स्तोत्रा काळजाचो थाव घेवपी आसा.तशेंच ताचें सौंदर्यलहारी हेंय स्तोत्रा अप्रुप अशें .साहित्याशास्त्र,मंत्रशास्त्र,मंत्रशास्त्र आनी तत्वगिन्यानाचे नदरेन हाचे इतली बरी कृती स्तोत्रवाड;मयांत ना.हाचेभायर शंकराचार्याच्या नांवार दोनशेंपरस चड स्तोत्रां आसात.पूण तीं सगळींच ताणें स्वता रचलीं हे विशीं खात्री ना.दशशलोकी,आत्मषटक.हस्तामलक आदी वेदान्तस्तोत्रां तातुंतली भास,गोडवो आनी रचणुकेची कुशळकाय पळेल्यार तीं शंकराचार्यांचीं स्तोत्रां दिसतात.
शिवमहिम्नस्तोत्र आनी रामरक्षा हीं भारतांतलीं नामनेचीं स्तोत्रां.महिमन्स्तोत्राचो कर्तो पुष्पदंत आनी रामरक्षेचो कर्तो बुध कौशिक जावन आसा.रामरक्षा हें स्तोत्रय बी आनी कवचय.कवच हो स्तोत्राचोच एक वेगळो प्रकार आसा.
कुलेश्वरः ह्या कवीन मुकुंदमाला नांवाचें एक स्तोत्र बरयलें.ताचे चवतीस श्लोक आसात.
यामुनाचार्यः हाणें आळवंदारस्तोत्र ह्या नांवाचें स्तोत्र बरयलें.
जगन्नाथः हाणें करुणालहरी,गंगालहरी,अमृतलहरी आनी लक्ष्मीलहरी हीं स्तोत्रां बरयलीं.
उत्पलदेवःहो काश्मीरी शैव दर्शनाचो एक व्हड आचार्य.हाणें शिवस्तोत्ररत्नावली नांवाचीं 21स्तोत्रां रचलीं.
जगव्दरभट्टः हाणें स्तुतिकुसुमञ्जली नांवाचीं 38 स्तोत्रां बरयलीं.तातूंत सुमार 1,425 श्लोक आसात..
जैन स्तोत्राःपुराणीक हिंदूंवरीच जैनांनीय भरपूर स्तोत्र रचना केली.जैन हे ईश्वराक मनिनात.ते तीर्थंकरांक मानतात.ताका लागून तांची चडशीं स्तोत्रां चोवीस तीर्थंकरांक उद्देशून रचपांत आयलीं.जैन मुनींच्यो ज्यो स गरजेचो क्रिया सांगल्यात,तातूंत चतुर्विशतिस्तव ही एक क्रिया आसा.ताकालागून ताचे स्तोत्ररचनेक प्रेरणा मेळळी.जैनांत तीर्थंकरांच्या स्तोत्रांची परंपरा खूब पुविल्ली आसा.जिनभक्तीचो अविश्कार हो सुरवातीच्या स्तोत्रांचो उद्देश कुंदकुंदासार्यांचे प्राकृत रचनेवयल्यान आनी पूज्यपादांचे संस्कृत रचनेवयल्यान दिसून येता.उत्तर काळांत हीं स्तोत्रां दोन धारांनी प्रवाहीत जावंक लागलीं.पयली धारा बुध्दिवादी नैयायिक जैनांची.तीर्थंकर हे सगळ्या देवापरस श्रेष्ठ अशें मानून तांचीं गुणात्मक खाशेलपणां बुध्दिवादी जैनांनी मांडली.संमतभद्र.सिध्दसेन.हेमचंद्र आदी जैन पंडितांनी अशे तरेचीं स्तोत्रां रचलीं.
दुसरे धारेंत चोवीस तीर्थंकरांची नामावळ आनी जयमाला स्तोत्रां हांचो आस्पाव जाता.हे शैलीचो विकास जिनसेनाच्या(इ.स.चें 9 वें शतमान)जिनसह्सत्र नांवाच्या स्तोत्रांत मेळटा.पंडित आशाधर(13 वें शतमान),देव विजयगणी(16 वें शतमान),विनय विजय उपाध्याय आदी कवींनी जीनसहस्त्र नांवाचीं स्तोत्रां निर्मिल्लीं.भद्रबाहुकृत उवसग्गर हें स्तोत्र प्राकृत आसून तातूंत पाश्र्वनाथाची तूस्त आसा.धनपालकृत ऋषभपंचशिकेंत पयल्या तीर्थंकरांचें स्तवन आसा.नंदीशेषकृत अजिताशांतिस्तोत्रांत दुसऱ्या आनी सोळाव्या तीर्थंकराचो महिमा वर्णिल्लो आसा.अभयदेवाचें जयतिहूण स्तोत्र म्हळ्यार प्राकृत भाशेचो एक अंलकार आसा.हाचेभायर मानतुंगाचार्याचें भक्तामरस्तोत्र आनी सिध्दसेन दिवाकराचें कल्याणमंदिर स्तोत्र म्हळ्यार जैनांच्या स्तोत्रभाडारांतलीं खाशेलीं दोन स्तोत्रां आसात.
