Page:Konkani Viswakosh Vol2.pdf/750

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

तंजावर जिल्ह्यांत,पॉंडिचेरीचे दक्षिणेक १५० किमी. अंतराचेर आसा.यानम्,आंध्र प्रदेश राज्याच्या उदेंत गोदावरी जिल्ह्यांत आनी माहे केरळ राज्याच्या कननोर जिल्ह्यांत कलिकतचे उत्तरेक सुमार ६० किमी.अंतराचेर आसा.

भूंयवर्णनहो केंद्रशासीत प्रदोश वेगवेगळ्या सुवातींनी विभागिल्लो आशिल्ल्यान तातूंत सैमीक वेगळेपण व्हडा प्रमाणांत दिश्टी पडटा.पॉंडिचेरी हो भाग सुपीक किनारी वाठारांत वशिल्लो आसून ताच्या भितरल्या भागांत 'रॅड हिल्स' हे उदेंत घाटाचे दोंगर आसात.हे खेरीज ह्या प्रदेशांतल्यान जिंजी (३० किमी.लांब), पंबयार (११.५ किमी.), गुडुवायार (१३.५ किमी.), मलतार (२५.५ किमी.) आनी पोन्नाइय्यार (१४ किमी.), ह्यो न्हंयो व्हांवतात.हातूंतल्यो बंगालच्या उपसागराक मेळपी जिंजी आनी पोन्नाइय्यार न्हंयो म्हत्वाच्यो आसून पोलाइटयार न्हंयो पॉंडिचेरीचे दक्षीण शिमेवयल्यान व्हांवतात.कारिकल हो भाग तंजावरच्या मैदानी वाठारांत आनी कावेरीच्या त्रिभुज वाठारांत आसून नंदलार (लांबाय सुमार १५ किमी.) ही न्हंय ह्या भागाचे उत्तर शिमेवयल्यान व्हांवत वचून तमिळनाडू राज्यांत बंगालच्या उपसागराक मेळटा.

हे खेरीज नत्तार (१२.६ किमी.), वंजियार (१२ किमी.), नूलार (१४ किमी.), अरसलार (११.७ किमी.), थिरुमलई अरसनार (१०.६ किमी.), प्रावदयनार (५.५६ किमी.) ह्यो न्हंयो आसात.हातूंतल्यो वंजियार,नुलार आनी अरसलार ह्यो न्हंयो करिकल गांवालागसार एकठांय येवन तांचो जोडप्रवाह बंगालच्या उपसागराक मेळटा.यनम् हो भाग गोदावरी न्हंयेच्या मुखाकडल्या मैदानी प्रदेशांत आसून गोदावरीचो 'गौतमी गोदावरी' हो फांटो ताच्या दक्षिण भागांतल्यान सुमाार ८ किमी.व्हांवत वचून बंगालच्या उपसागराक मेळटा.हे खेरीज कॉरिंगा हो सुमार १५.२४ मी. रुंदायेचो आनी ४ किमी. लांबायेचो प्रवाह यानममदलान व्हांवता.माहे अस्तंत दर्यादेगेंत दोंगराळ वाठारांत वशिल्लो आसून ह्या भागांत माहे ही ११४ मी. रूंद आनी १ किमी. लांबायेची न्हंय आसा.

हवामानाचे नदरेन ह्या प्रदेशांत व्हडलींशीं खाशेलपणां दिसनात.ह्या प्रत्येक विभागाच्या शेजारच्या राज्यांतलें हवामान आनी त्या त्या विभागाचें हवामान सारकेंच आसता.पॉंड्चेरीचें सरासरी तापमान २१° ते २६° सॅ. मेरेन आसता,जाल्यार वर्सुकी पावस ११० सेंमी. मेरेन आसता.उदेंत दर्यादेग एप्रिल-मे आनी नोव्हेंबरांत जावपी वादळां ह्या भागाचें लुकसान करतात.कारिकलचें तापमान मात थोडें चड आसता.थंयचो वर्सुकी सुमार ११० सेंमी इतलो आसता.माहेचें वर्सुकी पावसाचें प्रमाण ३३० सेंमी. आसता.हे सगळेच विभाग दाट शेतांच्या वाठारांत आशिल्ल्यान हांगा सैमीक रानांसंपत्ती व्हडलीशी दिसना.फकत पॉंडिचेरींत थोड्या प्रमाणांत ताडाचे रूख मेळटात.

इतिहासपॉंडिचेरी नगराचो इतिहास खूब पोरनो.ह्या नगराच्या क्षेत्रांत पुर्वुल्ली 'वेदपुरी' वशिल्ली आसूंक जाय.अगस्त ऋषीचो तिचेकडेन संबंद आसूंक जाय अशें मानतात.'पुल्चेरी' आनी 'पुडुचेरी' अशीं हिचीं पारंपारीक नांवां आसात.पुडुचेरी (नवो गांव) हो तमीळ नांवाचो पॉंडिचेरी हो फ्रॅंच अपभ्रंश आसूंक जाय.'पेरिप्लस ऑफ द एरीथ्रीअन सी' ह्या पुस्तकांत उल्लेख केल्ले,कोरोमंडल दर्यादेगेवयलें वेपारी केंद्र 'पोडुके' म्हळ्यार 'अरिकोमेडू' हें हांगासावन लागसार (दक्षिणेक सुमार साडेतीन किमी.) आशिल्ल्याचो पुरावो मेळटा.अरिकामेडू हें इसवी सनाचे सुर्वेक एक व्हड वेपारी केंद्र आशिल्ल्यान पॉंडिचेरीचो वाठार त्या काळांत खूब प्रसिध्द आशिल्लो.

