Minschen bi Hamborg rüm/De Hülsenbuer
Ungefähr dree Stunn' buten Hamborg, en Viertelstunn Wegs affsiets von't Dörp, ganz alleen mank Heidbargen un Sandknülls wahnt de Hülsenbuer. Rund üm sin swarte Kat, de noch mit Stroh deckt, awer mit Pappstreifen un Dackpannen utflickt is, staht grote Hülsenbüscher. darüm heet he de Hülsenbuer.
Wenn he so duknackt up den klapperigen Blockwagen sitt, de all wat bucklahm is un in tein Jahr keen Ölfarv mehr sehn hett, mutt man glöven, dat he keen fiev tellen kann. Wenn man em awer unnerwegens mal in'n Krog sitten süht – denn sin Schimmel hett all tweemal nullt un kann de ganze Tur nich in eenen Sähln maken – un he so langtögsch un listig snackt, wenn he de Lüd verstahlen munstert un mennigmal en smeerigen Grientje upstellt, denn seggt jeder: »Dat is en ganzen Griesen.« Dat is he ok. He is dreemal dörch de Näs bohrt, as man seggt, un wer em anföhrn will, de schall erst söcht warrn.
Jede Week, middeweekens un sünnabends, föhrt he mit sin Gespann to Stadt.
Baben ut sin' Wagen kiekt Kränß un Dann'telgens, de verköfft he in Ohlsdörp an de Kranßbinners. Darünner liggt Hülsentwiegen, besonners in de Tied, wenn se de schönen, roden Beeren drägt; dar makt he de Lüd mit glücklich, de sünst nix in ehr Blomenvasen to steeken hebbt.
Ok mit buntes Loof, grönes Muß, lange Mettelhalms, Kloppkühln, Farnkrut, blöhende Heidbünnels, Bessen ut Barkenries, Schrubbers ut Heid un Brahm kann he deenen.
Un all disse schönen Saken kost em nix, de finnt he buten in de Natur oder kriggt se för en godes Wort. Dat meiste awer klaut he sik in'n Schummern oder bi nachtslapen Tied.
Sin egen Hülsen rögt he nich an, un sin egen Dann' waßt ümmer lustig to, ahn en Telgen to missen.
So bi Pingsten rüm süht man em in de Wischen rümsnückern, en Messer in de eene un en Korf in de anner Hand. Denn stickt he de Wötteln von't Johannskrut, un de verköfft he denn dat Stück för dörtig Penn' an de Herrn, de von de Börs kamt. De steekt sik so'n Ding in ehr Portmoknipp, dat se dat ganze Jahr fix Geld darin hebbt.
In'n Harvst verswinnt in de Gorns Kohl, Wötteln, Sellerieknulln, Appeln un Beeren. Man kann denn dütlich sehn, dat de Fotsporn von Fruentüffeln herrögt, un liekers seggt de Lüd, dat hett nüms anners dahn as de Hülsenbuer. Hamborg is wied un grot, dar künnt se keen Hussöken anstelln.
Wenn em in Hamborg en Husfru fragt, ob he ehr to Martini woll en Gos lewern kann, denn seggt he: »Ja, ik heff söbentein Stück, dar künnt Se gern een von kriegen.«
He hett man dree, un de he lewert hett, de hett he sik so bi weglangs klaut.
Wenn he noch gar keen Swien slacht hett, denn verköfft he all lustig in de grote Stadt Wüß un Swiensköpp, Snuten un Poten. Wenn he sik in'n Dörp sehn lett, denn heet dat: »Hunn' rut un Tüg von de Lien, de Hülsenbuer is hier begäng'.«
Malins würrn en Buern to Wiehnachen ümmer Dannböm stahln. Jederman wüß, dat de Hülsenbuer se nachts affhau un dags in de Stadt verköff. Da wulln se em denn doch mal afffangen. Mit veer Mann, de Jäger weer dar ok mit mank, stelln se sik an alle veer Himmelsrichtungen üm de Dannkoppel to rechter Tied up. As de Maan achter de Wolken rutkröp, keem he richtig an. Awer se hörn nix hauen un sagen; dat bleev still as in de Kark.
Up eenmal suß den Jäger en Kugel öwer'n Kopp, un de Schuß baller dörch dat Holt.
Keen Minsch säd wat, un lies sleeken sik alle veer Wächters to Hus. Den annern Dag vertell' de Hülsenbuer den Dannbuern: »Wenn ik nich mal en Og nah de Dannkoppel smeet, denn sagen se di all de Dann' aff; gestern Abend weern all veer Mann dar. Awer ik hev ehr en blaue Bohn üm de Ohren piepen laten, da tröcken se aff as en Hund, de keenen Steert hett.«
De Jäger weer em bannig fühnsch. Nicht alleen wegen de Kiwittseier, de de Hülsenbuer in'n Fröhjahr in Moor un Brook söch; nee, wenn he mal en Rapphöhner un Fasanennest fünn', den annern Dag weer't verha't un utnahmen, ok de Hasen un Reh wulln sik nich vermehrn. De besten weern den Hülsenbuern sin. He schöt un sneer ehr, un en Hund harr he, de jaff nich achteran, he besleek ehr.
