Libre de Memorias/1389

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
← 1388 1389
Libre de Memorias
1390 →


L'an MCCCLXXXIX foron Cossols,

  • Messie Ramon Fabre, jove, licenciat en leys, per lescala des senhors Avocatz, de Taulas, et de Mesies.
  • Maystre Bernat Perrier, notari, per lescala de Notaris, Mercadies et Canabassies.
  • Senhor Guilhem Catala, parayre, per lescala de Pararie, dAludies et de Mazel.
  • Senhor P. Carcolha, lahorayre, per lescala de Lahor, de Fusties et d'Orgies.
  • Senhor Esteve Vanieyra, sabatie, per Sabaties, Pelicies, Coyraties, Fabres, Monies et Peyralies.

Foron Clavaris.

  • Senhor Olivier Paulinha, per Notaris.
  • Senhor Brenguie Sedada, per Coyraties, en defauta de Sabaties.

Aquel an feron de talha, que paguet hom per testa I franc.

Pus feron II. patatz per lbr.

Pus paguet hom per cascuna saumada de vendemia, que fos de carreta, dinarada, IIII patatz.

Pus per saumada de bona bestia, III patatz.

Pus per saumada d'ase, II patatz.

Pus per cada saumada de vi que intres, VIII gros.

Item aquel an meteis devan dig, se vendet lo XII de la peysonarie, del premier divenres de carema, entro lo jorn de Pascas, per pres de LXVII lbr.

Item lan dessus dig, a XVII dabriel, se vendet lo XII de la peysonarie en un an, per de II cens VI lbr. compret lo Peyre Fons, sabatie, II cens VI lbr.

Pus se vendet lo Mazel, compret lo, senhor Ramon Cabot, V cens LX lbr.

Pus venderon lo pes del Blat e de la Farinas, de XV jorns doctobre en un an, a maystre Johan de Fontaynas, notari, et a Guilhem Revel, parayre, per pres de XVIII cens lbr., a pagar tantost, XVIII cens lbr.

Item aquel an dessus dig, fouc en dig per mossenhor de Berry, un subsidi de V franx per fuoc, et fouc pagat a nostre senhor lo Rey per son novel avenimen en Lenga doc.

Foron levayres de Bans.

  • Messie Bertran Andrieu, savi en dreg, per avocatz.
  • Senhor Peyre Girona, per Pararies.
  • Senhor Johan de Sas, per Lahor.

Foron Carrayries.

  • Senhor Jacme Bedos, per Taulas.
  • Maystre P. Estaci, per Notaris.
  • Senhor Johan Rogie, per Pararies.
  • Senhor Guilhem de Moyschat, per Sabaties.

Foron Caritadies.

  • Mesie B. Costa, per Avocatz, Taulas.
  • Senhor Bernat Gibeli, per Mercadies.
  • Maystre Jacme Bena, per Notaris.
  • Arnaut Barrieyra, per Sabaties.
  • Pons Cavalie, per Lahor.

Aquel an meteis, dijous a XIII de may, passet a Bezes la filha del comte de Boluenha, molher de mossenhor lo duc de Berry, que venie del comte de Foys.

E la viela de Bezes fec li la honor que se seq:

Soes a saber, que del cap del portal del Pont fouc tot empaliat de doblas e de tendas, e entro a lhostal de maystre Johan de Betizac, ques eras del Rey, et aqui se aloget.

Item aneron li yssir los senhors Cossols de la viela, am los mielhs de tota la viela, a caval.

Item van li donar un vayssel de vi.

Pus li doneron XII entorcas de cera.

Pus de doblos de cera, XII lbr.

Pus XII tassas dargent, pezans XVIII marx.

Item aquel an MCCCLXXXIX, los sobre ditz senhors Cossols feron far e metre sus cada portal de la viela, un escut am tres flors de li en cascun esqut; quar las tres flors de li son las armas proprias de nostre senhor lo Rey; et sus cascun esqut, avie una bela corona daur; et aisso fouc fach per honor del Rey de Franssa nostre senhor, et per so quar novelamen, venie en lo pays de Lenga doc.

Item may, feron far los sobreditz senhors Cossols, per honor e reverencia del Rey sobreditg nostre senhor, un bel pavalho dun drap daur, que eron las amgardas, dun sendat dazur tot obrat de flors de lis daur fin batut, pendens tot en torn lo pavailho, et aisso per mettre sus lo Rey, quant intrara a Bezes.

