This page has been proofread.
mmuta
mmuta
107
n'ala ya na ndi nānu ya nile nānọdu ala buruburu ya na mgbanaka. Ntuziaka na ụlọ alakụba na-abụkarị- nyere n'isi ụtụtụ<,', mgbe ụtụtụ gasịrị ekpere, ma na-aga n'ihu ụfọdụ throe ma ọ bụ anọ awa. A na-emegharị ya ọzọ maka obere oge mgbe e kpechara ekpere etiti ehihie.
Ụmụ akwụkwọ nọ n'ụlọ alakụba na-akwadokarị- nke ndị parish ahụ gosipụtara, (nke ọ bụla ụlọ alakụba nwere ngalaba ya ma ọ bụ parish), onye enwere ike ịkpọ maka nri maka ihe niile. Ndị otu ụlọ alakụba kwa ụtụtụ na mgbede- ing. A naghị enye ụlọ alakụba mgbe mgbe na ala, ma ọ bụ mgbazinye nke ụlọ ahịa na ụlọ, maka ugwo nke prọfesọ. Maazị Lane na-ekwu nke ụlọ alakụba dị na Cairo, nke nwere onyinye. ment maka nkwado nke narị atọ bUnd ụmụ akwụkwọ. Nnukwu ụlọ alakụba al-Azhar, na Cairo, bụ oche kachasị na nke kacha emetụta nke mmụta na Islam. Na 1875, mgbe
onye ode akwukwo ugbua letara ya, o nwere otutu dika 5,000 ụmụ akwụkwọ gbakọtara si n'akụkụ nile nke ụwa Jluhammadan.
N'India, ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ụlọ alakụba nke ọ bụla. tance nwere klas nke ụmụ akwụkwọ nke divinity, ma ha na-adịghị guzosie ike maka nzube nke agụmakwụkwọ izugbe, ma maka ọzụzụ nke ụmụ akwụkwọ nke divinity ndị ga-n'oge na-aghọ ndị Imams nke ụlọ alakụba. Ụfọdụ n'ime Maula- amamihe bụ ndị ikom na-ejide na nnukwu aha dị ka Ndị ọkà mmụta Arab, mana ha bụ, dịka iwu, dị oke ezughi oke n'ihe omuma na ozi - tion. Ma anyị na-ele anya India, ma ọ bụ Persia, ma ọ bụ Egypt, ma ọ bụ Tm-key, omume nke Muham- Madanism bụ ihe ịrụ ụka adịghị ya na otu n'ime ihe mgbochi. gonism ka mgbasa nke agụmakwụkwọ ụwa.
Ụfọdụ ndị odee mere ọtụtụ ihe nkwado liberal agbatịkwuru Uterature na sayensị nke 'Abdu 'r-Rahman na ndị ọzọ ya-
Ụlọ akwụkwọ ndị Alakụba.
cessors dị ka Khalifahs nke Cardova na Middle Afọ Ma ọ dịghị ihe mbụ, ma ọ bụ Islam, na litui-e si otú a kwadoro, maka, dị ka Prọfesọ Uerberweg kwuru na His- akụkọ nke Philosophj, "nkà ihe ọmụma dum nke ndị Arab bụ ụdị nke Aristotelianism, na-ewe iwe karịa ma ọ bụ karịa na Neo-Platonic con- echiche." Ọrụ nkà ihe ọmụma nke Ndị Gris na ọrụ ha nke ọgwụ na phy- sayensị sical, ka e si na Grik sụgharịa banye Arabic site n'aka Ndị Kraịst Siria, ọ bụghị site na Ndị Alakụba Arab. Ndị Muhammad enweghị ike ịbụ akwadoro kpamkpam na ndị a n'okpuru ọchịchị- na-ewere.
Al-Maqqari, na History of the Dynasties ya o/Spatn, nwere ọkwa na-atọ ụtọ maka agụmakwụkwọ N'ime obodo ahụ, o dere, sị: -
" Ịkwanyere steeti sayensị n'etiti Ndị Andalus (Spaniard), anyị ga-abanyerịrị ikpe ziri ezi nke ndị obodo ahụ bụ ndị kasị anụ ọkụ n'obi hụrụ ihe ọmụma, nakwa dị ka ndị kasị mara otú e si ekele ma mara onye gụrụ akwụkwọ na onye na-amaghị ihe. agba otu; N'ezie, sayensị bụ nke ukwuu es- juru ha anya, na onye ọ bụla na-abụghị Chineke nyere ya ihe dị mkpa nke qualifica- tions iji nweta ya, mere ihe niile dị na ya ike ịmata onwe ya, na izobe site n'aka ndi-Ya, ugwọ ndu-ya; maka a na-ele onye na-amaghị ihe anya mgbe niile n'elu dị ka ihe kasị ukwuu nlelị, ebe onye mmụta, n'ụzọ megidere, bụ Ọ bụghị naanị ndị niile na-asọpụrụ, ndị a ma ama na ndị plebeians, ma a tụkwasara ya obi ma gbaa ya ajụjụ n'oge ọ bụla.
