254
bangan sa ilang mga kabayen-an, ug giabut siyag kasina kanila kay makahimo sa paghikog nga dungganan. Ug dayon mituaw ang magbabalak:
— Ay, buot unta ako magpakamatay, magpaka-abug, magbilin sa akong yuta ug usa ka ngalan nga mahimayaon, magpakamatay tungod kaniya, aron pagpanalipod batok sa pagsulong sa mga langyaw, ug unya nga banwagan sa silaw sa adlaw ang akong lawas nga patay, sama sa usa ka magbalantay nga magbarog nga walay lihok sa kapangpangan nga nagtambo sa dagat...
Ug hinumduman niya gilayon ang gubat batok. sa mga aliman, ug hangtud nasubo siya nga nahusay. Siya unta magpakamatay sa dakung kahinangop aron sa paglaban sa bandilang espanyanhon ug pilipinhon ug aron kita dili mahiagum sa mga kamut sa mga langyaw....
— Kay kon hunahunaon ta pag-ayo ang atong yuta ug ang Espanya gibaligtos sa mga hugot nga baligtos sa kagahapon, sa kaagi, tinuhoan ug pinolongan ...
— Oo, ang pinolongan ... Ug unya usa ka pahiyom nga makantalitahon mitungha sa iyang mga ngabil: niadtong gabiona duna silay usa ka piging sa usa ka pansiteriya, aron pagsaulog sa kamatayon sa akademya sa Kinatsila.
— Ay, nanghupay siya — kon ang mga liberal sa Espanya sama sa mga ania dinhi, sa dili madugay maihap na lamang ang gidaghanon sa mga dumadapig niya...
Ang kagabhion nag-anam ug kalaum, ug kini nakapadugang sa kamingaw sa kasingkasing sa batan-on, nga hapit na kawad-an sa paglaum nga magkakita sila si Paulita. Ang mga tawo nga nagpasiyo sa hinayhinay nangawala sa Malekon aron pagpadulong sa Luneta, diin ang usa ka banda sa musika nagpalanog sa iyang honi nga gidaladala sa hangin; ang mga marinero sa usa ka bapor nga iggugubat, nga naglawig sa dunggoanan, nanaghimo sa mga tulomanon nila kon moabut na ang gabii; ang mga sakayan nagsuga na ug ang baybayon nagukay diin ang hangin nag-ukay sa mga balud nga mahilumon, diin ang hinaganas makusog nga moabut sa lapyahan sumala sa balak ni Aleyos, nagginhawa sa halayo mga gagmay nga aso nga, tungod sa kahayag sa bulan, nga takdol niadtong gabhiona, mao rag mga masihag ug maputi nga gabon ...
