44
kan saiyang mga nagkakarorongaw na mga kadug6, na nakakahiling nin katibayan kan pagka-amé ni Capitan Tiago sa mga saradit asin hinordkol na talinga ni Ma- ria Clara.
. Nagsasahot si Tia nya Isabel na an saiyang pagka- igwa nin panglawog na haros sa europeo sa mga para- laenén ni Doha Pia; nagkapira nya-dad-kaéhiling na naghihibi sa attibang ni San Antonio sa laog kan mga énot na _ bulan kan saiyang pagbadés; siring man an pagloba nin sar6é pang pinsan ni Capitan Tiago, iyo sana ta laen man na santo an _ pinagsasabi kaito sa paghoné nya, kun bakong an Virgen, si San Miguel. Sarong bantog na filosofo, si Capitan Tinong, singaki ni Capitan Tiago asin ta toom an Amat (61) naghanap kan kasaysayan kan mga ini sa lasig kan mga bitoon (62).
Si Maria Clara, na pinakakamahal nin kagabsan, nagdakula sa tahaw nin mga hoyom asin mga pagmahal. Ikinaoogma sya kan mga fraile, mala ta sa mga proce- sién ginogubingan sya nin maputi, an saiyang mahibog asin korong na buhok natatalakidan nin mga birak nin sampaga asin mga azucena, may duwang saradit na pakpak na pirak asin bulawan na natatakgong sa hked kan gutbing, asin sa kamot may duwang maputing salampati na may gakod na cintas na bughaw. Asin sar6é pa kaiyan, maogmahon syang gayo, an saiyang mga kataga nin tataramon sa aking dai pang pagalamaam, na, si Capitan Tiago, na naha- hagashagas sa pagmahal, daing ibang gibo kundi ma- gdmaw sa mga santo sa Obando asin saiyang isinasadol an pagtamo nin mga magagayon na santo.
Sa banwaan sa gamping habagatan kan kinaban, da- raga na an sarong aking babaye pagdatong sa kagtolo (18) okun kag-apat (14) na ta6n. Sa panahén_na ini nin saiyang pagtongtong sa tagi (63) nin pagkadaraga, na pand nin dai maladop na mga pangayari asin nin mga bagaybagay dapit sa ngaran na pagmahal, sa ha- tol kan cura sa Binondo, lominaog sa beaterio na ina- apod man na colegio ni Santa Catalina tanganing mag- kamit sa mga monja kan mahigpit na Adal dapit sa katinubdan. Nagbobolos nin luha su mata kan mag- padram siya ki Padre Damaso asin sa iyoiyong kaigay nin saiyang boot, na kakawat-kawat nya sa saiyang pagkaaki, si Crisostomo Ibarra na dangan kaito tomi-
