Jump to content

Page:El Filibusterismo (Sinugbuanon) ni Jose Rizal, 1963.pdf/364

From Wikisource
This page has been validated.


348

EL FILIBUSTERISMO

nga didto nasabwag man ang laing mga hunahuna, ginapangita ang mga hitabo nga makapakulang sa gibug-aton sa sala, pagatimbangon ang mga buhat, adunay mga tul-id nga maghuhokom ugb,? Mga sinulat ingon sa iya mahisama lang sa mga alak nga makahilo nga ginahimo sa Oropa, nga maayo lang ibaligya sa mga agta, good for negroes, apan may kalainan lamang kay kon ang mga agta dili moinom kanila sila dili maunsa, samtang nga ang mga sinulat ni Ben Zayb, basahon kun dili sa mga pilipinhon, makadaot gayod kanila.

Kon duna pa untay mahitabo nga laing kalapasan ugma kun damlag! — nagkanayon.

Ug sa paghunahuna niya niadtong anak nga namatay nga wala pa mahipatik, mga putot nga nangamig, ug sa pagbati nga ang iyang mga mata nagaumog, nag-ilis aron pagpakigkita sa pangulo sa pamantalaan. Ang pangulo igo lamang mipakibo sa iyang mga abaga. Ang iyang Kamahalan nagdili niana, kay kon mabutyag nga ang pito ka mga dagkung bathala miuyon lamang nga sila kawatan ug gikalitan lamang sa usa ka wala hiilhing tawo samtang ginawarawara ang mga tenedor ug kutsilyo, hayan madaot ang kadungganan sa Yutawhan! Ug mao nga nagtugon nga dili lang ipapangita ang lamparahan bisan ang kawatan, ug nagatugon sa iyang mga pumopuli nga dili sila mangahas sa pagkaon sa bisan-asang balay nga dili sa lungsod, ug nga dili liniyokan sa mga sundalong pinili ug mga magbalantay. Ug tungod kay niadtong gabhiona ang nangasayod ug diyutay sa nahitabo sa balay ni Don Timoteo ang kadaghanan mga kawani ug mga sundalo, dili malisod ang pagbakwi sa kadaghanan sa nahitabo; angay gayong panalipdan ang ka­ dungganan sa yutawhan. Tungod sa ngalang yutauhan, si Ben Zayb mipaduko sa iyang ulo puno sa pagbating lungsodnon, nagahunahuna kang Abraham, kang Guzman el Bueno, kang Brutus ug sa ubang mga karaang bayani sa kaagi.

Ang mga dagkung pagpasakit dili mahimo nga dili kabaslan. Ang bathala sa mga peryodista nahimuot kaayo kang Abraham — Ben Zayb.

Halos sa maong panahon nahi-abot ang manulondang tigbalita nagdala sa karnero ubos sa panagway sa usa ka panulis, nga nahitabo sa usa ka matahom balay sa daplin sa Pasig, diin ang pipila ka mga prayle didto magpahayahay sa panahon sa