राज्यांतल्या चडशा न्हंयांचो उगम सह्याद्रीपर्वता वळींचेर जावन त्यो वळीच्या अस्तंत आनी उदेंत अशा दोनूय दिकांनी व्हावतात. अस्तंतेक व्हांवपी न्हंयो अरबी दर्यांत तर उदेंत दिकेक व्हांवपी न्हंयो राज्याभायर वचीन बंगालाच्या उपसागराक मेळटात. उल्हास ,वैतरण, दमणगंगा, अंबा, वासिश्ठी आनी सावित्री ह्यो कोंकण भागांतल्यान व्हांवपी मुखेल न्हंयो. कापी वैनगंगा, वर्धा, गोदावरी , भीमा, कृष्णा,ह्यो पठारी भागांतल्यो कांय म्हत्वाच्या न्हंयो . तापी ही राज्यांतली सगळ्यांत लांब न्हंय आसा. पुर्णा हो तापी न्हंयेचो मुखेल फांटो आसा.
हवामान : राज्याचे हवामान मुखेलपणान मानसून प्रकाराचें आसा. राज्यांत सगळेकडेन हवामान एकसारकें उरना.सह्याद्री पर्वताक लागून अस्तंत महाराष्ट्रांतले हवामान उदेंत महाराष्ट्रांतल्या हवामानापरस वेदळें उरता. नैऋत्येकसावन येवपी मानसून वाऱ्याक लागून सह्याद्रीचे अस्तंतेक जून ते सप्टेंबर मेरेन खूब पावस पडटा .सिंधुदूर्ग, रत्नागिरी , पायगड, ठाणें हिया दर्यालागशिल्ल्या जिल्ह्यांनी आनी पुणें, सातारा कोल्हापूर ह्या दोंगरी वाठारांनी चड पावस पडटा.
महाराष्ट्रांत मे म्हयन्यांत चड उश्णता जाणवता. ह्या म्हयन्यांत दर्या लागशिल्ल्या वाठारांनी सरासरी तापमान ३३° से . इतलें आसता.पूण उदेंत महाराष्च्रांत ह्याच तेंपार तापमान ३८°से ४३° से.इतलें आसता.उदेंत महाराष्ट्रांत शिंयाळोय कडक आसता.पूणें ,नासिक ह्या सारकेल्ल्या उंचेल्या प्रदेशांनी शिंयाळो आनी गीम कूब कडक आसता . पावसाळ्याचे सुवेक अरबी दर्यांत चक्री वादळां जातात. तांते परिणाम राज्याच्या दर्यादेगांनी आशिल्ल्या वाठारांनी जाणवतात.
वनस्पतः राज्यांतले रुखावळीचे वेगवेगळे प्रकार मुखेलपणान भुगोलीक परिस्थितीचेर आदारिल्ले आसात. महाबळेश्र्वर, खंडाळा, माथेरान, भिमाशंकर, अंबोली ह्या पठारी आनी चड पावस पडपी प्रदेशांनी संदा पांचवीचार उरपी रानां आसात. ह्या रानांनी चडकरूंन जांबळ, पारजांब, हिरडो, नाणो, अंजन आनी तांबसो देवदार हे रूक सांपटडटा. अशा रामांनी झोपाय खूब वाडिल्लीं आसतात. झोपांभितर दिणो , फांगळ, हुसकि, रोमेठ आनी पुडो हांचो आ्पाव जाता.झोपांमदीं विंगड विंगड जातीच्यो वालीय वाडील्ल्यो आसतात.सादारम पावस पडपी आनी कमी उळ्णता उरपी सुवातींचेर पांचवीचार उरपी रानां खूब आसात. ह्या रानांनी उंच अशा पानधडी रूकाचोय आंकडो चड आसा. संदा पाचवे उरपी रूक मुखेलपणान मध्यम आकाराचे आसून तांचे प्रमाण चड आसात. मह्याद्री पर्वताच्या देंवत्यांचेर सागवान , शिसम, सांवर, भिपंड, अरजून , आनी हेर उंच रूख आशिल्लीं रानां आसासत.सागवानी लाकूड चड फायदेशीर थरिल्ल्यान राज्य सरकारान तांचे लागवडीचेर चड भर दीला. चड खारसाणीच्या वाठारांनी मोटवीं बाभळीचीं झाडं दिळ्टी पडटात. साप उणो पावस पडपी वाठारांनी निवलाचे साबार प्रकार सांपडटात. दर्यादेगांतल्यान कांय रेंवाट वाठारांनी फाटल्या कांय वर्सांसावन महाराष्ट्र वनविभागाकडच्यान खडशेरणीची लागवड जाल्ली आसा.ही लागवड वेपाराचे नदरेन खूब फायदेशीर थारल्या.हालींच्या तेंपार राज्य सरकारान भौशिक रानवाड प्रकलपासकयल साबार कडेन जनतेच्या आदारान वेगवेगळ्या झाडांची लादवाड , झडांची संवर्धन (Conservation) आनी राखण ह्या गजालींचेरल चड भर दिला.
