शासनाकडल्यान संमत करुन घेतलो.
केशवचंद्राच्या हातांतल्यान ब्राह्म धर्माकडेन एक गुन्यांव घडलो. कुचबिहार संस्थानाच्या १५ वर्सांच्या राजकुंवराक आपली १३ वर्सांची चली दिली आनी हो लग्नसुवाळो परंपरागत हिंदू पद्दतीन घडोवन हाडलो. सुशिक्षीत हिंदूकडल्यान ताची खूब नालस्ती जाली. १८७८ त कितलेशेच ब्राह्मो समाजी वावुरपी प्रचारक आनी इश्ट ताचेपसीन पयसावले.
ह्या वेगळ्या जाल्ल्या लोकांनी साधारम ब्राह्मो समाज हे नवे संस्थेची स्थापना केली. २२ जानेवारीक १८८१ दिसा साधारण ब्राह्मो समाजाच्या मंदिराचें कलकत्त्याक उक्तावण जालें. पंडित शिवनाथ शास्त्री हाणें ह्या समाजाचें फुडारपण केलें. ह्या साधारण ब्राह्मो समाजान बायलांच्या शिक्षणाचेर भर दिल्लो. आदी ब्राह्मो समाजाचे वयर जे स सिध्दांत सांगिल्ले तातूंत आनिकूय तीन सिध्दांतांची भर पडली. ते अशेः १)ईश्र्वर हो सगळ्या मनशांचो बापूय आनी सगळे मनीस हे भाव. २)आत्मो अमर आसा आनी ताची उदरगत एकसारकी जायत आसता. ३)देव पुण्य आचरणान प्रसन्न जावन कृपा करता आनी पातक्यांक ख्यास्त करता.
८ जानेवारी १८४४ दिसा केशवचंद्र सेन संवसाराक अंतरलो. ताचेउपरांत मात संस्थेच्या वावराचो नेट उणो जायत गेलो. केशवचंद्राची सुवात घेवपाक कोणूच पात्र ना, अशें सगळ्यांक दिशिल्ल्यान ताची सुवात रितीच उरली.
भारतीय ब्राह्मो समाजाचेच सादारण ब्राह्मो समाज आनी केशवचंद्र सेनाचो नवविधान समाज अश दोन भाग जाले. केशवचंद्र सेनाच्या नवविधान पंथान धर्मीक उपासनामार्गाचो पुरस्कार केलो, जाल्यार साधारण ब्राह्मो समाजांत समादसेवा आनी समाज सुदारणा हांचेर चडसो भर दिलो, ब्राह्म इतिहासकार पंडित शिवनाथ शास्त्री आनी आनंदमोहन बोस ह्या हुशार आनी देशभक्त द्वयीचें फुडारपण साधारण ब्राब्मो समाजाक मेळ्ळें. सुरवातीचे पिळगेंतल्या ब्राह्मो समाजा ईश्र्वरचंद्र विद्दासागराची समाजसुदारणेची परंपरा ताणें फुडें चलयली.
बायलांचे शिक्षण बो ब्राह्मो समाजाचो आवडीचो विशय. तत्वकौमुदी, इंडियन मॅसेंजर, संजीवनी, वामबोधिनी, मुकुल, मॉडर्न रिव्ह्यू, प्रवासी, सुप्रभात, सेवक, महिला, सोपान ह्या नेमाळ्यांवरवीं लोकशिक्षणाचें काम केलें. कृष्णकुमार मित्र, पं. सीतानाथ तत्वभूषण, नगेंद्रनाथ चतर्जी, दीरेंद्रनाथ चौधरी, हेमचंद्र सरकार हांचेसारक्या कितल्याशाच विव्दानांनी इतिहासीक, धर्मीक आनी हेर विशयांवयले साहित्य उजवाडायलें. रवींद्रनाथ टागोर ह्या ब्राह्मो समाज कवीन संवसारभर नामना मेळयली.
