सोपयलें आनी २८ मे १९५६त समितीकरणाची कबलात जाली.
राजवेवस्था-पॉंडिचेरिचो प्रदेश भारतांत आस्पावतकच ताका केंद्रशासीत प्रदेशाचो पांवडो चवदावे घटनादुरूस्तीप्रमाण १६ ऑगस्ट १९६२ सावन दिलो. राश्ट्रपतींनी नेमिल्लो नायक राज्यपाल हो शासनमुखेल आसून तो विधानसभेक जापसालदार आशिल्लो मुखेलमंत्री आनी ताचें मंत्रीमंडळ हांच्या सल्लयान कारभार पळेता. विधानसभेचे ३० वांगडी आसतात. लोकसभेचेर एक प्रतिनिधी वेंचून दितात. ह्या प्रदेशांत अखिल भारतीय अण्णादुरै द्रविड मुन्नेत्र कळघ्म, जनता पक्ष, द्रविड मुन्नेत्र कळघ्म, कॉंग्रेस, कॉंग्रेस (इंदिरा), कम्युनिस्ट, मार्क्सवादी वेवस्थेचे नदरेन पॉंडिचेरी ह्या केंद्र शासीत प्रदेशाची पॉंड्चेरी, कारिकल, यानम् आनी माहे ह्या चार जिल्ह्यांनी वांटणी केल्या. पॉंडिचेरीची न्यायवेवस्था मद्रासचें उच्च न्यायालय पळेता.
अर्थीक स्थिती-शेतकाम हो मुखेल वेवसाय आसून तातूंत सुमार ४५% लोक आसात. १९७२-७३त ५२,००० हॅक्टेर जमीन लागवडीखाल आशिल्ली. तातूंतले ८३% जमनीक बांयो, व्हाळ हाचेवरवीं उदका शिंपणावळेची तजवीज जाता. भात हें हांगाचें मुखेल पीक आसून ज्वारी, बाजरी, रागी हीं पिकां थोड्या प्रमाणांत घेतात. १९७४-७५त ३४.५ हजार टन आशिल्लें. पॉंडिचेरी, कारिकल, माहे आनी यानम् ह्या विभागांक तांच्या शेजारच्या राज्यांतल्यान वीजपुरवण जाता.
पॉंडिचेरी आनी हेर विभाग हे दर्यादेगेरूच आशिल्ल्यान नुस्तेंमारी हो थंयचो म्हत्वाचो वेवसाय.
ह्या वाठारांत अवजड उद्देग व्हडलेशे विकसीत जावंक नात. १९७६त थोडे लघुउद्देग सुरू जाले. तातूंत रसायनां, अन्नपदार्थ प्रक्रिया, कातडी वस्तू, साकर, विद्युतसाहित्य, प्लास्टीक ह्या लघुउद्देगांचो आस्पाव जाता. ह्या प्रदेशांत पांच लुगटागिरणी आसून तांतूतल्यो तीन पॉंडिचेरींत, एक करिकलांत आनी एक माहेंत आसा. पॉंडिचेरीची थट्टानचावाडी उद्देगीक वसणूक उल्लेख करपासारकी आसा. हांगा कितल्याश्योच उद्देगीक संघटनांय आसात. पॉंडिचेरी उद्देगीक विकास म्हामंडळ आनी तमीळनाडू उद्देगीक विकास म्हामंडळ ह्या संस्थावरवीं उद्देगीक विकासाखातीर यत्न चालू आसात.
लोक आनी समाजजीण:ह्या वाठारांत हिंदू, मुसलमान, क्रिस्तांव, जैन आनी थोडे हेर धर्मांचे लोक रावतात. ह्या केंद्रशासीत प्रदेशांत तमीळ, फ्रॅंच, मल्याळम्, तेलुगू, इंग्लीश ह्यो भासो रूढ आसात. हांगाचें साक्षकतायेचें प्रमाण ७४.९१% इतलें आसा. तीं रेन (फ्रांस) विद्यापिठाक, चार मद्रास विद्यापिठाक आनी दोन आंध्र विद्यापिठाक संलग्न आसात. वैजकी म्हाविद्यालय तशेंच तंत्रीक शिक्षणाच्यो, शिक्षक प्रशिक्षणाची वेवस्था तशेंच कुड्डे, भेड्डे आनी मोने हांच्यो शाळा आसात. नामनेचो तत्वचिंतक योगी अरविंद घोष हाका लागून पॉंडिचेरीक म्हत्व प्राप्त जालें. १९१० सावन अरविंद हाचो राबितो पॉंडिचेरीक आशिल्लो आनी थंयच ताका मरण आयलें (१९५०).