इतिहासकाळांत पल्लव (इ.स.५०० ते९००), चोल (१०००-१२५०), पांड्या (१२५०-१३३०), मदुराईचे मिसलमान (१३३०-१५),विजयानगर (पंदरावें शातमान) आनी जिजिंचे नायक घराणें (सोळावें शतमान) हांचो शेक ह्या प्रदेशाचेर आशिल्लो.युरोपी हांगा येवंचेपयलीं ह्या प्रदेशाची सत्ता विजापूरच्या अदिलशाहाकडेन आशिल्ला.सतराव्या शतमानाचे सुर्वेक डच लोकांनी पॉंडिचेरीक पयलीं वखार घाली.पूण ती रोखडीच बंद पडली.विजापूरचो सुभेदार शेरखान लोदी हाणें हें ठाणें फ्रॅंच लोकांक दिलें.१६७४त फ्रॅंच इस्ट इंडिया कंपनीन पॉंडिचेरी आपल्या ताब्यांत घेतलें,पूण थंय कायम स्वरुपाची वसणूक १६८३त फ्रान्स्वा मारतॅं हाणें स्थापन केली.फ्रॅंचांनी ह्या ल्हान गांवांचें वेपारी केंद्रांत रुपांतर केलें.शिवाजीच्या सुभेदारान कर्नाटकचे मोहिमेंत पॉंडिचेरी तात्पुरती जिखली.पूण फ्रॅंच वेपाराचो परवानो चालू दवरलो.मराठे सरदार पयशांखातीर फ्रॅंचार त्रास दिताले.होलंडाकडेनूय तांची सर्त चालू आशिल्ली.राजाराम जिंजीक येतकच पॉंडिचेरी मराठे आनी मोगल हांच्या कब्ज्यांत सांपडली.ती फ्रॅंचाक फ्रान्स-हॉलंड कबलाती उपरांतूच परत मेळ्ळी (१६९७).

मारतॅं हाणें तटबंदी,शिबंदी आनी करवसुलीचे अधिकार मेळयले आनी ताचे कर्तबगारीन फ्रॅंच वसणूक वाडीक लागली.ते उपरांतचे कर्तबगार फ्रॅंच गव्हर्नर लन्वार आनी द्यूमा हांचे कारकिर्दींत अनुक्रमान माहे (१७२५),करिकल (१७३९) हीं ठाणीं फ्रॅंचांच्या ताब्यांत आयलीं पॉंडिचेरीचेर चलून आयिल्ल्या रघूजी भोसलेक लागून मुत्सद्दीपणान तोंड दिले आनी निजामाकडल्यान सवलती मेळयल्यो.१७४२त गव्हर्नर जनरल म्हणून आयिल्ल्या द्यूप्लेसाच्या काळांत फ्रॅंच सत्तेची उपाट उदरगत जाली.ताणें इंग्लंड फ्रांन्सांतल्या झुजांचो आनी अर्काटची नबाबी आनी दख्खनची सुभेदारी हांचेखातीर चलयल्या कलहांचो फायदो घेवन,कवायती फौजांचो उपेग करून नवो वाठर जिखलो.तातूमतलें कारिकल लागसारचे गांव आनी १७५०त मेळयल्ले यनम् (१७०६ पयलीं हो गांव अस्तित्वांत नाशिल्लो) इतलींच उरिल्ली.फ्रॅंच सरकाराक द्यूप्लेक्सचें धोरण पटलेना म्हूण ताका परत आपयलो.सातवर्सुकी झूज सुरू जायनाफुडें फ्रॅंच सेनापती लाली व्हडलें सैन्य घेवन भारतांत आयलो.फ्रॅंच आनी ब्रिटीश हांचे मदीं वांदीवाशाक लडाय जावन फ्रॅंचांची हार आनी क्लायव्हान पॉंडिचेरी आनी हेर फ्रॅंच वसणूको जिखल्यो.पूण १७६३ च्या पॅरीसांतले कबलातीवरवीं त्यो फ्रॅंचांक परत मेळ्ळ्यो.हे उपरांत फ्रॅंच सत्तेक देंवती कळा आयली.१७७८-८४ आनी १७९३-१८१६ ह्या काळांत फ्रांस झुजमय आशिल्ल्यान ब्रिटिशांनी ह्यो वसमुको आपल्या ताब्यांत दवरिल्ल्यो.पूण १८१६-१७ चे कबलातीप्रमाण चंद्रनागरासयत ह्यो वसणुको फ्रॅंचांक परत मेळ्ळ्यो आनी ते उपरांत ताणीं ब्रिटिशांचें सार्वभौमत्व मान्य केलें.

फुडल्या देडशें वर्सांमदीं छापखानो,दवाखाने,शाळा,डाक-तारखातें,रस्ते,बागो,रेल्वे,भौशीक बांदकामां,हवामान खातें अशा कितल्याशाच सुदारणांक लागून पॉंडिचेरीचें आर्विल्लेकरण जालें.१७०४त पटंडिचेरींत कृष्णवर्णीय आनी श्र्वेतवर्णीय हांची वसणूक दूभंगपी खारीज जालें; ते भाग सांदलेनात.पयल्या म्हाझुजांत फ्रॅंचाचे उदेंतेकडचे सत्तेक सुरींग लागलो.खास करून भारताक स्वातंत्र मेळटकच फ्रॅंचांआड भावना प्रबळ जाली आनी १ नोव्हेंबर १९५४त हे वसणुकेचें शासन भारताकडेन