Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/895

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

मेल्ल्या मनशांक लोक लासतात. द्वी, पटकी ह्या रोगांनी मेल्ल्यांक आनी बारा वर्सीं सकयल्या मेल्ल्या भुरग्यांक पुरतात. मेल्ल्याच्यो अस्थी आनी गोबर उदकांत सोडटा. धा दीस सुतक पाळटात. तिसऱ्या, इकराव्या आनी बाराव्या दिसा मृतात्म्याक अन्न ओंपतात. हे लोक श्राध्द करीनात. पूण म्हाळ मात करतात.

हे लोक शेती, शेतमजुरी, घरकाम सारकिल्ले वेवसाय करतात. आधुनिक काळांतल्या बदलाकडेन तांचो संपर्क आयिल्ल्यान तांच्या रिती रिवाजांत जायते बदल घडल्यात.

सुपारी: (पळयात माडी)

सुब्रह्मण्य: दक्षिणेंतलो एक नामनेचो देव. हाका मुरूगन अशेंय म्हण्टात. ताचे बायलेचें नांव वलियम्मा. ताचें वाहन मोर. हाचीं देवळां चडशीं दोंगराच्या पठराचेर आसतात. तामिळनाडूंतल्या मदुराय जिल्ह्यांतल्या पळणीलागींच्या वराहगिरीचेर हांचें देवूळ आसा. शुध्द सश्ट सुब्रह्मण्याची पुजा तीथ मानतात.

शिल्पसार ह्या ग्रंथांत सुब्रह्मण्याचो उल्लेख सुब्बराय असो आसा. हाची मूर्त षण्मुख, त्रिनेज, मयूरवाहन तशेंच शक्त, वज्र आनी खड्ग धारण करपी अशेंय त्या ग्रंथांत सांगला. शिल्पसंग्रह ह्या ग्रंथाप्रमाण तो ब्रह्मचारी आसलो तरी सगळे ताका घरदार आशिल्लोच समजतात. शैव संप्रदायांतल्या स्कंदाकडेन जांल कार्किकेयाकडेन हाचो गूण धर्म जुळटात. स्कंदाच्यो कांय कथाय सुब्रह्मण्याक जोडिल्ल्यो आसात.

हाका सोरपाचो प्रतिनिधी मानला. सोरोप हेंच ताचें प्रतिक. सोरपाच्या रुपांत सुब्रह्मण्याक पुजतात ही वस्तुस्थिती सुब्रह्मण्य नांवांतलें गुपीत उलगडपाक उपेगी थारता.सुब्रह्मण्य नांवाचें एक स्पश्टीकरण सांपडटा, तें अशें- सुब्बर= सोरोप आनी मणि= व्हड सुबरमणि ह्या मणिप्रवल शैलींतलें तमिळ उतराचें ध्वनिसारकेपणान केंल्लें हें कृत्रिम संस्कृतीकरण आसून त्या उतराचो मूळ अर्थ नागमणी म्हणजे नागराज वा नागश्रेश्ठ असो आसा.

हो मूळचो क्षेत्रपालह्या वर्गांतलो आसुंये एक दुबाव आसा. सुब्रह्मण्याचें दुरें नांव मुरूग आसून आपल्या भक्ताचेर कृपा करपाखातीर तो तांकां सोरपाच्या रुपांत दर्शन दिता असो सगळेकडेन भावार्थ आसा. सोरपांचे दर्शन घडल्यार मुरूगन देवाचें दर्शन घडलें अशें सगळें दक्षिण्यांत मानता. दक्षिणेंतजायत्या जाग्यांनी रोयणीच्या वांगडा पुजा करपांत येवपी 'सुब्रह्मण्य' जरी आयज 'स्कंद- कारतिकेय' मानतात तरीय मुळांत तो सोरपांचोच देव. ताचें 'सुब्रह्मण्य' हें नांवय सोरोपवाचक आसा आनी दक्षिणेंत स्कंदरूप पाविल्लो नामनेचो क्षेत्रपाल देव 'मुरूगन' हाकाय स्थानिक लोक नागरूपांतच भावार्थान पुजतात. मुरूग सुब्रह्मण्य- नाग अनुबंध क्षेत्रपाल देवतांचो खास असो बोध घडोवपी आसा.