Eenmal wull de Jäger dörch den Knick springn, awer he würr an'n Fot reeten un flög so dull up de Grabenkant dal, de hartfroren weer, dat he sik twee Rippen inknick un veertein Dag vör'n Dokter liggen müß.
He weer mit'n Fot in en Hasensneer geraden. Dat wull he em awers gedenken. – Twüschen de Heid un dat Moor weer en lütten Dannrudel. Dar flüchen sik de Reh ümmer rin, wenn de Luft nich rein weer, un dar leegen se gern, wenn't rusig un kold weer un se Schutz söchen.
Twüschen de neegen Reh weer dit Jahr en staatschen Buck. De Hülsenbuer luer all ümmer achter em an. He leet up sin lütt Torfmoor extra en Torfmiet stahn, dat he man ümmer en Gewarw harr, dar hentogahn un nahtosehn, ob de Torf woll drög würr. Dat würr Harvst, un dat würr Winter. De Torf stünn' dar ümmer noch. Dat weer veertein Dag vör Wiehnachten. De Hülsenbuer weer to Stadt föhrt, un in de Tied föhr de Jäger sin Plan ut.
He harr noch en Rehhut hängen. De stopp he mit Heu un Stroh ut. In den Hals schöv he en Brettstück, dat sik twüschen twee annere Brettstücken in de Bost bewegen leet. An dat Gehörn, dat he noch extra uvsett harr, bünn' be en Draht. Den Draht mök he an en Danntwieg fast. Wenn nu de Wind den Twieg up un dal beweg, güng' ok de Kopp von den Rehbuck up un aff, un wiel he dat Deert hart an en gatliche Dann' stellt harr, so leet dat, as wenn de Buck sik mit den Hals an de Dann schüer, as se mennigmal to dohn pleggt, wenn se en Jöken in dat Fell hebbt.
Den annern Dag weer Drievjagd up de Feldmark von dat nächste Dörp. Uns' Jäger weer ok mit. So üm Kaffeetied awer säd he de annern Jagdherrn Addüs un güng' up en groten Ümweg torügg nah sin Feldmark un huk sik en Büssenschuß von sin' Rehbuck in en Kuhl achter en hoge Brahmbült, de he sik eigens to dissen Zweck purrt harr.
Dat würr schummerig, up't Moor steeg de Newel up. De Jäger ripp un rög sik nich. Blot de Ogen löpen bald links, bald rechts dat Redder henlank. Toletz seeg he nerrn mank de lütten Barken en griesen Punkt. Denn stünn he mal still, un denn keem he wedder twintig Schritt neeger. Ja, dat weer keen anners as de Hülsenbuer. De harr sik dat so dacht: »De Jäger is ja mit up de Drievjagd, un nu sitt he mit in'n Krog bi Grog un Botterbrod. Nu is de beste Gelegenheit, een von de Reh, vellicht sogar den groten Buck dat Licht uttopußen.« Ümmer neeger keem he. Nu duk he sik dal. Nu harr he den Rehbuck dar in de Dann' sehn. Noch deeper kröp he weg, dat de dat Korn up den Flintenlop so gegen den Horizont noch eben sehn kunn.
Bums! güng de Schuß los. Dat baller doch asig gegen dat Holt. He horch noch en Ogenblick un wull nu grad mit lange Schreed up sin' Rehbuck losgahn, da pack em de Jäger mit de rechte Hand in'n Nacken un reet em dal. Flink harr he em ok de Flint wegnahmen, dat he dar keen Unheil mit anrichen kunn. Un as he sik noch losrieten wull un mit de Arms fuchtel, da meen de Jäger: »Nu wullt mi ok noch slagen? Töf, ik will di mal wiesen mit min' Eeken, wat slagen heet!« Un darmit timmer he em en Dutzend in de Jack, dat he dree Dag nahher utseeg as en Regenbagenforell'. –
As se em nu den annern Dag in de Ünnersökungshaft harrn, möken se bi em en goden Fund. In de Bosttasch harr he en Taschenbok, un dar stünn' all' de Adressen von sin Kunden ut de Stadt in, un so bilütten keemen denn trotz all sin Leegen doch en halv Dutz von sin Spitzbobenfälle an'n Dag. Annerthalv Jahr müß he brummen.
In't Gefängnis güng' em dat mit de Tied nich slecht. Wiel he en anslägschen Kopp harr un sin Hann' to raden wüß, müß he för den Gefängniswärter allerhand arbeiden un klütern. Dat letzte Fröhjahr, kort vör sin Entlatung müß he em den Gaarn bestelln. De Wärter gev em denn toletz en Kist mit all' dat lütte Saat in de Hand, dat he up de Beeten seien schull.
Wat däd awer uns' Mat? He mök alle Tüten los, misch dat Saat ganz gehörig dörchenanner un bestreu dat Land darmit.
Noch hütigendags högt de Hülsenbuer sik öwer dissen Streich un seggt: »Wat de Mann woll nah sin Wötteln söcht hett!«
Ja, so weer't. De Kram is lögenhaftig antohören; awer wahr is't doch.