Molaotheo wa Repabliki ya Afrika Borwa/Šetulo ya 3

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Molaotheo wa Repabliki ya Afrika Borwa  (1996) 
Šetulo ya 3: Ditshepedišo tša Dikgetho

[Šetulo ya 3 e tšeetšwe legato ke karolwana ya 2 ya Molaophetošwa wa Bolesomenne wa Molaotheo wa 1999, karolwana ya 19 ya Molaophetošwa wa Botshela wa Molaotheo wa 2001 le karolwana ya 3 ya Molaophetošwa wa Molaotheo wa 2002.]

Karolo ya A: Ditshepedišo tša go kgetha Bahlankedi ba Molaotheo

1. Tirišo
1. Tshepedišo ye e beilwego Šetulong ye e šoma nakong ye nngwe le ye nngwe ge-
a. Seboka sa Maloko a Palamente se kopana go tlo kgetha Mopresidente, goba Spikara goba Motlatšaspikara wa Seboka sa Maloko a Palamente;
b. Khansele ya Setšhaba ya Diprofense e kopana go kgetha Modulasetulo goba Motlatšamodulasetulo wa yona; goba ge
c. Lekgotlapeamelao la profense le kopana go tlo kgetha Tonakgolo ya Profense goba Spikara goba Motlatšaspikara wa lekgotlatheramelao.

2. Go kgetha
Motho yoo a swerego marapo mo kopanong ye e angwago ke Šetulo ye o swanetše go goeletša gore go kgethwe bonkgetheng kopanong yeo.

3. Dinyakwa tša molao
1. Kgetho e swanetše go dirwa foromong yeo e hlamilwego go ya ka melawana yeo e ukangwego go temana ya 9.
2. Foromo ye go yona go dirilwego kgetho e swanetše go saenwa-
a. ke maloko a mabedi a Seboka sa Maloko a Palamente, ge go swanetše go kgethwa goba Spikara goba Motlatšaspikara wa Seboka sa Maloko a Palamente;
b. legatong la baemedi ba diprofense tše pedi, ge Modulasetulo goba Motlatšamodulasetulo wa Khansele ya Setšhaba ya Diprofense a swanetše go kgethwa; goba
c. ke maloko a mabedi a lekgotlapeamelao leo, ge go swanetše go kgethwa Tonakgolo ya Profense goba Spikara goba Motlatšaspikara wa lekgotlapeamelao.
3. Motho yo a kgethilwego o swanetše go laetša kamogelo ya kgetho ka go saena foromo ya kgetho goba ka go ngwala ka tsela ye nngwe le ye nngwe ya kamogelo.

4. Tsebišo ya maina a bonkgetheng
Mo kopanong yeo e angwago ke Šetulo ye, Modulasetulo o swanetše go tsebiša maina a batho bao ba ilego ba kgethwa go ba bonkgetheng, efela ga a swanela go dumelela ngangišano ye itšego.

5. Nkgetheng o tee
Ge go kgethilwe nkgetheng o tee fela, modulasetulo o swanetše go bega motho yoo gore ke yena a kgethilwego.

6. Tshepedišo ya go kgetha
1. Ge go kgethilwe go feta nkgetheng o tee-
a. bouto e swanetše go dirwa sephiring kopanong yeo;
b. leloko le lengwe le le lengwe leo le lego gona, goba ge e le kopano ya Khansele ya Setšhaba ya Diprofense, profense ye nngwe le ye nngwe yeo e emetšwego ka kopanong, e ka bouta gatee; gomme
c. modulasetulo o swanetše go tsebiša nkgetheng yoo a hweditšego dibouto tše dintši go feta tša ba bangwe gore ke yena yo a kgethilwego.

7. Tsela ya go ntšha
1. Ge go se na nkgetheng yoo a hweditšego dibouto tša go feta tša ba bangwe, nkgetheng yoo a nago le dibouto tše di nnyane go fetwa ke tša ba bangwe o swanetše go tlošwa, gomme go boutwe gape go ya ka karolo ya 6. Tshepedišo ye e swanetše go bušeletšwa go fihla go na le nkgetheng yo a hwetšago dibouto tša go feta tša ba bangwe.
2. Ge go šomišwa seka-temana ya (1), gomme go na le bonkgetheng ba babedi goba go feta bao ba nago le dibouto tše dinnyane motho ka o tee ka o tee, go swanetše go swarwa bouto ye nngwe mabapi le bonkgetheng bao, e fele e bušeletšwa go fihlela go tšweletše gore ke nkgetheng ofe yo a swanetšego go ntšhiwa.

