This page has been proofread.
62
MARA
Akwụkwọ Nsọ na-enye Ndị Kraịst iwu ya na tahnf-i-htfzi. Ha na-ekwu Ndị Kraịst ekpochapụla okwu ahmad site n’amụma nile, ma tinyewo ya okwu "Okpara Chineke," na akụkọ nke mkpọgidere n’obe, ọnwụ, na mbilite n’ọnwụ nke anyị Jehova gọziri. Otú ọ dị, echiche a abụghị nke otu hehl nke kacha eme ememe nke Mus- ndị na-ekwu okwu.
Imam Muhammad Isma'il al-Bukhari (p. 1127, ahịrị 7), dere na Ibn 'Abbas kwuru na "okwu Tahr ma ọ bụrụ (nrụrụ aka) pụtara ịgbanwe ihe site na ọdịdị mbụ ya; na ọ dịghị onye ga-emebi emebi otu okwu nke ihe sitere na Chineke, ka ndị Juu na Ndị Kraịst wee nwee ike imebi naanị site na-akọwahie tneaninfj nke okwu nke Chineke."
Ibn Mazar na Ibn Abi Hfitim steeti, na
nkọwa nke a maara dị ka Tafsir Durr-i-
Mansur, na ha nwere ya na ikike nke
Ibn Muniyah, na Taurat (ya bụ akwụkwọ
nke Moses), na Inj'd {i.e. Oziọma ndị ahụ), bụ
n'otu ọnọdụ nke ịdị ọcha nke ha nọ
ezitere site n'elu-igwe, na na ọ dịghị mgbanwe-
e meela n'ime ha, ma na
Ndị Juu na-aghọgbu ndị mmadụ site n'ịhụnanya.
arụmụka na-ada ụda, na site n'ịgbagha uche
nke Akwụkwọ Nsọ.
Shah Waliyu 'llah, na nkọwa ya-y, the Fauzu 'l-Kabir, na Ibn 'Abbas, nkwado otu echiche.
Nke a na-egosi na ọ bụ nkọwa ziri ezi- tion nke amaokwu ndị rụrụ arụ nke Kor'an na-ebo ndị Juu ebubo na ha emebiela ihe ahụ ihe Akwụkwọ Nsọ pụtara.
Dịka ọmụmaatụ, Suratu Ali 'Imran (iii.), 72 : “N'ezie, e nwere ụfọdụ n'ime ha na-agụ akwụkwọ Akwụkwọ Nsọ gbagọrọ agbagọ, ka unu wee chee echiche ihe ha na-agụ bụ n'ezie n'Akwụkwọ Nsọ, ma ọ dịghị n'Akwụkwọ Nsọ; ha we si nke a sitere na Chineke, ma ọ bụghị site na Chineke; na ha nēkwu okwu ugha bayere Chineke megide ihe ọmụma nke ha."
Imam Fakhru 'd-din, n'okwu ya. Gụọ akụkọ a na ọtụtụ ndị ọzọ otu agwa nke na-eme na Kur'an, na-ekwu na ọ na-ezo aka na t (ihrf-i-m<ihiaw'u na nke ahụ ọ pụtaghị na ndị Juu gbanwere ederede, mana naanị na ha mere mgbanwe na-agụ akwụkwọ.
Ma mgbe niile ochie nkọwa, onye Ọtụtụ eleghị anya ahụtụbeghị otu oyiri nke Akwụkwọ nsọ nke ndị Juu na ndị Kraịst, naanị tuo ha a hthr'if-i-manụnu, niile Ndị na-ese okwu n'oge a n'etiti ndị Mu- hammadans na-alụ maka td/inj'-i-lufz'i, dịka ịbụ naanị ihe ngwọta nke ihe isi ike.
N'imeso ndị mmegide dị otú ahụ, Chris- tian divine ga-emere onwe ya ihe ndia arụmụka:-
1. Koran anaghi ndi Ju ebubo ebubo na Ndị Kraịst witli emebi ederede nke Akwụkwọ nsọ ha; na ọtụtụ ndị mụtara ]Mu.s- ndị na-ekwu okwu na-ekweta na ọ bụghị otú ahụ
ikpe.
2. The (JurTin dị iche iche na Akwụkwọ Nsọ— tures nke ndị Juu na ndị Kraịst dị na ụbọchị Muhammad, onye mgbe niile ji nkwanye ùgwù na nkwanye ùgwù na-ekwu banyere ha.
