शकता.ताचो आवाजूय म्होंवाळ आसता.
राघू आनी कीर ह्या पोपटांचो आवाज जरी कर्कश आनी किळांचे भाशेन आसलो,तरी पांद-यांत पोसून शिकयले उपरांत ते मनशाप्रमाण कांय शब्दोचार करुंक शकतात.तशेंच ल्हान ल्हान वाक्यांय उलोवपाक शकतात.हाका लागून साबार लोक तांकां पोसतात.कांय शिकयल्ले पोपट सर्कशींत साबार खेळ करुन दाखयतात.लोक साहित्यांत पोपट,कीर हांचो मनशांचो सांगाती म्हूणून सर्रास उल्लेख मेळटा.
पोपट हें पिकांची आनी फळांची नाशाडी करपी सुकणें म्हूणून मनशान तांची हिसपाभायर हत्या केल्ल्यान हत्या केल्ल्यान पोपटांच्यो साबार जाती काबार जाल्ल्यो आसात. -कों.वि.सं.मं.
पोपाय: (मराठी :पपई,पोपई; हिंदी: पपाया, पपिता; कन्नड: गुप्पे, पप्पाई पांगी; संस्कृत: चिरभीता; इंग्लीश: पपाया. पॅपॅा; लॅटीन: कॅरिका पपाया; कूळ: कॅरिक
सतत पांचवें उरपी ,ल्हान वखदी फळझाड. हाचें खोड सुमार ३-४ मी.ऊंच जाता.ताका केन्ना केन्नाय खांद्यो येतात.खोड मोव आसून ताचे तेंगशेर मोटीं उण्याचड प्रमाणांत विभागिल्लीं सादीं,हाताआकाराची पानां एका फाटोफाट एक येवन तांचो एक व्हड झुपकोच दिसता.पानांचो देंठ मोटो पूण पोकळ आसून तांची लांबाय सुमार ६०सेंमी. आनी पानांची पातीं सुमार तितल्याच व्यायाचीं आसतात.नर आनी मादी पोपायांचीं झाडा स्वतांत्र आसून तांचेर पानांचे कुशींत लांब नर पुश्पांचे घोंस वा एकएकटीं स्त्री पुश्पां येतात.फुलां हळदूवीं आसतात.फळ आकारान मोटें,वाटकुळें वा लांबशें आसून सुर्वेक पाचवें आनी पिकतकच भायलेवटेन हळदुवें आनी भितल्ले वटेन केसरी वा तांबड्या रंगाचे दिसता.पोपयेची सादारण लांबाय २० ते २५ सेंमी. आनी व्यास १०-१५ सेंमी. आसता.पिकील्ल्या फळांतलो गर गोड आनी रुचीक आसता.फळांत गाड पिंगशो भरपूर बियो आसतात.ताचे भायले वटेन मोव थर आनी भितल्ले वटेन बी आसता.
पोपयेचो आस्पाव कॅरिकेसी कुळांत केल्लो आसून ताचीं सामान्य शरीरिक लक्षणां तातूंत वर्णिल्ले प्रमाण आसात.कॉरका ह्या शास्त्रीय नांवाच्या दोन वा चड जातींच्या संकरान पोपायेची उत्पत्ती जाली आसुंये अशें मानतात.ह्या झाडाचें मूळ स्थान मॅक्झिको आसून हालीं ताचो प्रसार उश्ण कटिबंधांतल्या देशांनी आनी उपोश्ण कटिबंधांतल्या उश्ण प्रदेशांत सगळेकडेन जाल्लो दिसता.भारतांत हें झाड सोळाव्या शतमानांत आयलें.ताचीं लागवड हवाई जुंवे,श्रीलंका ,दक्षिण आफ्रिका,मलेशिया ,ऑस्ट्रेलीया ,फिलीपिन्स जुंवे आनी भारत ह्या देशांनी करतात.भारताच्या सुक्या तशेंच पावसाळी हवामानाच्या आनी दर्याच्या पांवड्या सावन सुमार १,३००मी.उंचायेमेरेनच्या वाठारांत पोपाय वाडूंक शकता.
