बरो जायना पूण रोगाच्या प्रसाराक आळो बसता. हालीं केल्ल्या सशोधनावरवीम अशें सिध्द जालां की हो रोग जाल्ल्या माडाक 5 किलो कडूविंबाची पेण दिवन माडाच्या मुळांतल्यान 0.2% कॅलीक्सीन वा बावीस्टीन हें वखद वर्सांतल्यान तीन फावट दिल्यार माड रोगापसून मुक्त जांव येता.

बोंडे झडपः बुरशेपसून जावपी रोगान बोंड्याच्या देंठाकडेन कुसता आनी उपरांत बोंडे झडून पडटात. ह्या रोगाखातीर माडाचेर 1% बोर्डो मिश्रण मारचें.

पान करपोः ह्या रोगाची लागवण जाल्यार सुवातीक चुडटाचेर थिपके दिसतात आनी चुडटां हळदुवीं जातात. सुरवेक हे थिपके ल्हान आसतात. उपरांत मोठे जावन एकामेकांत भरसून वतात. ताका लागून पुराय चुडीत करपता. अशें जाल्यार चुडटाचो रोगट भाग कापून उडोवन ताचेर 1% बोर्डो मिश्रणाचो फवारो मारचो.