Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/475

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

कोंकणी विश्वकोश : ४ लेजिजाच्या तपशीलवार सूचजांप्रमाण बोल्शेव्हिकांजी ७ जोव्हेंबर १९१७ दिमा सशस्त्र उठाव करूज किन्येजस्कीचें संयुक्त सरकार पदभ्रंशट केलतें आनी लेनिनाज समाजवादी क्रांती जाल्लद्याचें घोशीत केलें. क्रांती उपरांतच्या काळांत लेजिजाक दुश्काळ, झूज, परकीय हस्तक्षेप, यादवी झूज, बिगररशियज राश्ट्रकांची समस्या अशा जायत्या प्रस्जांचेर लक्ष घालनचे पडलों. १९१८ च्या जानेवारीत लेजिजाज संसद (डयुमा) रद्द करूज पक्षाची हुकूमशाय प्रस्थापित केली. यादवी झुजांत लेलिजाच्या फुडारपणाश्वाल कम्युजिस्ट पक्षाज आजी लेजिजाज निर्माण केल्लया ऐड आर्मीज हें झूज जिकलें आजी ब्रेस्ट -ल्यिटॉव्हस्कच्या तहाज गेल्ले प्रदेश परत मेळयले. ह्या झुजांत लेजिजाचे हत्येचे यत्ज जाले आजी एक गुळी ताचे मानेंत घुसली. ह्या काळांतूच मार्च १९१९ त वेगवेगळ्या देशांतल्या कम्युजिस्ट पक्षांक एकठांय हाडूज तांच्यांत पक्षाचीं ध्येयधोरणां माक्सवादाचे तत्त्वज्ञाज आळी पक्षशिस्त हांची प्रसार करपारवातीर लेकिञान मॉस्कोंत ‘थर्ड इंटरळेशजल्त' ह्या जांवाची संस्था स्थापन केली. वसाहतींतल्याळ ताका बरो प्रतिसाद मेळ्ळी. यादवी झूज झोंपल्या उपरांत राश्ट्रीयीकरणाच्या घोरणाक आशिल्लो वाडटी विरोध लक्षांत धेवळ लेजिलाळ जवें अर्थीक धोरण आपणायलनें आळी शेतकाशंक कांय सवलती दिल्यो. १९२२ पसूज लेनिजाची भलायकी इबाडली. सदच्या कामांपसूज ताका वेगळे जावचें पडलें. एप्रिल १९२२ त ताचे माजेंतली शुळी काडली. ताचे उपरांत ताका परत पक्षाघात जालो. साम्यवादी पक्षाची अकार्यक्षमता, अंतर्गत झगडीं आली चडकरूज स्टालिनच्या हाताळ जाल्ले सत्तेचे अमयदि केंद्रीकरण हे ह्या काळांत लेनिजाच्या चिंतेचे विशय जाल्ले. जिमण्या काळांत पक्षाचे परिशदेफुडें दवरपाएवातीर बरयल्ले एके चिटयेंत तर ताणे पक्षाच्या मुख्वेल सचिवपदावयल्याज स्टालिजाक पयस कश्चो अशी सुचोवणी केल्ली. १0 मार्च १९२३ दिसा ताका पश्त आताक आयलो आळी ताची वाचा गेली आळी शरीर पार्थिव देह श्सायलीक प्रक्रिया करून लाल चौकांत बांदिल्लद्या एवास सत्रेत शश्ट्रीय स्मारक म्हणूज जतज केला. लेजिजवाद : लेजिळजाज माक्सवादांत जी भर घातली तिका “लेनिनवाद’ (बोल्शेव्हिकवाद) म्हण्टात. हाची चर्चा, मीमांसा आजी स्पशटीकरण लेनिजान बरयल्लया जायत्या लेरवांतल्याळ आली स्वतंत्र ग्रंथांत पळोवपाक मेळटा. लेनिनवादी विचाराप्रमाण माक्सवाद हो क्रांतिकारकवर्णीय वेव्हार आसूज कामगारवर्णाज सत्ता संपादज करप होक्रांतिकारक कृतीचो मुग्वेल हेतू आसा. साम्यवादी पक्षाकलेजिजवादाज वर्गलक्ष्याचें हत्यार माजलां. कामगारवर्णाचे वतील पक्षाल क्रांतिकारक कृतीच्या आदाराज सत्ता संपादन करूज समाजवादी समाज जिमणि लेजिज, ळ्यिकलाय करपाचे यत्प्न करप हें लेनिनवादाचे सीर आसा. क्रांतिकारक वमीय कृतीतलें पक्षाचे स्थाज, कामगारवर्णाची हुकूमशाय आजी साम्राज्यवादाचें विश्यलेशण ह्या संदर्भात लेलिलाज मांडिल्ले विचार लेनिनवादांत चड महत्वाचे अासात. 