Page:Konkani Viswakosh Vol1.pdf/819

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.
Germany-Konkani Vishwakosh.png

उत्तर दर्या देगेलागीं व्हड सकयलो वाठार पातळ्ळा.दर्यालागचो वाठार वाळवंटी आसा आनी मदल्या वाठारावटेन ह्या सकयल्या प्रदेशाची उंचाय ३००मी.मेरेन वाडत गेल्या.हो वाठार ऱ्हायनसावन उदेंत जर्मनीमेरेन पातळ्ळा.अस्तंत वाठरांत ऱ्हायन न्हंयचे खचदरीचो वाठार येता.अस्तंत जर्मनीचो दक्षिण वाठार पठारां आनी दोंगरांच्या वळींनी भरला.हातूंत ब्लॅक फॉरेस्ट आनी ओडन व्हल्ट ह्यो मुखेल पर्वतांवळी आसात आनी फुडें त्यो २,००० ते ३,००० मी.मेरेन उंचायेच्या बव्हेरियन आल्प्स ह्या बऱ्याच ऊंच दोंगरांक वचून मेळटात.हे पर्वताचे वळीफुडें स्वीत्झर्लंड आनी ऑस्ट्रिया हे वाठार अस्तंत जर्मनीकडल्यान पयसावल्यात.त्सुकरिपट्स हें अस्तंत जर्मनीतलें सगळ्यांत ऊंच दोंगरातेमक. समुद्रथरासावन ताची उंचाय ३,२०० मी.आसा.कॉन्स्टन्स हें ह्या देशांतलें सगळ्यांत व्हड सरोवर;पूण ताचो वांटो स्वीत्झर्लंड आनी ऑस्ट्रियांत आसा.देशाचो दक्षिण वाठार सोडीत जाल्यार ह्या देशांतल्यो सगळ्यो न्ह्ंयो उत्तर दर्यावटेन व्हांवत वतात.अस्तंत वाठार ऱ्हायन आनी तिच्या उपन्हंयांनी भरला.मोझेल आनी मेन ह्यो तांतल्यो मुखेल उपन्हंयो. ऱ्हायन न्हंय खचदरींतल्यान सुमार ८०० किमी.अंतरामेरेन व्हांवत वता.उदेंत वाठारांत एम्स,वेझर आनी एल्ब ह्यो न्ह्ंयो आसात.ह्या न्ह्ंयांच्या तोंडालागीं खाडी आसात.दक्षिण वाठारांतल्यान डॅन्यूब न्हंय सुमार ६४० किमी.अंतरामेरेन अस्तंतेसावन उदेंतेवटेन व्हंवता.अस्तंत जर्मनीच्या वायव्य दर्यादेगेलागीं फ्रिझीयन जुंवे आसात.एल्ब न्ह्ंयच्या तोंडालागीं हेल्गोलॅंड नांवाचो ल्हानसो जुंवो आसा.

उदेंत जर्मनीच्या सामक्या उत्तरवटेनचो बाल्टिक दर्यालागचो वाठार रेंवेचो आसा आनी थंय बऱ्योच ल्हानसान दोंगुल्ल्यो,रेंवेच्यो दोंगुल्ल्यो आनी सरोवरां आसात.मदलो वाठार पिकाळ आनी मळांचो आसलो तरी हांगा कांय वाठारांनी पर्वत आनी रेंव आसा.दक्षिण वाठारांत मिटलज बर्ग पर्वतरांग आनी उत्तर जर्मन नळाचो प्रदेश आसा.हांगा सगळ्याक रानां आसत.फिरवटेलबेर्क हें एर्ट्सगबिर्ग पर्वतवळीतलें १,२१४ मी.उंचायेचें दोंगरातेमक आसा.बाल्टिक दर्यादेगेलागीं जुंवे उणे आसात.तातूंतलो न्युगन हो सगळयांत व्हड.ओडर,नीस,एल्ब,हाफेस,स्प्री,झाले(साल)ह्यो हांगाच्यो मुखेल न्हंयो.

हवामान: जर्मनीचे उत्तर शिमेलागीं दर्या आसलो तरी जमनीचे सुवातीक लागून हवामान सगळेकडेन एकसारकें ना.उत्तरेवटेन दर्यालागच्या वाठारांनी शिंयाळ्यांत तापमान १७ से.आनी जुलय म्हयन्यांत सुमार १५.६ इतले आसाता.

ऱ्हायनसावन एल्ब न्हंयच्या देगणामेरेन तापमान वेगळ्या प्रकरचें आसता.जानेवारी म्हयन्यांत सादारण -१.१ से.आनी जुलय म्हयन्यांत १५.६ से. इतलें आसता.जुलय म्हयन्यांत ह्या वाठारांत झगझगीत सुर्या उजवाड आसता.हागां पावस उणो पडटा.

एल्ब न्हंयचे उदेंतेवटेन शिंयाळो बरोच खर जाल्यार गिम सोंसपासारको आसता.जानेवारी म्हयन्यांत सरासरी तापमान -२.२ से.आसता.सकयल्या वाठारांनी पावस उणो पडटा,पूण अस्तंत वाठारांत पावसाचें प्रमाण उणें आसता. बव्हेरिया अल्पायन पर्वताच्या वाठारांत हवामान थंड आसता.जानेवारींत सरासरी तापमान -११.७ से.आनी जुलयांत १.७ से.मेरेन आसता.शिंयाळ्यांत भरपूर हिम पडटा.आनी गिमांत पावसाचें प्रमाण चड आसता.

शिंयाळ्यांत नैर्ऋत्येवटेनच्यान ईशान्येवटेन वारें व्हांवता,पूण गिमांत तें उत्तरेवटेन वता.ह्या वाऱ्याचो हवामानाचेर परिणाम जाता. अल्पायन देगणाच्या वाठारांत आनी मदल्या उंचेल्या वाठारांत वाऱ्याच दिका बदलत आसता.वसंत ऋूतूंत वाऱ्याक लागून बव्हेरियन वाठारावटेन उश्ण आनी सुकें वारें व्हांवता.ह्या वेळार उंचेल्या वाठारांत