Jump to content

Page:El Filibusterismo (Sinugbuanon) ni Jose Rizal, 1963.pdf/50

From Wikisource
This page has been validated.


34

EL FILIBUSTERISMO


matuod niadtong iyang gipahayag giugbokan niya diha-diha ug mga utlanan. Apan ang tinugyanan sa mga prayle, sinugo sa paghigugma sa isigkaingon, mitugot nga pahimuslan lamang ni Tales sa mga abut niadtong yutaa samtang pagabayran la­mang siya sa matag-tuig ug diyutay nga salapi, wala gayuy hinungdan, kaluhaan kun katloan ba ka pisos.

Sanglit si Tales maoy usa ka tawo nga dili bu6t ug hasol, kaaway sa mga buroka sama sa daghan niyang mga katagilungsod, ug masinugtanon sa mga prayle sama sa pipila ka buok, aron kcno paglikay nga ang kolon nga kunon mahibulang sa kaldiro nga puthaw (alang kaniya ang mga prayle mao ang kaldiro nga puthaw, ug siya mao ang kolon nga kunon), tinukmod sa iyang Kahuyang, miuyon niining tinguhaa, nagpalandong nga dili man siya maalam intawon nga mokinatsila ug wala siya ing salapi nga takus ikabayad ug mga manlalaban. Labut pa, si Tandang Selo usab magakanayon kaniya.

— Pailob lamang! Labing daku ang salapi nga imong magasto sulod sa usa ka tuig nga pakigburoka kay sa imong ibayad ug napulo ka tuig sa mga Pari nga maputi. Hmh! Kaha babayran ka nila ug mga misa. Hunahuna lamang nga kanang katloan ka pisos napilde nimo sa sugal, kun nahulog ba sa tubig ug gisubad sa buaya.

Ang abut nga naani ubay-ubay gayud, nahabaligya sa maayong bili, ug si Tales naghunahuna pagtukod ug usa ka balay nga tabla sa balangay sa Sagpang, sakop sa lungsod sa Tiani, duol sa San Diego.

Milabay ang laing tuig, nakaani na usab si Tales ug maayong abut, ug pinasikad sa mga pasangil nga walay hinungdn, ang “canon” kun abangan niya sa yuta gipausbawan sa mga prayle ug gihimo nang kalim-an ka pisos; niini si Tales intawon mibayad lamang aron dili makakitag away ug tungud usab kay nagalaum man siya nga ang iyang abut nga kamay ikabaligya niya sa maayong bili.

— Pailob! hunahuna lamang nga ang buaya mitubo — giingon siya ni Tandang Selo aron pag-alam-alam kaniya.

Niadtong tuiga nakab-ut gayud nila ang ilang ginadamgo, nga mao ang pagpuyo sa usa ka dapit nga dili awaaw sa kabalayan, sa iyang balay nga tabla, sa balangay sa Sagpang; ang amahan ug ang apohan naghunahuna pagpatoon sa duroha ka managsuon, labi na gayud sa bata nga babaye, si Juliana kun Juli,