277
“Al4gad an excomunion asin an condenacion?” an simbag kan Rufa. “And man an mga dangog asin marahay na pagngaran sa bihay na ini kun mapahamak kita dumdn sa ikaduwa? Gabds minadging madalé... alagad an excomunién... maglanghad sa sarong kasa- lihid ni Jesucristo... !daing ibang nakakapagpatawad kaiyan kundi an Papa!”
“ITpagpatawad nin Dios na naghboboot na galangan an ama asin an ina; dai sya eexcomulgarén nin Dios! Asin minasabi ako saimo na kun an hagbayon na iyan dumuman sa sakong harong, aakoon ko sya asin sakong papakiolayan; kun igwa ako nin dking babaye, muya ko syang maging mantigang; an marhay na aki malu- was na marhay na agom asin marhay na ama, maniwa- la ka kaiyan, Hermanang Rufa!”
“Ako dai nagiisip nin siring; sabiha nindo an sain- dong muya, asin minsén garong tama kamo, sa girdray orog akong maniniwala sa cura. Enot sa gabds, ilini- ligtas ko an sakong kalag, anong sabi mo, Capitanang Tinay?”
“!Ah! anong muya nindong sabihon ko! Magkasi kamo tama; igwa man cura, alagad sikat man na mag- kaigwa an Dios! Dai akong pakaisi, saré lamang akong mangmang... an gigibohon ko iyo na sasabihan ko an sakong aki na dai na magadal! sabi an mga madénong nagkakagaradan na binirilingan! Maria Santisima! an sakiyang aki na muyang magpa-Europa!”
“Anong iniisip mong sabihon?”
“Sabihan sya na dai maghalé sa sakong katéid, and pang kaipuhan na may iba pang maaraman? Noodma, nosaré, magagadan kita, nagagadén an madonong si- ring man an mangmang... an kaipuhan iyo an pag- kabthay na matiwdasay.”
Asin su maboot na babaye naghagayhay asin itining- kdlag su mata sa langit.
“Ako,” an sébing gayo ni Capitanang Maria, “kun mayaman pa sana akong siring saimo, papabayaan kong maglakbay an sakong mga aki: mga hagbayon, asin sarong aldaw magigi sindang mga lalaki... kadi- kit na sana an ikabubthay ko... magkikirita kari sa ikaduwang buhay... sikat magmawot an mga aki na makahorohalangkaw sa saindang mga magurang asin sa satong pagsadiri tinotokdodn ta sana sinda na ma- ging mga aki.”