सुब्रह्मण्य, चंद्रशेखर: (जल्म:१९ ऑक्टोबर, १९१०, लोहार, पाकिस्तान; मरण: २१ऑगस्ट, १९९५)

अमेरिकेंत स्थायिक जाल्लो भारतीय खगोल भौतिकीविद. तारकीय, उत्क्रांती, अतिदीप्त नवताऱ्यांची उत्पत्ती आनी ताऱ्यांचे रासायनिक संघटन हें विशीं ताणें केल्ल्या कार्या खातीर ताका१९८३ वर्साच्या भौतिकीच्या नोबॅल पुरस्काराचो भोवमान मेळ्ळो. भौतिकिचो नोबॅल पुरस्कार (१९३०) मेळोवपी पयलो भारतीय सर चंद्रशेखर वेंकट रमण हो ताचो बापोलयो.

चेन्नईच्या प्रेसिडेन्सी महाविद्यालयांतल्यान १९३० वर्सा तो बी.ए. पास जालो. ताचें फुडलें शिक्षण इग्लंडांत जालें. १९३३ वर्सा ताणें केंब्रिंज विद्यापिठाची डॉ पदवी घेतली. १९३६-३७ ह्या काळांत तो ट्रिनिटी महाविद्यालयाचो फेलो आशिल्लो. ताणें आपलें चडशें संशोधन यर्कीझ वेधशाळेंत केलें. थंय १९४३ वर्सा तो शिकागो विद्यापिठांत प्राध्यापक जालो. १९५२ वर्सा अॅस्ट्रोफिजिकल जर्नलाचो तो कार्यकारी संपादक जालो. १९५३ वर्सा ताका अमेरिकेचें नागरिकत्व मेळ्ळें आनी १९५५ वर्सा ताका नॅशनल अॅकॅडेमी ऑफ सायन्सेसचें सदस्यत्व मेळ्ळें.

ऋण भारित अशा हायड्रोजनाच्या अणूसंहंदीं ताणें संशोधन करून ताचो सुर्याच्या दीप्तिगोलाचे अपारदर्शकतेची कारणमीमांसा करपाखातीर उपेग जाला. ताऱ्यांचें रासायनिक संघटन, तारे आनी गिरे हांच्या वातावरणांतले ऊर्जेंत जावपी प्रारण बदल, सौरपृश्ठाचेर जावपी संनयन (convection), सामकें पयलांचे अवस्थेंतल्या ताऱ्यासावन येवपी प्रकाशाचें ध्रुवण (एकाच पांवड्यार जावपी कंपन) ह्या विशयांचें अध्ययन आनी भौतिकींतल्या कांय कठीण समस्यांचें गणितीय अनुसंधानय ताणें केलां. हालीच चुंबकी क्षेत्र आसतना आनी नासतना द्रायूंत (पेरवाही पदार्थांत) जावपी संनयन हालचालींविशीं ताणें अद्ययन केलां.

नोबॅल पुरस्काराभायर ताका आनीकूय खूब भोवमान फाव जाल्यात, तातूंतले कांय उल्लेख करपासारके आसात ते अशे- ब्रूस पदक(१९५२), रॉयल अॅस्टॉनॉमिकल सोसायटीचें भांगरापद (१९५३), रम्फर्ड पदक(१९५७),रॉयल पद (१९६२), हेन्री ड्रेपर पदक(१९७१) आनी हेर.

ताणें खुबशे संशोधनात्मक लेख बरयले. तेचभशेन ताणें कांय पुस्तकांय बरयलीं तीं अशीं आसात. अॅन इंट्रोडक्शन टब द स्टडी ऑफ स्टेलर स्ट्रक्चर (१९३९), प्रिन्सिपल्स ऑफ स्टेलर डायनॅमिक्स (१९४३), रेडिएटिव्ह ट्रान्सफर(१९५०), हायड्रोडायनॅमिक्स अँड