宮E3 अ) पक्षाचें स्थाज : लेजिजाज व्हॉट इज टु बी डज? ह्या पुस्तकांत भांडवलदारवणच्यिा संघटीत शकतीविरूध्द मामलो दिवपाश्वातीर कामगार वजचिो स्वतंत्र वर्गनिशठ पक्ष कसो आसचो तेविशीं विचार मांडिल्ले आसात. पक्षांतर्गत चर्चा आजी जेतृत्वाचे उत्तरदायित्व लेजिजाक मान्य आसा. पक्षाच्यो सर्वोच्च यंत्रणा वेंचूज आयिल्लयो आसपाक जाय. मात त्याचवांगडा पक्षांतर्णत शिस्त, क्रांतिकारक सिध्दांताचेर पूर्ण जिश्ठा आळी पक्षाच्या सर्वोच्च यंत्रणेच्या निर्णयांची काटेकोर अंमलबजावणी हांकांय लेनिनवादांत महत्व आसा. पक्ष हो क्रांतीच्या मदीं शवतल्तो देखूज सुसंघटीत आजी शिस्तबध्द पक्षयंत्रणेक लेजिजाज म्हत्वाचे स्थाज दिलें. कामणार वर्गाचे उत्स्फूर्त कृतीचेर आदारून रावजासतजा लेनिजवाद कामगार वजमिटीं क्रांतिकारक जाणीवो जिमणि कश्प आजी पक्षाच्या मार्गदर्शनाश्वाल क्रांतिकारक कृती कश्प हाका म्हत्व दिता, ब) कामणारवर्णाची हुकूमशाय : वर्णसंघर्शाचो शेवट कामगारवर्णाच्या हुकूमशायेंत जाता आजी कामगार वर्णाची हुकूमशाय ही पुरायपणाज वर्गविहीन समाजाच्या निर्मिती पयलींची अवस्था आमता अशें माक्र्मान म्हळां. पूण कामगारवर्गाचे हुकूमशायेची कल्पजा माक्सच्यिा लेरवजांत साश्की झपश्ट जायञा. माक्र्स आनी एंगेल्तश्ल हांच्याउपशंत लनेजिव्नाळच पयत्नी आपल्या स्टेट अँड रेव्हलूशज (१९१७) त ही कल्पजा विस्ताराज मांडली. कामगारवणजि क्रांती केल्याउपरांत रोश्वडीच राज्यसंस्था जा जायजा. फकत भांडवलशाही शज्यसंस्थेचीच पाडाव जाता. भांडवलशाय लोकशाय शज्ययंत्रणेत सुदारणा करप शक्य जासता. कामगारवर्णाच्या हुकूमशायेलूच ती जश्ट करची पडटा. तशेंच राज्यसंस्था ही सदांच दडपणुकेचें साधज आसता. हाचेर लेजिलाज भर दिला. तशेच कामणारवर्णाच्या हुकूमशायेचें विवरण बन्याच अंशाज माक्र्सच्या १८७१ च्या पॅरिस कम्यूजच्या मूल्यमापजाचेर (द सिव्हिल बार इज फ्राब्स) आदारीत आसा. क) साम्राज्यवादाचे विभ्प्लेशण : इम्पीअरिअलिझम, द हायस्ट स्टेज ऑफ कॅपेिटेंलिजम (१९१६) हें लेजिजाचे सणळ्यांत महत्वाचें सेप्दांतिक लेरवजविशयक पुस्तक, साम्राज्यवादाच्या रुपाल भांडवलशाहील एका जव्या आजी अंतिम टप्प्यांत प्रवेश केल्लो आसूल सतीची जाणा मक्तेदारीज घेतली. ह्या टप्प्यांत वगाँवगाँमददर्ने विभाजन्न सामर्के तोंकाक पावले. भांडवलशाहीचे स्वरूप अांतरराश्ट्रीय आसता. प्रशत भांडवलशाय देशांमदल्या भांडवलसंचयाक लाशूज अतिरिक्त उत्पादनाचो पेचप्रसंग �