43
sa atubang kan Virgen nin Turumba sa Pakil (59). Sayang gabdés sagkod na sinadol siya ni Padre Damaso na dumuman sa Obando asin duman sumayaw sa fiesta ni San Pascual Bailén, asin humagad nin sarong aki. Talastas na sa Obando may tolong nagtatao nin mga aking lalaki asin mga aking babaye, asin ta makaka- pili an naghahagad: Nuestra Senora de Salambaw, Santa Clara asin San Pascual. Salaémat sa pasunod na ini, namatean ni Dofia Pia na pinagtotodkan sya... lay! siring kaitong parasira na pinagsasabi ni Shakes- peare sa saiyang drama na Macbeth, na tominonong nin pagkanta pakatuklas nin kayamanan, nadaihan nin kagayagayahan, naging mamond6, asin sagkod pa man dai na sya nakitang maghoyomhéyom. —!Paralaenén nya lamang iydn! an sabi kan kagabsan, pati si Capi- tan Tiago. Sarong calentura an ominatas kan saiyang mga kahoraan, asin nakapailo sa sarong magayén na omboy na babaye na binonyagan ni Fray Damaso mansana; asin nin huli ta dai nagtao si San Pascual nin dking lalaki na hinahagad saiya, nginaranan na Maria Clara sa paggalang sa Virgen nin Salambaw asin ki Santa Clara, sa paglilihing ini ki San Pascual, garo tabla pinadusahan an mahal na San Pascual Bai- on.
Nagdakula su aki sa pagmato kan saiyang inaon na si Dofia Isabel, itong magtrang na babaye na Adal nin mga fraile na satong namidbid sa kapinonan. An dakilang kabtang kan taon eneérok nya sa San Diego dahel ta marhay an iklim (60) duman asin saén sya i aaa ni Fray Damaso nin dakol na mga
iesta.
An mga mata ni Maria Clara. bakong mga saradit na siring kan sa saiyang ina, kundi darakula na siring man kan sa saiyang ama, maitom, na nalilindongan nin mga ruyuwad na pirok, maogma asin samiraw kun nagkakawat, mamondé, hara4rom na_baga igwang pi- nagiisip, kun dai naghohoyomhoyom. Kan saday pa sya, haros bulaw su saiyang bihok; su saiyang dongdé dai nin kakundian sa kagiriran, baké man na mapanason, baké man na pingos; an saiyang ngos6é nagpapagirom- dom kan sadit asin marayrahay na ngosé kan saiyang mga marayrahay na mga bobonbobon sa_pisngi; manipis siring kan énot na anib nin cebollas asin maputing siring sa bininyong gapas, kun sa tataramon
