- 93
sa mga pumapalit. Ang tanan nanghinan-aw sa mga batong mahal, walay usa nga buut mohikap niadtong mga alahas: nangahadlok sila. Ang tinguha sa pagdukiduki gipugngan ug gilu-om sa kahitingala. Si Kabesang Tales nagahinan-aw ngadto sa ka umahan ug nagapalandong nga usa niadtong mga brilyante, kaha ang labing diyutay, igo na nga makalukat sa iyang anak babaye, kahawiran niya ang iyang balay ug tingali makapalit pa ngani siya ug laing yuta nga takus umahon . . . Bathala! Makapahiugnok nga palandungon nga usa niadtong mga batoha labing dakug bili kay sa panimalay sa usa ka tawo, kay sa pagkabutang nga gawas sa tanang katalagman sa usa ka dalaga, kay sa kalinaw sa pagpuyo sa usa ka tigulang sulod sa mga adlaw nga nahibilin
sa iyang kinabuhi!
Si Simoun, daw ingon ug nakatag-an sa hunahuna ni Kabe sang Talas, nagkanayon sa mga banay nga nanag-alirong kaniya:
— Tan-awa, tan-awa ninyo; usa mining mga batong gagmay nga bughaw ug bulok nga daw pakaingnon tang dili makadagmal kang bisan kinsa, putli daw mga balas nga nangahulog gikan sa langit, usa niini nga gigasa sa panahon nga angay, usa ka tawo nakahimo paghingilin sa iyang kaaway, usa ka alaut nga amahan, tungud sa pasangil nga kono kadtong tawhana nakagubut sa lungsod . . . Ug usa usab ka batong diyutay nga sama niini, mapula sama sa dugo sa kasingkasing, sama sa magabukal nga tinguha sa pagpanimalus, ug masiga sama sa mga luha sa ilo, makahatag sa kagawasan niadtong tawhana, gipapauli siya sa iyang panimalay, giuli ang usa ka amahan sa sabakan sa iyang mga anak, ang usa ka bana sa sabakan sa iyang asawa, ug kaha naluwas usab ang tibuok nga banay sa usa ka alaut ng kaugmaon.
Ug human niya tuktoka sa makadaghan ang sudlanan sa mga alahas, mipadayon pagsulti sa hataas nga tingog ug sa tinagalog nga malaksot:
— Sama sa sudlanan sa mga mananambal, dinhi gitipigan ko ang kinabuhi ug ang kamatayon, ang hilo ug ang tambal nga sumpa, ug tungud niining usa ka pudyot nga pahiyas mahimo nga lumsan ko sa luha ang tanang mga pumopuyo sa Pilipinas!
Ang tanan-mitan-aw kang Simoun puno sa kalisang ug nakasabut sila nga may katarungan siya. Ang iyang paningog naka-
