56
daw ingon ug nahimo siyang dakung bukid. Si Basilio mila- báng sa sapa-sapa ug didto motunób sa mga bató nga nagdagtum sa ibabaw sa tubig nga nagapangidlap, mitakas sa diyutay nga bungtod ug napadulong sa usá ka diyutay nga luná nga gilibu- tán ug mga daang paril nga nagpangatumpag na. Mipadulong siya sa kahoy nga dakit nga nagabuntaóg sa taliwala, nagbun- taóg nga kahibulongan, makahahadlok, naputós sa mga gamút nga nanagwakat daw mga lindog sa kahoy nga nanaglang- gikit. Mihunong siya sa usá ka tapok nga bató nga nagtapun-og, mitukás sa kalo ug daw nangadye. Didto niadto ilubong ang iyang inahan, ug ang unang pagduaw nga iyang himuon kon mahiadto siya sa lungsod, mao ang sa lubnganan nga wala hitul- toli sa laing tawo. Sanglit sa sunod nga adlaw moduaw man siya sa banay ni Kabesang Tales, gipahimuslan niya ang kagab- hi-on aron pagtuman niadtong iyang katungdanan. Milingkod siya sa ibabaw sa usá ka bató ug daw mihinuk- tok. Ingon ug nakita niya ang iyang kaagi nga sama sa usá ka hataas ug maitum nga lilas, mapulapula sa sinugdan, unya gilandungan ug gipitik-pitikán, unya nahimong maitum, maitum uyamut, nahimong abohón ug matin-aw, nagaanám ug katin-aw. Ang tumóy sa lilas wala niya makita, kay gisalipdan sa usá ka panganod diin adunay mga sugá ug banag-banag nga misi- bag. Tutuló na ka tuig hapit motangkod nga ang iyang inahan namatay didto taliwala sa hilabihang kakabús, sa usá ka gabii niana nga matahum uyamut dinan-agan sa kahayag sa Bulan, sa usa ka gabii nga ang mga kristohanon sa tibuok kalibutan nanaglipay. Samarán ug nagatakiang, nahiabút siya niadtong dapita naganunót sa iyang inahan; kining alaut nga nabuang ug napunó sa kahadlok, sama sa usa ka anino, midalagan ug mili- kay sa iyang anak. Didto siya niadtong dapita mamatay; nahi- tungha ang usa ka tawo nga wala niya hiilhi ug misugo kaniya sa pagpatapok ug mga kahoy, misugót siya nga walay alamag ug sa pagbalik niya, iyang nakita ang laing tawo nga wala usab niya hiilhi tupad sa lawas nga patay sa unang tawo. Pastilang. butanga ug pastilang gabhiona kadto! Ang tawo nga wala niya hiilhi mitabang kaniya pagtapok sa mga kahoy diin ilang gida- uban ang lawas nga patay sa iyang kauban, gikalot niya ang