ब्राह्मो समाजाचे कितलेशेच फांटे महाराष्ट्रांत आनी गुजरातांत स्थापन जाल्ले. ब्राह्मो समाजाच्या आंदोलनावरवीं एकुणिसाव्या शतमानांत बंगाल आनी उदेंत भारतांत समाजप्रबोधनाचो मोलाचो वावर जालो. ब्राह्मो समाजाच्या आंदेलनाचो नेट विसाव्या शतमानांत जरी उणो जालो तरी आर्विल्ल्या विचारांचो मूळ उगम ब्राह्मो समाजाच्या आंदोलनांत सांपडटा.
कों. वि. सं. मं.
ब्रीआं, आरीस्तीद
(जल्मः २८ मार्च १८६२, नँट्स (अस्तंत फ्रांस, मरणः ७ मार्च १९३२, नॉर्मंडी-फ्रांस)स. फ्रेंच मुत्सद्दी, फ्रांसाचो प्रधानमंत्री आनी संवसारीक शांततायेच्या नोबॅल पुरस्काराचो. मुळावें शिक्षण नँट्साक जालें. फुडलें शिक्षण पल्बिक स्कुलांत घेवन ताणें पॅरिसांत कायद्दाचें शिक्षण घेतलें आनी वकिलीक सुरवात केली. कीमगाराचे हक्क, संप आनी हेर राजकीय घडामोडी हांचेविशींचीं मतां तो द पीपल, लँटर्न, रिपब्लिक नेमाळ्यांतल्यान पोटतिडकीन मांडटालो. नँटसांतले कामगारांचे काँग्रेसींत (१८९४ सार्वत्रिक संप हें प्रभावी राजकी तंत्र आसा, ही गजाल ताणें फ्रेंच समाजवादी फुडा-यांक पटोन दिली, पूण ताका लागून नेमस्त समाजवादी आनी जहाल माक्सवादी हांचेमदले मतभेद आनिकूय वाडले. ताणें संसदेच्या तीन वेचणुकांनी १८८९, १८९३ आनी १८९८ अपेस येतकच समाजवादी पक्षाचें सरचिटणीसपद घेतलें १९०१.
तेंउपरांतचे वेचणुकेंत ते ल्वार प्रांतांतल्यान संसदेचेर आयले आनी फुडें अखेरमेरेन तो संसदेचो वांगडी आशिल्लो १९०२-३२. ह्या काळांत ताणें प्राधानमंत्री ११ खेपे, परराश्ट्रमंत्री १४ खेपे आनी शिक्षण मंत्री ह्या उंचेल्या पदांचेर काम केलें. २६ वर्सांचे राजकीय कारकीर्दींत ताणे खूब सुदारणां केल्या आनी कामगारांचे कल्याण करपाखतीर मेलादीक वावर केलो.
सुरवेक ताणें इगर्ज आनी शासनसत्ता हांकां वेगळावपी अधिनेमांचो मसुदो तयार केलो (१९०५. हो कायदो चालीक लावपाखातीर १९०६ त ताची मंत्री म्हणून नेमणूक जाली (१९०६). प्रधानमंत्री जातकच (१९०९-१०) ताणें राश्ट्राची मुखेल समस्या जाल्लो संकलीत रेल्वे कर्मचारी संप व्हड कसबान हाताळळो. पयल्या म्हाझुजा वेळार फ्रांसाक बाल्कन झुजांत अपेस आयलें, तेन्ना तो परराश्ट्रमंत्री आशिल्लो. आंतरराश्ट्रीय शांततायेचो पुरस्कार करपाखातीर ताणें जर्मनीकडेन सहकार करपाखातीर एक स्वतंत्र लोकार्नो कबलात (१९२५) घडोवन हाडली आनी जर्मनी आनी ताचे म्हाझुजांतले दुस्मान हांच्यांतले संबंद सुदारपाचो यत्न केलो. तशेंच अमेरुकेच्या फ्रँक बिलिंग्ज कॅलॉग ह्या परराश्ट्रीय सचिवाच्या पालवान झूज करचें न्हय म्हणपाची इतिहासीक केलॉगब्रीआं कबलात (२७ ऑक्टोबर १९२८) चालीक लावन तातूंत सुमार ६० देशांक घेतले आनी झूज करचें न्हय अशें धोरण ह्या देशांनी आपणावंचें, असो उलो दिलो. हे कबलाताक येस आयलेंना, पूण ताच्या ह्या शांततायेच्या
