Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/41

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

थंय आशिल्ल्या यामुनाचार्याक गाळी घाल्यो आनी कर घेवन रोखडोच कोलाहलाकडेन येवपाक सांगलें. यामुनाचार्याक ताची तिडक आयली. ताणें म्हळें ‘म्हजो गुरू कर भरचो ना. ताचेबदला तुज्या गुरूकडेन हांव शास्त्रार्थ करपाक तयार आसां’. हें आयकून शिश्याक तिडक आयली आनी ताणें परत वचून कोलाहलाक घडिल्ली खबर सांगली.

कोलाहलाकूय हें सगळें आयतकच बारा-पंदरा वर्सांच्या यामुनाचार्याची तिडक आयली. ताणें राजाक ताका आपोवणें धाडपाक सांगेलें.

दुतांकडल्यान जेन्ना राजाक यामुनाचार्य वादविवादाक तयार आसा म्हणपाचें कळ्ळें, तेन्ना राजान ताका दरबारांत येवपाखातीर पालखी धाडली.

यामुनाचार्य दरबारांत येतकच ताका पळोवन राजाक अजाप जालें. कोलाहल पंडिताविशीं राजाक जितलो सन्मान आशिल्लो, तितलीच ताच्या गर्विश्ठपणाची राणयेक तिडक येताली. यामुनाचार्याच्या मुखामळार दिसपी ताची हुशारकाय पळोवन तो कोलाहलाक हारयतलोच म्हणपाची तिची खात्री जाली. तिणें राजाक तशें सांगलेंय. पूण राजाकूय कोलाहलाविशीं तो जिखतलोच म्हणून खात्री आशिल्ली. अखेरेक दोगांयनी पैज लायली. राणयेन सांगलें, जर कोलाहल पंडित जिखत जाल्ल्यार आपूण ताचे दासीची दासी जावन पट्टराणीपद सोडून दितलीं. हाचेर राजान म्हळें, जर तुज्या ह्या बालपंडिताचो विजय जालो जाल्यार आपूण ताका अर्दें राज्य दितलों. वादविवादांत कोलाहल पंडीत हारलो. थरिल्लेप्रमाण राजान यामुनाचार्याक अर्दें राज्य दिलें. यामुनाचार्य राजा म्हणून शिंवासनाचेर बसलो. ही घटना इ.स.९७५ च्या अदमासाक घडली.

यामुनाचार्यान संस्कृत भाशेंत चार ग्रंथांची रचणूक केली. तांचीं नांवां अशीं-

१)सिध्दित्रयः हातूंत आत्मसिध्दी, ईश्र्वरसिध्दी आनी संवित्सिध्दी अशा तीन सिध्दींचें विवेचन केल्लें आसा. यामुनाचार्याच्या सगळ्या ग्रंथांतलो हो एक सगळ्यांत व्हड ग्रंथ.

२)आगमप्रामाण्यः हातूंत वैश्णवांक आदारभूत अशें पांचरात्र सिध्दांताचें पांडित्यपूर्ण विवेचन आसा.

३)गीतर्थसंग्रहः हातूंत फकत तीस श्र्लोक आसात. तशेंच, विशिश्टा - सिध्दान्ताक अनुसरुन निरुपण केल्लें आसा.

४)स्तोत्ररत्नः हाका आळवंदारस्त्रोत्र अशेंय म्हणटात. स्तोत्रवाङ्मयांतलें हें एक अनघरय रत्न आसून, तें खूब लोकप्रिय आसा. हातूंत ६५ श्र्लोक आसून प्रपत्ती वा आत्मसमर्पणभक्तीचें वर्णन आसा.

दक्षिणेंतल्या वैश्णवांचो यामुनाचार्य गुरु आशिल्लो. तशेंच, ताणें तमीळनाडुंतल्या आळवार संतकवींच्या पद्यांचें अध्ययन आनी अध्यापनूय केलें. विशिश्टादेयव्त मताक दर्शनाचें स्वरूप दिवपी रामानुजाचार्यांचो यामुनाचार्य हो आजे गुरू आशिल्लो.

यारीः जड वजनाचें सामान एका जाग्यावयल्यान उखलून दुसऱ्या जाग्याचेर दवरपी यंत्राक यारी म्हण्टात. यारीच्या आदारान वस्तू पयलीं उखलून मागीर जमनीक जाय तशी समांतर हालोवन योग्य जाग्याचेर दवरतात.

दोन टन वजन उखलपी आनी हातान चलोवपाक येवपी ल्हान यारीपसून ते २०० टन वजन उखलपी आनी यंत्रीक नियंत्रण आसपी अशो जायत्यो यारी वापरांत आसात. ह्या सगळ्या यारींचे रचणुकेंत बरेंचशें सारकेपण दिसता.

यारीची सादारण रचना अशी आसता- वजन उखलपी दोर जायत्या बारीक तिख्याच्या सरयांपसून केल्लो आसता. ह्या दोराच्या तोंकाक वजन हुमकळावपाचो आंकडो आसता. वजन उखलपाच्या वस्तु प्रमाण आंकडयाच्या जाग्यार चिमटो, झोळी, चुंबक वा बालदी वापरतात. दोर एका दंडगोलाचेर गुठलायल्लो आसून ताच्या आसाचेर गती उणी करपाखातीर ल्हान-व्हड दंतचक्रां आसतात. हाका लागून दंडगोल जाय तितलो सवकास घुंवडावपाक मेळटा आनी दोर दंडगोलावयल्यान सुट्टा वा गुठलायता आनी वजनी वस्त वयर सकयल वता. दंडगोल घुवडावपाखातीर लागपी शक्त मनीस, विद्युत् चलित्र (मोटर) वा डिझेल इंजीन हांचेपसून मेळोवं येता. वजनाक लागून दंडगोल आपोआप घुंवचो न्हय म्हणून रॅचेट (एकेच दिकेन घुंवपी दांतरी चक्र) गतिरोधक बसयल्ले आसतात.

यारींचो उपेग वेगवेगळ्या कामांखातीर जाता. ह्या कामांखातीर वापरांत येवपी यारी अशो-

स्तंभ यारीः हे यारीचो उपेग रेल्वे धक्यांवयलो म्हाल वाघिणींत चडोवपाखातीर जाता. अशे यारीच्या वजनाची क्षमताय २ ते २० टन आनी उण्यांत उणी त्रिज्या ४ ते ६मी.आसता.

वण्टवयली जीब यारीः ह्या प्रकाराची यारी यंत्रशाळा, म्हालाचे गुदांव अशा जाग्यांनी वापरतात.

सेतू यारीः व्हड यंत्रशाळेंतल्या आनी तिका जोडून आशिल्ल्या सामान दवरपाचे मेकळे सुवातेंतल्या जड भागांची हालचाल करपाखातीर चडकरून हे पद्दतीची यारी वापरतात.

गँट्री यारीः मेकळे सुवातेंतलें सामान हालोवपाखातीर ही