मोनजातः सस्तन मोनजातीच्यो सु. ८५,सवण्यांच्यो ५००परस चड, सरपटन वचपी मोनजातीच्यो १०० परस चड, नुस्त्यांच्यो सु. ७००आनी किडींच्यो सु. २५,००० जाती हांगा सांतडटात. महाराष्ट्रांत कोले आनी रानदुकर सगळ्या रानांनी दिश्टी पडटात. रत्नागिरी , कोल्हापूर, नांदेड, अंमरावती, साकारा ङांगाच्या रानांनी वाल्वेलां, रामसुणें , कस्तुरी माजरां, आनी राममाजरां सांपडटात. अकोला , अमरावती,भंडारा ह्या रानांनी वाग दिश्टी प़डटात.वागाक कायधान संरक्षण दील्लें आसलें तरी तांची संख्या नेटान घडत आसता.हाका लागून भारतांतल्या हेर कांय राज्याप्रमाण महाराष्ट्र राज्यानूय वागाखतीर राखीवउपवनां दवरिल्ली आसात.हांगा बिबळ्याची फ्कत एकूच जात सांपडटा रॅटेल हो मासाहारी गणांतलो प्रणी भंडारी जिल्ह्यांत सांपडटा. साळ आनी सोंशे सगळ्या रानांनी आसात.रत्नागिरी, कोल्हापूर,अमरावती, आनी भंडाराच्या दाट रामांमी गवे सांपडटात. पक्षिण चद्रपूरच्या कोंडयांच्या रानांनी रानरोडे आसात. पंदड करून रावपी काळवीट ,सांबार आनी हारणांय हांगा सांपडटात. झोंपाच्या दाट रामांमी भोकरीं रावतात. विंगड विंगड जातीचे माकड आनी वानरांचें प्रमाणखूब आसात.महाराष्ट्रांत दाश्टी पडपी सवण्यांच्यो सुमार ५००जाती आसात. तातुंतल्यो सुमार ३०० थळाव्यो आसून उरिल्ल्यो २०० स्थलांतराखातीर शियाळ्यांत हांगा येवन रावतात. बदकांचें आनी मोरांचें प्रमाण हांगाखूब आसा. बारतांत सांपडपी चडशे सोरोप हांगा आसात.
इतिहासः राज्याच्या चड आदल्या इतिहासाची स्पश्टअशी म्हायती मेलना. हांगाच्या मुखेल न्हंयांच्या देगणांनी सांपडिल्ल्या अश्मयुगीन हत्यारांवयल्यान , अश्मयुगीन काळा पयलींसावन हांगा मनश्ची वसती आशिल्ल्याचें सिध्द जालां.
महाराष्ट्रांत लोहयुगाची सुवात इ.स. पयलीं८ ते ७व्या शेंकडया पयलीं जल्ली अशें तज्ञांनी आपलेंमत मांडला. लोहयुगाचे सुरवेकसावन सधा अस्त्तित्वांत आशिल्ले महाराष्ट्र राज्याचे साबार प्रदेश वेगवेगळ्या साम्राज्याचे भाग जावन गेले. सम्राट अशोक आनी हेर मौर्यांचो महाराष्ट्राकडेन संबंद आशिल्लो , हें महाराष्ट्रांत मेळिल्या सोपारा हांगाच्या शिलालेखावयल्यान तशेंच मौर्य साम्राज्याचो विस्तार पळयल्यार कळटा.पूण पुराय महाराष्ट्राचेर मौर्याची सत्ता नाशिल्ली अशें डॉ.केतकार हाणें मत मांडलां. मौर्याचो अस्त जाल्याउपरांत इ. सनपयलीं २३५च्या सुमाराक महाराष्ट्रांत श्रीसातवाहन ह्या राजान सातवाहन राजवंशाची स्थापणूक केली. पुराणांत ह्या वंशाक आंध्रभृत्य अशें म्हळां . सातवहनाचे सगळें
