saiya kun nagpalabislabis sa sakong pagkamarahayon?”
Asin duman dai nin nangyaring makakoa saiya asin dai nin mga pagbabantang nakatakot saiya. Sayang lamang kan paglakbay ni Gobernador H— sa pakiolay asin sa pagpatakot saiya; sa gabos minasimbag.
“Magigibo nindo an saindong boot, Ginoong Gobernador, ako sarong daing pakasabot asin mayo akong kosog. Alagad binadang ko an mga pangomahon na iyan, su sakong agom asin su aki nyakong babaye nagkagaradan sa pagtabang sakuya sa paglinig kan mga iyan asin dai ko ipapahonod kundi sa makagibo nin labis sa sakong ginibo. Baribion ngona nya kan saiyang dugo asin ilobong nya diyan an saiyang agom asin aki nyang babaye!”
Bunga kan pangotiil na ito pinapangdaog kan mga may dangog na mga hokom su mga fraile asin pinagngisihan sya kan kagabsan na an olay na an mga asunto dai ginagana sa pangatanosan. Alagad. nagapelar sya, kinargahan su saiyang escopeta asin luhayluhay na naglibot sa mga sagkod. Sa pagkamugtak na iniho su saiyang pagkabuhay garo sarong rami. (90) Su aki nyang si Tano, sarong hagbayon na halangkaw siring sa saiyang ama asin marahayon arog kan saiyang tugang na babaye, naquintosan; pinabayaan nyang maghale sa lugar na ibakal nin salihid.
“Mabayad ako sa mga abogado,” an sabi sa saiyang aking babaye na naghihibi; “kun ganahon ko an asunto ako na an tataong magpauli saiya asin kun madaog ako dai ako magkakaipo nin mga aki.” Naghale su aki asin dai nang dangog saiya kundi na kinarosan kan buhok asin nagkakatorog sa sirong nin sarong carreta. Pakalihis nin anom (6) na bulan pigsarabi na nahiling na isinakay pasiring sa Carolinas; su iba naghohonang nakita syang nakauniforme nin sa Guardia Civil.
“¡Guardia Civil si Tano! Susmariosep!” an sabi nin lambang saro na pinagtarakop su mga kamot; “si Tano na marahayon na gayo asin may dangog na bulanos! Requim eternam!”
Sa halawig na mga aldaw dai pinakiolayan kan apo su ama, huminelang si Juli, alagad dai lamang nagpatoro nin sarong tagdong luha si Cabesang Tales; dai sya nagluwas sa harong sa laog nin duwang aldaw na garo bagang natatakot kan mapanghimasol na pag-