म्हत्वाचीं थळां:पॉंडिचेरी हें राजधीनीचें ठिकाण आसून ताची रचणूक फ्रँच नगरांचे धर्तेचेर केल्या. हें जरी बंदर आसलें, तरी व्हडलीं दर्यावर्दी व्हडीं थंय येरादारी करूंक शकतात. शारांत योगी अरविंदाचो नेमनेचो आश्रम आसून तो एक आंतरराश्ट्रीय शिक्षणकेंद्र जालां. ह्या आश्रमांत वेगवेगळ्या देशांतल्यान साधक येतात. हो आश्रम म्हळ्यार एक ल्हान नगर कशें आसून तातूंत जीवनावश्यक वस्तू तयार करपाचे उद्देग आसात. हे खेरीज शारांतली उच्च न्यायालयाची इमारत, शासकीय भवन, द्युप्लेसाचो पुतळो ह्यो उल्लेख करपासारक्यो सुवाती आसात.
पॉंडिचेरीचे उत्तरेक ८ किमी. अंतराचेर ऑरोव्हिल नगरवसणुकेचो १५ वर्सां प्रकल्प चालीक लागला. हे वसणुकेचें क्षेत्र सुमार २० चौ. किमी. आसा. श्री अरविंद सोसायटीवरवीं आनी भारत सरकार आनी युनॅस्को हांचे मंजुरीप्रमाण हो प्रकल्प सुरू जालो. ऑरोव्हील नगरवसणुकेचो अभिकल्प फ्रँच वास्तुशास्त्रज्ञांनी तयार केला. पॉंडिचेरीखेरीज ह्या विभागांत विलियानूरचें विजयानगर काळांतलें देवूळ तेच प्रमाण बाहौर, तिरुभुवन, मुदलियारपेट, उल्गराई, अरिकामेडु ह्या पुर्विल्ल्या नगरांच्या वाठारांतले अवशेश उल्लेख करपासारके आसात. कारिकल हें बंदर आनी रेल्वेस्थानक आसून थंयसावन भात तेलाबियो, नाल्ल हांची निर्यात जाता. यनम् हें बंदर १७५०त वेपारी ठाणें म्हणून वसयलें. थंयसल्ल्या वाठारांत तांदूळ, बाजरी, आंबे हांचे उत्पन्न घेतात. माहे हें मलबारच्या दर्यादेगेवयलें बंदर आसून माडांखातीर तें प्रसिध्द आसा. ह्या शाराच्या वाठारांतली जमीन खूब सुपीक आसून हवामान भलायकेचे नदरेन बरें आसा.
-कों. वि. सं. मं.
पॉनटॉपिडान, हॅन्रिक:(जल्म:२४ जुलय १८५७, फ्रॅडरिशिआ, डॅन्मार्क; मरण:२१ ऑगस्ट १९४३, ऑडरूप, डॅन्मार्क).
नोबॅल पुरस्कार फावो जाल्लो एक व्हड डॅन्मार्की कथा-कादंबरीकार. एका धर्मगुरूच्या घराण्यांत ताचो जल्म जालो. १८७३त तो अभियांत्रिकीचें शिक्षण घेवपाखातीर कोपनहागॅनाक आयलो. पूण उपरांत तें सोडून तो १८७९त आपल्या भावाचे शाळेंत शिकोवपाचें काम करूंक लागलो. ह्याच सुमाराक तोकथाय बरोवपाक लागलो. १८८१त ताचो पयलो कथासंग्रह staekkede Vinger उजवाडाक आयलो आनी उपरांत सुमार १५ कथासंग्रह आयले. ह्या काळांतल्या डॅन्मार्काच्या गांवगिरे तशेंच शारांतले जिणेचें स्पश्ट चित्रण ताच्या कथावरवीं आयिल्लें दिसता. Det for Joettede Land (१८९१-९५) इंग्लीश अणकार द प्रॉमिस्ड लँड), Lykke per (१८९८-१९०४, इंग्लीश नांव-लकी पिटर) आनी De Dodes Rige (१९१२-१९१६, इंग्लीश नांव द रियाल्म ऑफ द डॅड) ह्या ताच्या तीन मुखेल कादंबऱ्यांनी त्या काळांतल्या डॅन्मार्की लोकांच्या कांय प्रवृत्तींचेर ताणें बोट दवरलां. 'ऑन वे टू माय सॅल्फ' ह्या नांवान ताणें आपल्यो कांय यादीय बरयल्यात (१९३३-४०). १९१७त कार्ल गेल्लेरूप ह्या डॅन्मार्क कादंबरीकारा वांगडा ताका साहित्याचो नोबॅल पुरस्कार विभागून दिवप जाला.
-कों. वि. सं. मं.
पॉलिंग, लायसन कार्ल:(जल्म:२८ फेब्रुवारी १९०९, पोर्टलंड-ऑरेगन; मरण:१९८१).
अमेरिकी रसायनशास्त्रज्ञ आनी संवसारीक शांततायेचो म्हान पुरस्कर्तो.
