Page:Konkani Viswakosh Vol2.pdf/534

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

निरुक्त ग्रंथ कोंकणी विश्वकोश : २ बुद्दीवादी निरीश्वरवाद : विज्ञानीक सोद आनी बुद्दीच्या आदारानूय विस्वासांतसून ह्या निरीश्वरवादाचो जल्म जालो. ह्या निरीश्ववादांत धर्मीक अंधश्रद्धांक कसलेंच म्हत्व ना. अठराव्या शेंकड़यांतल्या ज्ञानोदय (एन्लायटनमॅट) चळवळींत बुद्दीवादी निरीश्वरवाद खूब गाजलो. व्हॉल्र्तेर, ‘अनवगतसंस्कार' वा व्याकरणाचे नदरेन कठीण आशिल्ले शब्द आशिल्लयान तातूंतल्या दर एका उतरांचे विवेचन यास्कान केलां. यास्काची विस्कटावणेची तरा अशी - निघंटुंतल्या शब्दाची व्युत्पत्ती घेवपाची शब्दाचो अर्थ स्पशट नासल्यार तो सांगपाचो आनी तें उतर जे ऋचेत आयलां, ती उदाहरण म्हणून उद्धृत करपाची. ते ऋचेचेर भाश्य ऑलबाक जॉन टोलैंड ह्या जाणकारांनी ह्या निरीश्वरवादाचे पुरस्कार केली. भावनावादी निरीश्वरवाद : ईश्वर हो मनशाच्या सामथ्र्याचो आनी नितीमतेचो दुस्मान आनी ताका विरोध म्हणून हो भावनावादी निरीश्वरवाद मुखार आयलो. ह्या निरीश्वरवादान ईश्वराक नैतीक भुमिकेंतल्यान विरोध केलो. एकुणिसाव्या शेंकडयांत ह्या निरीश्वरवादाचे जल्म जालो. लुटविख फॉयरबाख (१८०४-७२) ह्या विचारवंतान बुद्दीवादी आनी भावनावादी निरीश्वरवादाचो सांगड घालपाचो यत्न केलो. कार्ल माक्र्स हो हेच परंपरेंतलो विचारवंत आशिल्लो. भारतीय विचार : निरीश्वरवाद वा नास्तीकवादाविशीं भारतीय जाणकारांनी वेगवेगळीं मतां उक्तायल्यांत. पाणिनीच्या मताप्रमाण जो परलोक मान्य करिना तो नास्तीक; वेदांचे व्हडपण मान्य करिना तो नास्तीक; वेदांचे व्हडपण मान्य करिना नो नास्तीक अशें माधवाचार्यान म्हळां. वेदाची टर उडोवप्यांक मनून नास्तीक थरयल्यात आनी तांकां समाजांत स्थान दिवंचे न्हय अशें म्हळां. ऋगवेदांत देवतांचे अस्तित्व न्हयकारपी लोकांचे वर्णन मेळटा. ईश्वर आनी देवता ही एक कल्पना असो विचार उपनिषदांत कांय लोकांनी मांडला. सांख्यदर्शनाचें पुर्विल्ल रूप निरीश्वरवादीच आसा, मोक्ष मेळोवपापासत ईश्वराची कांयच गरज ना अशें सांख्य मानतात. वेदांचे व्हडपण न्हंयकारपी चार्वाक, जैन आनी बँोद्धांनी ईश्वराक गरजेभायलो मानला. माध्यमिक योगाचार, सोत्रांतिक आनी वेफाषिक हे बौद्ध धर्माचे भेद ईश्वर ना अशें मानतात. आयिल्ली नवमानवतावादी विचारसरणी ही निरीश्वरवादीच आसा. ईश्वर ह्या संवसारांत आसा हें सिद्ध करपाखातीर धर्मीक तत्वज्ञान मांडप्यांनी जायते युक्तीवाद मांडल्यांत पूण ते युक्तीवाद ईश्वराचे अस्तित्व सिद्ध - को. वि. सं. मं. निरुक्त ग्रंथ : वैदिक