255
Usa ka kanaas nga gikan sa layo nadungog, ug sa hinayhinay nagkadool. Milingi si Isagani, ug ang iyang kasingkasing mosugod sa pagkuba... usa ka kotsi nga gibira sa mga kabayo nga puti, mga puting kabayo nga iyang hiilhan bisan mahisakot sa usa ka gatus ka libo ka mga kabayo... Sa kotsi nagsakay si Paulita, si Donya Victorina ug ang higalang dalaga sa unang gabii.
Wala pa gani makalakang si Isagani usa ka lakang, si Paulita milukso na sa dakung kalagsik, sama sa usa ka rnanolonda, ug mipahiyum kang Isagani sa usa ka pahiyum nga masaaron. Si Isagani mibalus sa pagpahiyum ug dihadiha, gipakaingon niya nga ang tanang panganud, ang tanang mga hunahuna nga masolob-on nga miabut kaniya sa dili pa dugay, nangahanaw sama sa aso. Mao rag nakakita na siyag kahayag sa langit, ug nakadungog mga awit nga gidaladala sa kahanginan, samtang ang dalan gibakbakan sa mga balili nga puno sa bulak. Ugaling ang nakadaut kay didto si Donya Victorina nga nakigtupad gayud kang Isagani aron pagpangayo niini ug mga balita mahitungod kang Don Tiburcio. Si Isagani ugod misaad man nga pangitaon niya kon bain kini magtago, ug nga pakitabang siya sa mga tinon-an nga iyang mga higala.
— Hangtud karon wala pa gayuy nakahatag kanakog balita, mitubag siya ug nagsulti siya sa tinuod, kay si Don Tiburcio atua man magtago sa balay sa oyoan sa batan-on, si Pari Florentino ....
— Maayo nga pahibaw-on mo siya — nangisog si Donya Victorina, nga gamiton ko ang Guwardiya Sibil; buhi kun patay, buot ko hibaw-an kon hain siya . . . kay dili ako makahulat ug napulo ka tuig una ako makaminyo pag-usab...
Si Isagani mitan-aw kang Donya Victorina nga puno sa kahibulong. Buot siya magminyo pag-usab... Kinsa kaha intawon ang alaut nga iyang pamanhon?
— Unsay hunahuna mo kang Juanito Pelaez?, nangotana si Donya Victorina sa kalit.
— Si Juanito?
Si Isagani wala makatubag dayon. Buot niya itug-an kon unsa kadautan si Pelaez, apan ang maayong pamatasan maoy
