261
kami dai magkasirinangan!” “Daing ibang tinotokdoan kundi itong magkakanigo!” an baga daing paghalagang simbag ni Padre Fernandez; “Tokdoan an mga tawong daing caracter asin bakong marhay an ugale sarong pagbasangbasang kan pagtokdo na iyan.” “Asin ano ta igwa nin mga tawong daing caracter asin marhay na kaugalean?” Kominirogkirog su dominico. “Mga kakundian na sinososo kaiba kan gatas, na hinahangos sa laog kan angkos ... anong maaraman ko?” “Ah dai, Padre Fernandez!” panale sanang hominagayhay su hagbayon; “habo mong tulahokon an pinagoolayan, dai ka boot dumung-aw sa bong-aw ta nahahandal kang makita mo duman an anino kan saimong mga tugang. Kun ano kami, saindong kagigibohan. An banwaan na pinasasakitan, pinipfrit na magsaginsagin; sa pinapaindahan kan katotoohan, itinatao an kaputikan; an nagiging mapinasakit, nagbabatyag nin mga oripon. Daing mabansay na kaugalean, sabi mo, nama! an mga estatistica mangyaring makahimutik saimo, tara digdi daing ginigibong mga crimen siring sa kadaklan na mga banwaan, na nagkakaburuta kan saindang mga aso nin pagka-mga-paratokdo nin mabansay na mga kaugalean. Alagad, habo kong analisaron ngunyan kun ano an minabilog kan pangungugale huli ta minalaog an marhay na ugale sa kinamtan na adal, oyon ako saimo na igwa kaming mga kakundian. Siisay kaiyan an igwa nin kasalan? 0 kamo na sa laog nin tolo may kabangang abda na sa saindong mga kamot an samuyang palumbara kami na minadayapot bilzag sa ano man na bagay? Kun pakalihis nin tolong abda may kabanga, daing ibang nahaman kan escultor kundi sarong tawo-tawo, taigang mangmang na gayo iyan.” “Okun bakong marhay su ginamit na ramas.” “Orog nang gayong mangmang, huli ta batid nang bakong marhay su ramas, dai pa giraray hinaboan kundi nagpadagos pa nin pagsayang kan panahon... asin bako sanang mangmang, manglilinglang asin parahabon, huli ta batid na nyang daing makokoang pakinabang sa saiyang gibo, nagpapadagos pa giraray tangani sanang magkamit kan sahod ... asin bako sanang mang mang asin mahabon, kundi maliwag pa, huli minasolang na an siisay man na ibang escultor magsanay kan sai-