Item feron far penos ad ops de las trompas, e dels autres menestries.

Pus feron far raubas los ditz senhors Cossols, a XII menestries de mieg partit dun drap vayr, e dun drap de mesclat.

Item los sobreditz senhors Cossols am tot lur honorable cosselh, van ordenar que per la novela venguda del Rey, las escalas dels mesties feresson livreya. En apres los ditz senhors Cossols aneron a las cortz del Rey, e de mossenhor lavesque, per saber am los senhors curials, si voulian esser de las livreys de las escalas dels mesties; els dits senhors curials et notaris ven dir que volires, e foron totz vestitz duna livreyra vermelha.

Item quant los senhors Cossols sentiro ni saupro que lo Rey fouc vengut a Sant Thiberi, van mandar que tot home que agries facha livreya, vengues tantost a la Mayo comuna, tot a caval, per anar far yssida et reverencia al Rey nostre senhor.

Item plus ordenezo los ditz senhors Cossols e tot lur honorable cosselh, quels no fosson pas vestitz de neguna ¿?ivreyra, sino daquela del cossolat, per tal que lo Rey los conogues a la raubas mieg partidas.

(ca) Aquí hi ha un full transposat en el manuscrit.
(en) There is a trasposed page in the manuscript.
(es) Aquí hay una hoja transpuesta en el manuscrito.

En apres los ditz senhors Cossols van sen anar al Rey, e foron pus de III cens homes a caval, vestitz de la livreya vermelha, et anero entorno la cros de la lega, e van li far la reverencia; e facha la reverencia, van sen venir al hostal dels tiradors, et estenderon lo pavalho sus lo Rey, et intreron per lo portal de Presicador, portant tot a pe los senhors Cossols lo dig pavalho.

E es a saber, que quant lo Rey fou vengut al cap de la mercadaria, van gizar vers la Mayo comuna, et van gizar de la part de la orgaria, anan vas la sieutat; e quant lo Rey fouc a Sant Salvayre, va descavalgar, e aqui fouc mossenhor lavesque de Bezes, tot revestit, am totas las reliquas: el Rey anet los adorar, et anet tot a pe adorar a mossenhor Sant Nazari; et apres montet a caval, et anet sen en son hostal, que es costa lo portal den Grindas.

Lan MCCCLXVIII, a IIII del mes de dezembre, nasquet mossen Karles, fil que fo de mossen Karles Rey de Franssa, nostre senhor, alqual Dieus fassa veray perdo.

Lan MCCCLXXXIX, lo jorn de la santa Trinitat que fo lo XX jorn de novembra, a hora de completa, venc et intret novalament a Bezes nostre senhor lo Rey de Franssa dessus dig, e avie nom Karles, e era de letat de XXII ans.

Et venc ambel, mossen Loys, son frayre, que era duc de Thorena.

Pus mossenhor lo duc de Borbon;

Pus mossenhor P. de Navarra, frayre del Rey de Navarra;

Pus lo filh del duc de Bar;

Pus lo Conestable de Franssa;

Pus mossen Loys de Sansurra, marescal de Franssa;

Pus lo senhor de Lebret;

Pus lo senhor de Corsi;

Item tanta de bela nobleza et de Cavalarie, que era sens nombre, e jac lo Rey aquela nuec a Bezes, e lendema, que fouc dilus apres dirnat, sen anet jacer a Narbona, a daqui en fora sen anet a Tholosa.

En segou se, los presens que la viela de Bezes feq a nostre senhor lo Rey dessus dig:

Premieyramen, dos bassinas dargent totas dauradas, que avien dample, cascuna II. palms;

Item un flesco dargent tot daurat, tenen tres quartos;

Pus dos justats dargent, tenen cascuna un quarto e mieg;

Item VIII tassas dargent, pezan cascuna, II marx e mieg, e la una era am son cobessel.

Pus donera los ditz senhors Cossols a mossen Loys duc de Torena, frayre de nostre senhor lo Rey, una bela nav dargent tota daurada, que li fouc presentada a taula, quar lo dig mossen Loys se dirnava ab lo Rey, de que nostre senhor lo Rey nac mot gran joya et plazer.