8. Dikopano tše dingwe gape
1. Ge go kgethilwe fela bonkgetheng ba babedi, goba ge go šetše bonkgetheng ba babedi morago ga go ntšhiwa ga ba bangwe, gomme bonkgetheng bao ba babedi ba hwetša palo ya dibouto tša go lekana, gona kopano ye nngwe e swanetše go swarwa magareng a matšatši a šupa lefelong leo le beilwego ke modulasetulo.
2. Ge kopano e nngwe gape e ka swarwa go ya ka karolwana ya (1), tshepedišo yeo e laeditšwego mo šetulong ye e swanetše go latelwa kopanong yeo, go no swana fela le ge e le gore kopano yeo e ka be e le ya mathomo ya dikgetho tšeo.

9. Melawana
1. Moahlodimogolo o swanetše go dira melawana yeo e laolago-
a. tshepedišo ya dikopano tšeo di angwago ke Šetulo ye;
maikarabelo a motho yo e lego modulasetulo kopanong, mmogo le a motho ofe goba ofe yo a mo thušago;
b. foromo yeo go maina a bonkgetheng a swanetšego go romelwa ka yona; le
c. ka mokgwa woo go bouta go swanetšego go sepedišwa ka gona.
2. Melawana ye e swanetše go tsebišwa ka tsela yeo Moahlodimogolo a laelago ka gona.

Karolo ya B: Fomula ya go laetša go kgatha tema ga diphathi ka boemeding bja profense ka go Khansele ya Setšhaba ya Diprofense
1. Palo ya baemedi mo go boemedi bja profense Khanseleng ya Setšhaba ya Diprofense moo phathi e nago le tokelo, e swanetše go laetšwa ka go atiša palo ya ditulo yeo phathi e nago natšo ka go lekgotlapeamelao ya profense ka lesome mme dipoelo di arolwe ka palo ya ditulo ka go lekgotlapeamelao go oketšwa ka tee.
2. Ge palelo go ya ka temana ya 1 e tliša mašalela ao a sego a balelwa go baemedi bao ba filwego phathi go ya ka temana ye, gona mašalela ao a swanetše go phenkgišana le mašalela a go swana nawo a go tšwa go phathi efe goba efe goba diphathi, mme baemedi bao ba sego ba abelwa ditulo mo boemeding, ba swanetše go fiwa phathi goba diphathi ka go latela palokgolo ya mašalela a tšona.
3. Ge mašaledi a go phadišana ao a ukangwago go temana ya 2 a lekana, gona baemedi bao ba sego ba hlwa ba abja ka boemeding ba swanetše go abelwa phathi goba diphathi ka mašalela a tatelano ya dibouto tše palo ye ko godimo go ya go ye ko tlase tšeo di rekhotilwego bakeng sa diphathi tšeo mo dikgethong tša mafelelo tša lekgotlatheramelao la profense le malebana.

[Temana ya 3 e okeditšwe ka karolo ya 2 ya Molaophetošwa wa Bone wa Molaotheo wa 1999 ebile o tšeetšwe legato ke karolo ya 3 ya Molaophetošwa wa Bosenyane wa Molaotheo wa 2002 le karolo ya 5(a) ya Molaophetošwa wa Bolesomenne wa Molaotheo wa 2008.]

4. Ge e le gore diphathi tša go feta e tee tšeo di nago le kabo ye e swanago di ngwadišitše ka nako tša dikgetho tša peleng tša lekgotlatheramolao le le amegago, lekgotlatheramolao le le amegago le swanetše go aba dikemedi tšeo di sego tša išwa go baemedi ba phathi ka mokgwa wa kabo ye e swanago woo o sepelelanago le temokrasi.

[Karolo ya 4 e okeditšwe ka karolo ya 5(b) ya Molaophetošwa wa Bolesomenne wa Molatheo wa 2008.]