nganang maginanakit kinutang. " 'Me keni, luklu’ka
at sabyan mo kaku ring e mu buri, anti mo nung makananu mong sasabyan kanaku inyang ana’ka pa, inyang
bisa kang kandila ban gawang munika. Balu mu ing
ibat pa man king kapilan kaluguran da na ka . . . Kapilan man e ra ka sebagkalan king kaburyan mu . . ."
Ing siwala nang Padre Damaso e na magaspang at mikaka tabling pang malambis. I’Maria Clara migmula neng kinyak.
"Kikya'ka, ana’ku? Baket? Mika pamisunggalit kong Linares?”
I’Maria Clara tikpa’no ring kayang balugbug.
”E yu ku pakisabyan dikil kaya . . . ngeni!” nganang sinyo niti.
I'Padre Damaso linawe neng mitmung pamagmulala.
“E mo buring pagtapat kaku ring kekang lihem? E ko wari pigkapilitan depatan ding palalung malati mung talindo?”
Ing dalaga tinas no kang Padre Damaso ding mata nang mitmu karing Iwa, linawe ne sinaguli, at saka ya kinyak mitmung pait.
"E ka kikyak makanyan, ana’ku, uling ding kekang Iwa papagkasakitan da ku! Sabyan mu kaku ing kekang kalulungkut; akit mu nung makananu na kang kaluguran ning kekang tegawan!”
Lepita’neng makakalale Maria Clara, siniklod ya lele nang bitis Padre Damaso at saka ne tinas kaniti ing lupa nang mabasa karing Iwa at nganang minyabi king siwalang ganap mung merandam:
"Kaluguran yu ku pa?”
"Anak !”
"Nung makanyan . . . pagmasakit ye ing kakung igpa at siran yu ing kakung pamakyasawa! ”
At ing dalaga selita na ing tawli nang pamakikit kang Ibarra, at ya mung linihim na ing dikil king kayang pangatau.
Ing Padre Damaso halus e na apaniwalan ing darandama'na.
"Kabang mabye ya,” nganang tinuglung ning dalaga, "isipan ku ing makipagkal, manenaya, at manalig 1 Bisa kung mye darandam ngening pisasabyan de . . .