बौध्द स्तोत्रां.बौध्दाच्या महायान पंथांत जायतीं स्तोत्रां रचिल्लीं आसात ह्या पंथांत बुध्द भक्तीक चड म्हत्व दिलां.महायानी भिक्षुनी संस्कृत भाशेंत जायत्या स्तोत्रांची रचना केल्या.नागार्जन हो शून्यवादाचो प्रस्थापक आसुनय ताणें आपल्या स्तोत्रांत आस्तिकवादाक सुवात दिल्या.ताच्या चार स्तोत्रांचें नांव चतुःस्तव अशें आसा.भोवतेक सगळ्याच आधुनीक भारतीय भाशांनी स्तोत्रवाडमयाची निर्मिती जाल्या. स्पेंग्लर,ओस्वाल्ड: जर्मन तत्त्वज्ञ आनी इतिहासकार.ताचो जल्, 1880त जर्मनींत जालो.मनशाचो भूतकाळ,वर्तमानकाळ आनी भविश्य काळ घडटा,हे संबंदीं ताणें कांय खाशेलीं सुत्रां सांगल्यांत.स्पेंग्लरच्या मतान,प्राचीन इजिप्तसावन आर्विल्ले अस्तंती संस्कृतीमेरेन वेगवेगळ्यो अशो फक्त आठच म्हत्वाच्यो संस्कृती आसात.पूण त्यो एकमेकासावन साप्प वेगळ्यो आसात.ह्या संस्कृतिंचो खोलायेन अभ्यास केल्यार,तांचें खाशेलपण स्पश्ट दिश्टी पडटा.खंयचेय एके संस्कृतिचो परिणाम दुसरे संस्कृतिचेर जायना अशें तो मुखार सांगता.केन्ना केन्नाय कांय खाशेल्यो घडामोडी वेगवेगळे कडेन एकाचवेळार घडिल्ल्यो आसतात.देखून ते संस्कृतींत साम्य आसाशें दिसता.पूण प्रत्यक्षांत ते एकेच दुसरेचेर जाल्लो प्रभाव नासता.
सगळ्यो संस्कृती एकामेकासावन साप्प वेगळ्यो आसल्यो तरी सगळ्यांचो जीणेमार्ग सारकोच आनी निश्चीत आसता.हें स्पश्ट करतना तो संस्कृतीचो मनशाचे जिणेकडेन तुळा करता.मनशाप्रमाण दर एके संस्कृतींत भुरगेंपण.जुवानपण,म्हातारपण आनी मरण ह्यो अवस्था येतात.मनशाची जीण पाउणशें ते शंबर वर्सांची जाल्यार,संस्कृती सुमार हजारभायर वर्सां जगून उपरांत ती आड पडटा.विशिश्ट काळांतल्या मनशांच्या वर्तनांचें स्वरुप पळोवन तो,अमुकच संस्कृतिंतलो खंयच्या पांवडया मदलो आसतलो हें सांगप शक्य जाता अशें ताचें मत आसा.जेन्ना सैमीक अशा आपल्या समाजाच्या अभिमानाचे सुवातेर मानवी एकता वा आंतरराश्ट्रीय अशो कल्पना मनांत रुजतात वा जेन्ना श्रध्देचेर आदारिल्ल्या धर्माच्या जाग्यार शास्त्रशुध्द अधर्म येता,तशेंच जेन्ना मनीस कश्टान वैभव जोडून,ते ताचो उपभोग घेवचे सुवातेर सैमीक हक्कां खातीर धडपडटा आनी लोकशाय तत्त्वां खातीर झगडटा तेन्ना ती ते संस्कृतायेची निमणी अवस्था म्हूण समजूंची अशें ताचें म्हणणें आसा.स्पेंगलराच्या ह्या सिध्दांताचेर