Okike
3. Enwere ihe odide ochie ugbu a na New Testaments of an earUer date than nke Muhammad (a.d. <;i0-rj32.)
4. Enwere nsụgharị nke ochie na nke ọhụrụ Agba dị ugbu a, nke dị na mbụ ] Muhammad ; dịka ọmụmaatụ, Septuagint, the Latin Vulgate, Syriac, ndị Coptic, na nsụgharị Armenian.
5. 5. Hcxapla, ma ọ bụ Octapla nke Origen, nke
ụbọchị narị afọ anọ tupu Muhammad, na-enye ụdịdị dị iche iche nke Akwụkwọ Nsọ Agba Ochie- tures na ogidi ndị yiri ya.
(J. Ndị Kraịst Siria nke St. Thomas, nke Malabar na Travancore, na ndịda nke India, onye wei'e kewapụrụ na ọdịda anyanwụ ụwa ruo ọtụtụ narị afọ, nwere otu Akwụkwọ Nsọ - tures.
7. N'ọrụ nke Justin Martyr, onye biri site na a.d. 103 ruo 167, enwere ọnụọgụ - okwu na-akpali akpali sitere na akwụkwọ nsọ anyị, nke gosi na ha bụ kpọmkwem otu ihe ahụ ndị anyị nwere ugbu a. A pụkwara ikwu otu ihe ahụ nke ndị edemede Ndị Kraịst oge mbụ ndị ọzọ.
Muhammadan controversialists nke tupu- zitere ume ụbọchị na ọtụtụ ọgụgụ nke dị n’akwụkwọ Ndị Kraịst bụ ihe akaebe na e mebiwo ha. Ma ndị a na-eme adịghị emetụta, na opekempe, isi ihe na okwu dị n'etiti Ndị Kraịst na ndị Alakụba. Ọkpara Chineke nke Kraịst, Nna- mkpuchi nke Chineke, mkpọgidere n’obe, ọnwụ, na mweghachi. mbilite n’ọnwụ nke Kraịst, na Aja mgbaghara mmehie, bụ niile kwuru n'ụzọ doro anya na ọ fọrọ nke nta ka ọ bụla akwụkwọ nke Agba ọhụrụ, ebe a na-ajụ ha Kurilịn.
Kacha ezi uche nke oge a jụrụ Ndị chi Alakụba na-agba ume bụ, na Kraịst. tians tufuru JnjU nke ezitere site n'elu-igwe rue Jisus; na New Tes- Tament nwere naanị Had'is, ma ọ bụ Sunnah - omenala ndị Blatthew nyere, Mak, Luk, Jọn, Pọl, na ndị ọzọ. Ọ bụ, N'ezie, a nanị nkwuputa, na-akwadoghị ihe akaebe ọ bụla; ma ọ na-egosi na ọ bụ akara nke arụmụka nke na-aja onwe ya mma nye ọtụtụ Mushms nke oge a.
Okike. Arah Khalqah. Nke
ndị na-esonụ bụ ntụle aka na Okike nke mere na Koran, Surah 1. 37 : " N'oge ochie Anyị (Chineke) kere eluigwe na ụwa na ihe niile nke ahụ dị n'etiti ha n'ime ụbọchị isii, ma ọ dịghị ihe ike. riness meturu Anyị aka." Siirah xh. 8 ; "Emere unu n'ezie ekweghi na Onye ahu n'ime ubọchi abua kere uwa ? Ị na-ekenye Ya ndị nhata? Onye-nwe nke uwa bu Ya. Ma O nwere enịm na tlie ụwa ndị siri ike momitains nke ulo-elu n'elu ya, Ọ gọziwo kwa ya, ma kesara ihe oriri ya n’ime ya (n'ihi na agụụ mmadụ niile bụ ahke), na anọ ụbọchị. Mgbe ahụ, Ho tinye onwe ya na elu-igwe, nke bu ulo anwuru-ọku: na ya na n’ụwa Ho wee sị, “Bịa 5^0, na nrube-isi ma ọ bụ megide ọchịchọ gị? "Ha abụọ wee sị, "Anyị na-abịa na-erube isi." O we mezue ha dika elu-igwe asa n'ubọchi abua, na nime eluigwe ọ bụla mere ka a mara ọkwa ya; na Anyị nyere ala eluigwe na litlit na ndị mmụọ ozi nche. Nke a bụ echiche nke Onye puru ime ihe nile, onye mara ihe nile." Surah
