Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/50

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

मंडळाचो स्थापणूक केली. १९१६ वर्साच्या नव्या वर्सा दिसा ताणें आपणाक चीनाचो बादशाह म्हणून घोशीत केलो. पूण हाका लागून ताचे राजवटीआड चडशा प्रांतांनी बंडां जालीं आनी परदेशी सत्तांनी लेगीत ताका दिल्लो तेंको काडून घेतलो.

युकारिस्टः एक क्रिस्तांव धर्मीक संस्कार. Eucharistia ह्या ग्रीक उतरापसून ताची व्युत्पत्ती आसून ताचो अर्थ ‘उपकारस्तुती करून’ असो आसा. मरणापयलीं जेजून आपल्या शिश्यांवांगडा निमाणचें जेवण घेतलें. आपणें आपणायल्ल्या मरणाचो मार्ग आनी अर्थ समजावन सांगतना ताणें भाकरी आनी द्राक्षांरोस घेतलो आनी ‘उपकारस्तुती करून’ अशे उद्गार काडले. तुमचेभितर आनी आपलेभितर इश्र्वरकृपेचो ‘नवो करार’ अशें हें म्हजें रगत आसा. जितल्या फावटीं तुमी हें घेतले तितले फावटी आपली याद करात अशें सांगलें. ह्या प्रसंगाक युकरिस्ट विधिचें मुळावण मानतात.

कांय इगर्जींनी हो विधी दीसपट्टो करतात, कांयकडेन आयतरा जाल्यार कांय इगर्जींनी थरावीक वेळारूच हो विधी पाळटात. खाशेल्या प्रसंगाचेर, मरणावेळार वा क्रिस्तांव लोकांच्या कसल्याय मेळाव्या वेळार हो विधी करपाची चाल आसा. पवित्र प्रभुभोजना वतीन हो ‘युकरिस्ट’ विधी मनयतात.

जांणी बाप्तिझ्म घेतलां आनी जे मनांतल्यान तयारी दाखयतात तांचे बाबतींत जात, पिराय, दादलो-बायल तशेंच समाजीक वा अर्थीक परिस्थितीप्रमाण कसलोच भेदभाव करिनासतना प्रभुभजनांत आस्पावन घेतात.

‘म्हजो देह खरें खाद्य आनी म्हजें रगत खरें पेय’ ही योहानान बरयल्ली शुभवर्तमानांतल्या सव्या अध्यायांतली ५५वी ओवी. हाचो अर्थ चडशे क्रिस्तांव लोक म्हळ्यार रोमन कॅथलिक, इस्टर्न ऑर्थोडॉक्स आनी ल्यूथरन लेगीन असो करतात, की जेझू क्रिश्त ह्या संस्कारांत भाकरी आनी द्रांक्षारोसाच्या रुपांत खऱ्या अर्थान हाजीर आसता. धर्मगुरू जेझूच्या नांवान प्रभुभोजनाचीं उतरां उच्चारता तेन्ना क्रिश्त संस्काराच्या रुपांत हाजीर आसता. कॅथलिक इगर्जेत भाकरी क्रिश्ताचो प्रसाद म्हणून मुखेल वेदीम्हऱ्यांत सोबयल्ल्या ताटांत दवरतात. फकत अधिकत धर्मगुरूच पवित्र मीस मनोवंक शकतात. भक्त ह्या संस्कारांत वांटो घेवन भाकरी आनी द्राक्षांरोस क्रिस्ताचो प्रसाद म्हणून घेतात. केन्ना केन्नाय अशा वेळार फकत भाकरीच आसता.

भावार्थी लोकांभितर भावपण वाडोवपाचे नदरेन हो पवित्र संस्कार करतात. कॅलव्हरीवयल्या जेझुच्या आत्मसमर्पणाची ती याद. कॅलव्हरी दोंगुल्लेचेर क्रिश्ताक मरण आयिल्लें. धर्मगुरू कॅलव्हरीचेर जाल्लो यज्ञ नव्यान करीना; जेझू हो यज्ञ आपल्या लोकांखातीर उपलब्ध करून दिता.

