Jump to content

Page:El Filibusterismo (Sinugbuanon) ni Jose Rizal, 1963.pdf/92

From Wikisource
This page has been validated.


76

EL FILIBUSTERISMO

Ug mikatawa siya nga mabiaybiayon.

Kadtong mga sultiha misantop ug midulot gayud sa kasingkasing ni Basilio, nga mikisdum dayon ug milakang ug makausa padulong kang Simoun.

— Unsa may buut mo nga akong buhaton? — nangutana siya nga masuk-anon. — Walay salapi, wala hiilhi sa katilingban, makakab-ut ba kaha ako nga kasilotan ang mga tawo nga nagamong-among kanila? Sa walay duhaduha ako gogukdon usab unya ug madugmok ako sama sa usa ka tinipik nga bildo nga ilabay sa usa ka pangpang. Ah, dautan ang imong gibuhat sa pagpahinumdom mo niana kanako kay walay bunga nga makuha sa pagtukbil mo sa usa ka samad!

— Kon ihagad ko kanimo ang akong pagtabang?

Gilingo-lingo ni Basilio ang iyang ulo ug mihinuktok siya.

— Ang tanang mga silot sa katarungan, ang tanang mga panimalus sa tibuok nga kalibutan dili makapabanhaw bisan usa ka lugas nga buhok sa akong inahan, bisan usa ka pahiyum sa mga ngabil sa akong igsuon! Nga mopahulay na lamang sila sa kalinawan . . . Unsa may bunga nga akong makuha bisan manimalus ako?

— Ang paglikay aron ang uban dili magaantus sa imong giantus ug nga umaabut nga mga adlaw adunay mga anak nga bobun-on ug mga inahan nga mabuang tungud sa kaguol. Ang pagpailob dili kanunay mahimong maayong hiyas sa tawo, mahimo siyang sala kon makasibut sa pagpanglupig: walay mga malupigon sa dapit diin walay mga ulipon. Ay! dautan kaayo ang kinaiya sa tawo kay kanunay gayud nga molupig kon makakaplag siya ug mga isigka-ingon nga palupig. Sama usab niana ang akong hunahuna kaniadto, ug nasayud na ikaw kon unsay akong palad nga naangkon. Sa adlaw ug sa gabii ikaw ginabantayan sa mga tawo nga nakaingon sa mga kadaut nga midangat kanimo; natahap sila nga ikaw nagapangita ug higayon nga angay; gisabut nila nga kanang imong tinguha sa pagpakakat-on, kanang imong gugma sa pagtuon, hangtud ang pagkamalinawon mog buut maoy timaan sa imong mainitong tuyo sa pagpanimalus ... Sa adlaw nga makahimo sila pagpatay ka­ nimo, papatyon ka gayud, sama sa ilang gihimo kanako, ug dili sila motugot nga ikaw mouswag kay gikahadlokan ug gikasilagan ka man nila.