L Grof da Sacun
L Grof da Sacun.
Un di Grofes da Sacun se tlamova Jan Iacun de Genevra de Galizia (Spania) ‒ nsci conta la storia da vedlamënter ‒. Chësc ova n mut. Ël ova tëut n iede si mut y la fëna y fova jit a San Iacun te Spania a prië dan chësc Sant, che fova da dlonch cunesciù per si gran miraculi. Tl viac de jì fovi tlamei te n albierch a maië y paussé n puech. Canche i se n fova jic da tlo y che i ova fat n bel pez de streda, ti fier do doi uemes, pea l mut y dij: Tu muesses avëi rubà n got d’ or.” Chisc uemes tol ca chësc mut, l scassina ora da su insom chin japé; y bele mpont al te fuia n got d’ or. Ëi l tol y l mëina zeruch te chëst albierch ulach’ l ova rubà chësc got d’ or. Iló iel unì cundanà a mort y tacà su; per cie zacan ne fovel sunieries, ntlëuta giudicova i grofes.
Si pere y si oma ova dit, sce la ne va plu autramënter, jons mpo a dlieja y fova jic y jic trëi dis alalongia. Tl unì zeruch ruvi te chësc post, ulache ie unì apicà si mut. Po' diji: jon a cialé, sce udon mo nosc fi. Ëi fova jic y l ova udù y l urta mo vif tacà su. Canche l mut vëiga unian si pere y lʼoma dijel: “Jide debota a dì che i vënie a me tò ju, che ne posse murì”; y ëi fova jic te chël albierch ulache l fi fova unì cundanà.
Iló fova i seniëures y grofes duc sentei pra mëisa pra na gran marënda. Ruvà ite te chësc albierch dij l Grof, ch’ l fi prea, chʼ i vede a l tò ju davia che l ne pò murì. Tl prim ne ulova deguni se dé da ntënder; po' leva su un d’ chi gran seniëures y mostra via su na tupa prateda sun taier y dij: “Sce ti mut ie mo vif, vën nce chësta tupa mo viva” y sun chësta parola sauta la tupa ora dʼ taier y jola ju via per fonz. Sun chësc se spierd duc; ëi leva su dui canc y va debrieda a udëi sce viv mo chësc mut. Bel mpont l ai urtà mo vif iló tacà su. L fova mo sann y nton. Ëi l tol ju y l lascia jì. L mut se n va a cësa cun si pere y si oma. Su chësc suzed sʼ ova na jëuna de tl albierch che fova namureda de chësc mut tan sperdù, che la ova dit ora dut cant, coche la s’ ova astilà a mëter ite l got dʼ or te fuia de chësc mut canche l fova iló tl albierch y che la udova plu gën murian chësc mut, che sʼ n jan.
Sun chësc fova ëila unida tacheda su.
Te dlieja da Sacun iel mo ncueicundì da udëi i cupferi di grofes, ulach’ ch’ l ie fa' su chësc mut tacà su.