ह्या युकरिस्टाक हेर नांवां आसात तीं अशीं-प्रभुभोजन, पवित्र मिस्सा वा मॅस, मित्तरे, धाडप. युकरिस्ट-उपासनेच्या अखेरच्या वाक्याचो ‘Ite missaest’ म्हळ्यार ‘चलात, तुमकां धाडटां’ हो भाग आसा. मंगल संस्कार, क्रिश्त शरीर संस्कार, पवित्र सहभागिता, सहभोजन, क्रिश्तप्रसाद, परमप्रसाद ह्या अर्थांनीय तो वापरतात.

युक्रेनः रशियेचे आग्नेयेक आशिल्लो एक देश. पुर्विल्ल्या रशियन संघराज्यांतलें एक प्रजासत्ताक. डिसेंबर १९९१ त संघराज्यांतल्यान भायर सरून युक्रेनान आपलें स्वातंत्र्य जाहीर केलें. क्षेत्रफळ ६,०३,७०० चौ.किमी.लोकसंख्या- ५,१०,००,०००. देशाचे उत्तरेक बेलारशिया, उदेंतेक रशिया, दक्षिणेक काळो दर्या, अॅझोव्ह दर्द, रुमानिया आनी अस्तंतेक हंगरी, पोलंड, चॅक आनी स्लोवाकिया हे देश आसात. कीव हें देशाचें राजपाटण.

भूंयवर्णन आनी हवामानः युक्रेन हो व्हडलीं सपाट मळां आशिल्लो देश. देशाचे नैर्ऋत्येक कार्पेथियन पर्वतांवळ आसा. काळ्या दर्या लागसार सकयलो भुंयप्रदेश आसा आनी सींफ्यिरॉपल हो चड सपाट भाग स्टॅप प्रदेशांत मोडटा. उदेंतेक डोनेट्स देगण आसा. देशाचें हवामान सादारणपणान सुकेंच आसता. चेर्निगॉव्ह, व्हॉलिन्य, लाव्हॉव्ह हीं दाट रानांची क्षेत्रां. देशाचे उत्तरेक आनी दक्षिणेक लोएस हे पिकाळ काळे मातयेचे दाट थर आसात. निपर, नीस्तर आनी डॅन्युबे ह्यो देशांतल्यो मुखेल न्हंयो.

इतिहासः युक्रेन म्हळ्यार राजनगरीचो एक भाग. सोळाव्या शेंकडयांत युक्रेन हें नांव प्रचारांत आयलें. झाराच्या तेंपार ह्या प्रदेशाचो ‘धाकले रशिया’ असो उच्चार जातालो. १२४०त मंगोल लोकांनी कीव राजनगराचेर घुरी घालून ताचो विध्वंस केलो. १३८७त पोलंडी लोकांनी हो प्रदेश आपल्या शेकतळा हाडलो. उपरांत १३९२त लिथ्युएनियन सरदारान ताचेर जैत मेळयलें. फुडें सुमार दोन शेंकडयाउपरांत लिथ्युएनिया आनी पोलंडाचें एकीकरण जाल्ल्यान, युक्रेन होय पोलंडी साम्राज्याचो एक भाग जालो. पोलंडी राजा आनी सरदारांनी युक्रेनाची पिकाळ जमीन हातासून थंयच्या शेतकामत्यांक ते गुलाम कशे वागोवपाक लागले. पोलंडीकडच्यान जावपी अन्यायांक लागून साबार युक्रेनीयन नीपर न्हंयेच्या सकयल्या देगणांत वचून रावले. फूडें हांकांच कझाक हें नांव पडलें. तांणी शिमेदेगांनी आपलें स्वतंत्र सैन्य उबारून ते थंय शासन चलोवपाक लागले. सतराव्या शेंकडयांत जेझुईत मिशनऱ्यांनी थंय कॅथलीक धर्मप्रसाराचो वावर सुरू केल्लो तेन्ना कझाक लोकांनी तांचेआड बंड केल्लें. उपरांत अशेंच बंड पोलंडीकडेन करून बॉदॅम रव्मेलनीत्सकी हाच्या फुडारपणखाला स्वंतत्र कझाक राज्याची स्थापणूक केली. उपरांत पोलंडी घुरयो परतावना लावपाखातीर कझाक राज्यकतर्यांनी झाराकडेन कबलात करून, युक्रेनांत रशियन सैन्य