पदांच्या वा उतरांच्या ‘निघंटू ह्या प्राचीन कांड आनी तिसरो दैवत कांड. ह्या ग्रंथाच्या सगळ्या अध्यायांचो आकडो चवदा आसा. निरुक्ताच्या पयल्या अध्यायांत नाम, आख्यान उपसर्ग आनी निपात ह्या चार पदप्रकारांची चर्चा आसा. दुसच्या अध्यायाच्या निघंटूतल्या ‘नैगम' वा एक पादिक कांडाचेर भाश्य आसा. ह्या कांडांत 3 करतना निघंटुंत नाशिल्लया, पुण ते ऋचेत आयिल्लया हेर शब्दांची व्युत्पत्तीय यास्क दिता. दाखयल्ली आशिल्लयान व्युत्पतिशास्त्राच्या इतिहासांत निरुक्ताचे स्थान खूब म्हत्वाचें आसा. निरुक्तावयली प्रसिद्द टिका दुर्काचार्यान (पांचव्या वा सव्या शतकांत) बरयल्या. दुसरी टिका स्कंदमहेश्वराची. वै. का. राजवाडे हाणेय निरुक्ताचो मराठी अणकार टिपांवांगडा केल्लो मेळटा. निरुक्त ग्रंथाचे म्हत्व वळखून जायत्या अस्तंती विद्वानांनी हाचेर लेखन केलां. रॉयान जर्मन भाशेत निरुक्ताची भुमिका हाचो अणकार जाल्लो मेळटा. - कों. वि. सं. मं. निरेनबर्ग, मार्शल वॉरेन : ( जल्म: १० एप्रिल १९२७, न्युयॉर्क). अमेरिकन जीवरसायनशास्त्रज्ञ. फ्लॉरिडा विद्यापिठाच्यो बी. एस्. (१९४७) आनी एम. एस्. (१९५२) ह्यो पदव्यो मेळयतकूच ताणे मिशिगन विद्यापिठाची पीएच. डी. (१९५७) पदवी संपादन केली. १९४५१९५० ह्या काळांत तो फ्लॉरिडा विद्यापिठाच्या प्राणीविज्ञान विभागांत सहाय्यक अध्यापक आनी १९५०-५२ त पोशण प्रयोगशाळेत सहाय्यक संशोधक आशिल्लो. ते उपरांत १९५२-५७ मेरेन मिशिगन विद्यापिठाच्या जीवविज्ञान विभागांतले जीवरसायनशास्त्र शाखेंत अध्यापन आनी संशोधन करतकूच ताणे नॅशनल इन्स्टिस्यूट ऑफ हेल्थ हे संस्थेच्या संधिशोध आनी चयापचयात्मक विकार, चयापचयात्मक एन्झायम जीवरसायनीक आनुवंशिकी ह्या वेगवेगळ्या विशयांकडेन संबंदीत आशिल्लद्या विभागांत संशोधन केले. १९५७-६६ हे संस्थेच्या नॅशनल हार्ट इन्स्टिटयुटांत जीवरसायनीक आनुवंशिकी प्रयोगशाळेचो मुखेल म्हणून १९६२त ताची नेमणूक जाली. निरेनबर्ग आनी ताच्या वांगड्यांनी जित्या कोशिकांत प्रथीन संश्लेशणाचेर १९६०त संशोधन करपाक सुरवात केली. ताचेपयलीं १९५३त जे. डी. वॉटसन आनी एफ्. एच्. सी. फ्रिक ह्या शास्त्रज्ञांनी DNA आम्लाचे रेणवी रचणुकेविशों कांय सिद्धांत मांडिल्ले. हे रचणुकेंत आनुवंशिकी संकेत गुंथिल्ले आसूक जाय, अशें ताका दिसतालें. DNA तल्यान व्हरतात त्या पयलीं मान्य जाल्ल्या सिद्धांतासावन सुरवात केली. पयलीं ताणे DNA हें कार्य प्रत्यक्ष करिनात पूण मध्यस्थ म्हणून RNA चो उपेग करतात, अशें दाखयलें. खाशेल्या संकेतावरवीं जित्यो कोशिका भितल्ल्या प्रथिनांचे संश्लेशण करतात आनी ह्या प्रथिनांक