14
— Mga gagmayng kinhason uroy, mga gagmayng kinhason! — mitubag si pari Camorra; — dili kinahanglan mahimo kitang “indio” aron masayud niana, igo na kaayo nga aduna kitay mata!
— Mao kana, mga gagmayng kinhason! — misabat si don Custodio nga daw mitudlo kang Ben Zayb; — ug nasayud ikaw kon asa nila panguhaa kanang kinhasona?
Si Ben Zayb wala usab intawon masayud niadto.
— Kon nakapuyo pa ikaw dinhi ug samag gidugayon kanako, masayud unta nga kanang ilang kan-on anha nila panginhasa nianang mga kabalasan ug kalapokan nga nanagtapun-og sa lanaw diin midagsang kanang mga kinhasona nga mahisagol sa mga balas.
— Nan, ang imo diay nga “proyecto”?
— Mao bitaw kanay buut ko karon hisgotan. Aron kana unta mahimo, ang tanang mga molopyo sa mga lungsod nga nagaliyong ug anaa sa duol nianang dapit sa lanaw nga gitapun-ogan sa mga balas, pugson pagpabuhi ug mga itik, ug makita nimo nga kanang mga mananapa mao day mokalot ug molawom niana pinaagi sa pagpanginhas . . . Walay laing paagi, walay lain!
Ug si don Custodio nagdupa-dupa sa iyang duha ka bukton, nahimuot kaayo nga nagatan-aw sa nanagpamati kaniya nga nanghingangha: wala gayuy usa ng nakahunahuna niadtong paagi nga kahibulongan.
— Tugotan mo ako nga mosulat ug usa ka artikulo mahitungud niana? — nangutana si Ben Zayb; — diriyot da kaayo dinhi ang maantigong mohunahuna nga . . .
— Apan, don Custodio, — misagbat si donya Victorina nga naghikohiko ug nagpinarayeg pag-ayo; — kon ang tanan mamuhi na unya ug mga itik modagsang ug tinuod ang mga “balot”6. Hesus, pagkaluod! Usa kana mahitabo, nga bunihon lamang paguna kanang dapita sa lanaw!
6 Lina-gang itlog sa manok kun latng langgam nga pis-an na. Sud-an nga kinaham kaayo sa mga tagalog. — P. sa Taghubad.
