Page:Konkani Viswakosh Vol1.pdf/134

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.
Angola-Konkani Vishwakosh.png


पांवड्यावयलें न्यायालय.

अर्थीक स्थिती:आंगोलाची अर्थवेवस्था समाजवादी तत्वांचेर आदारिल्ली आसा. २४% जमीन शेताखातीर लायक आसा. हांगाच्या हवामानाक लागून पिकावळ बरी जाता. शेतवडींत यंत्राचो बरोच उपेग जाता. मुखेल पिकां गंव, तांदूळ, मको, बटाट, कणंगां, अनसां, केळीं, कॉफी, भाजी, अळसांदे हीं आसात. पशुपालनाची उदरगत चड जावंक ना. गोरवां, मेंढरां आनी दुकरां. हीं मुखेल पोसपाचीं जनावरां.

आंगोलांत खनीज संपत्ती भरपूर आसा. खणींभितर हिरे, लोखण आनी तांबें बरेंच मेळटा. पांच व्हडल्या खणींनी लोखण मेळटा आनी कासिंगा ही एक मुखेल खण. संवसारांतले ४% ते ५% हिरे आंगोलांतल्यान निर्यात जातात.

नुस्त्याच्या वेवसायांत आंगोला बरोच फुडारिल्लो देश; पूण १९७५-७६ तल्या लडाये उपरांत दर्यादेगांचेर जाल्ल्या बोवाळाक लागून ह्या वेवसायाचेर वायट परिणाम जाला. न्हंयांतलें नुस्तें पारंपारिक पध्दतीन मारतात आनी ताचो उपेग फकत देशांतल्या लोकांपुरतोच जाता. दर्यांतलें नुस्तें यांत्रिक बोटीनीं धरतात आनी हातूंतलें चडशें निर्यात जाता. पर्यटन धंद्या विशीं व्हडलीशी म्हायती मेळना.

आंगोलांतले म्हत्वाचे उद्येगधंदे म्हळ्यार नुस्तें आनी ताडाचें तेल काडपाचे कारखाने, मांस सुकोवन तिगवपाचे कारखाने, कपडे, बीअर आनी शिमीटाचे कारखाने हे आसात. हांगा यंत्रांची चडशी आयात जाता.

इश्कूद हें हांगाचें अधिकृत चलन. आंगोलाक रशिया आनी क्यूबा सारक्या देशांकडल्यान अर्थीक, उद्येगीक आनी राखणेची मदत जाता. देशांत चलतल्या उद्येगीकरण आनी चड पिकावळ काडपाच्या सरकाराच्या यत्नांक लागून आंगोला उदरगतीच्या पांवड्यार आसा.

येरादारी आनी संचारण:राष्ट्रीय रेल्वे ३,०६९ किमी. लांबायेची आसा. मुखेल रेल्वेमार्ग म्हळ्यार लुआंदा-मालांजे, मॅाझेमीदीस-मेनांग्वे, बेंगेला आनी आंबोय-गाबोला हे आसात. चडशी रेल्वे येरादारी डिझलाचेर चलता.

ह्या देशाच्या लांबाय-रुंदायेच्या मानान हांगाच्या रस्त्यांची लांबाय ७३,८२८ किमी. इतली आसा. हातूंतले ८,५७७ किमी. लांबायेचे रस्ते बरे आसात. मोटारगाडयोय उण्यो आसात. न्हंयो जरी खूब आसल्यो तरी उदका येरादारीची व्हडलीशी उदरगत जावंक ना. बेंगेला, लोबितो, लुआंदा, नोवो, रेदोंदो, मॅाझेमीदीस, आंबोय हीं हांगाचीं मुखेल बंदरां जावन आसात. ह्या बंदरांवेल्यान आंगोलाची आयात-निर्यात चलता. त्रांश्पोर्तिश आयेरियुश द आंगोला ही हांगाची विमान येरादारी सांबाळपी संस्था. राष्ट्रीय आनी आंतरराष्ट्रीय मार्गांचेर हे संस्थेवरवीं १५ परस चड विमानांची येरादारी चलता. लुआंदा हो हांगाचो मुखेल विमानतळ. मॅास्कोसावन लुआंदाक थेट विमानसेवा आसा. राष्ट्रीय विमानतळांमदीं बेंगेला, काबिंदा, हुआंबो, लोंबितो आनी मॅाझेमीदीस हे मुखेल आसात.

टेलिफोनची वेवस्था आंगोलांत त्या मानान बरी आसा.'जोर्नाल द आंगोला' हें हांगाचें मुखेल खबरांपत्र. हें सप्तकांतल्यान स दीस उजवाडायतात. बातम्यांचेर आनी नेमाळ्यांचेर सरकाराचें नियंत्रण आसता.

लोक आनी समाजजीण: १९८६ वर्सा आंगोलाची लोकसंख्या ८८,२३,००० इतली आशिल्ली. चडशे लोक बांटू ह्या निग्रोवंशीय जमातीचे आसात. तातूंत काँगो, अँबुदो, अंबो बऱ्योच पोट जमाती आसात. सगळ्यांत म्हत्वाची पोट जमात म्हळ्यार ओव्हींबुंदो. उरिल्ले लोक युरोपी वंशाचे आनी भरसल्ल्या वंशाचे आसात. आग्नेय आनी दक्षिणेच्या वाठारांत धनुश्यबाण वापरपी आदिवासी रावतात.

हांगाच्या लोकांचो मूळ धर्म म्हळ्यार परंपरेप्रमाण रुढी पाळप, पूण किरिस्तांव धर्माचो बरोच प्रसार हांगा जाला. रोमन कॅथलिकांची संख्या