Jump to content

Page:El Filibusterismo (Sinugbuanon) ni Jose Rizal, 1963.pdf/98

From Wikisource
This page has been validated.


82

EL FILIBUSTERISMO

Taod-taod na nga si Juli milakaw ug ang Adlaw migintang na ug layo sa subangan. Sukad sa tamboanan si Tandang Selo nagautas ug tan-aw sa mga tawo nga nangagi nga nanagsul-ob ug maayong saput padulong sa lungsod aron pagsimba sa “misa mayor.” Hapit ang tanan nanagdala kun nanagkugos ug usa ka batang lalaki kun babaye, nanag-ilis pag-ayo daw manugok ug usa ka pangilin.

Sumala sa pulong sa mga tawo nga hatag-as ug panuigon, ang adlaw sa Pasko sa Pilipinas maoy usa ka pangilin alang sa mga bata; kaha dili sama niini ang hunahuna sa mga bata ug takus katuhoan nga kining adlawa gikahadlokan nila. Tuod man: niining adlawa pamukawon sila pagsayo, hilam-osan, suloban ug maayong saput nga “de lana,” seda kun “terciepelo,” ug sab-ongan upat kun lima ka gagmayng “escapulario” nga sinulatan sa “evangelio” ni S. Juan, ug sa ingon niining panagwaya dad-on sila sa simbahan aron mosimba sa “misa mayor” nga molungtad ug hapit usa ka takna, pugson sila pagpaantus sa kaalimuot ug sa baho sa daghang mga tawo nga managpunsisok ug matumog sa singot, ug kon dili man galing sila papangadyeon sa “rosario,” piliton pagpaligdong, hangtud nga abuton sila sa kabanga kun manghikatulog ba hinoon. Kon molihok sila kun magabuhat ba ug mga binuang nga takus makabuling sa ilang mga saput, lusion ug kasab-an; busa dili sila mokatawa ni malipay, ug mabasa sa ilang malingin nga mga mata ang kamingaw nga ilang gibati sa dunot nga kamisola nga ilang igasul-ob sa matag-adlaw ug ang kalagot batok niadtong labihang mga dayandayan. Unya isuroy sila sa kabalayan aron pagduaw sa mga kabanay ug paghalok sa ilang mga kamot; didto piliton sila pagpasayaw, pagpaawit ug pagpasulti sa tanang mga kataw-anan nga ilang hingkat-onan, layhan sila kun dili, masayop ba paglihok kun dili sa ilang mga sapot ug mga dayandayan, ug unya lusion sila ug kasab-an kon magsuki-suki. Hatagan sila ug kuwarta sa mga kabanay, kuwarta nga hipuson sa ilang mga ginikanan ug masabug mahitabo nga niining kuwartaha dili sila masayud kon asa na lamang padulong. Ang bugtong bunga nga ilang makuha sa pangilin mao ang mga bun-og sa mga lusi nga naasoy, ang kalisud sa ilang pagpanglihok ug usahay usa ka sakit sa tiyan tungud sa daghang mga matam-is ug mga supas nga malanlan nila sa balay sa ilang kabanay. Apan mao kini ang nabatasan ug mga bata nga Pilipinhon manag-agi gayud niining