भारतांत पोपायेचे लागवडी खाला सुमार १०,८४८ हॅक्टर क्षेत्र आसून सगळ्यांत चड क्षेत्र सुमार ३,८८० हॅक्टर बिहार राज्यांत आसा.जाल्यार आसामांत २,०४१ हॅक्टर ,मध्यप्रदेशांत २,००० हॅक्टर आनी महाराष्ट्र आनी गुजरात मेळून १,२३६ हॅक्टर आनी हेर राज्यांनी सुमार १४१७ हॅक्टर सुवात पोपायेचे लागवडीखाला आसा.
पोपायेचे वॉशिंग्टन ,कूर्ग,हनीड्यू वा मधुबिंदू रांची आनी गुजरात थळावे हे मुखेल प्रकार आसून को-१ वा को-२ हे मोटवे प्रकार भारतांत उपलब्ध आसात.हांचेभायर सिलोन,सिंगापूर ,बंगलोर हे प्रकारुय भारतांत लागवडी खाला आसात.
रोवप आनी वाडोवप-सुक्या ,उश्ण हवामानांत आनी फावोशी उदका पुरवण आशिल्ल्या जाग्यार पोपायेचें झाड बरे तरेन जावंक शकता.ह्या झाडाक मेकळी ,उदकाचो निचरो बरो जावपी तशेंच जैव पदार्थाची भरपूर पुरवण आशिल्ले जमनींत पोपाय बरीं वाडटा.गाळाचे जमनींत तशेंच भारताचे दक्षिणेकडल्या वाठारांत मध्धम काळें जमनींतूय पोपाय बरें तरेन जावपाक शकता.ह्या झाडाची लागवड रोपें लावन करतात.बरें जातीची चड फळां दिवपी झाडाच्या पुराय तरेन पिकील्ल्या फळांचे बीं घेवन ते धुवन निवळ करुन सुकोवन दवरतात.लागवडीच्या सुमार दोन म्हयने पयलीं बीं किल्लूंक घालतात.एक हॅक्टर सुवातींत लागवड करपाखातीर रोपें तयार करपाक सुमार २५० ग्राम बीं लागता.रोपें सुमार ९-१२ सेंमी. उंचायेचे जातकच ते काडून तयार केल्ले जमनींत कायम जाग्यार लायतात.
पोपायेच्या झाडाक मुळांत संचिल्लें उदक मानवता.ताक लागून जतनाय घेवंची पडटा.पावस ना तेन्ना जमनीचे तांकी प्रमाण १०-१२ दिसांच्या अंतरान उदक दितात.लागणेच्या वेळार दर झाडाक ९किग्रा भरखत आनी वर्सांतल्यान दोन फावटीं बरखत तशेंच शेणखत घालतात.
लागवडी उपरांत १०-१४ म्हयन्यांनी पोपायेक फुलां येवन फलां लागपाक सुरवात जाता.फूल आयिल्ल्या दिसा पसून स म्हयन्यांनी फळ जून जाता.तयार जाल्ल्या फळाचो हळदुवोसार रंग दिसूंक लागतकच ,ती टणक आसतनाच झाडावयल्यान काडून घेतात.झाडाचेरुच पिकील्लीं फळां बरीं आसतात.पुण पुराय झाडाचेरुच पिकील्लीं फळां काडटा आसतना फुटूंक शकतात.देखून ती टणक आसतनाच काडप योग्य .
पोपायेचीं झाडां एक वर्सांची जातकच त्या फुडल्या १२ ते १८ म्हयन्यांमदीं तांचे पासून नेमान फळां मेळटात.फुडें-फुडें तांचो आकार ल्हान जाता आनी फळांच उणी जातात.सरासरी दर वर्साक २५,००
